به قلم: مرتضی نجفی قدسی

برای ساخت مسجد ثامن الائمه (ع) در کیش که در زمینی به مساحت ۳۳۰۰ متر و با زیربنای حدود ۲۶۰۰ متر ساخته شده است مجموعه ای از معماران و هنرمندان کشورمان تشریک مساعی داشته اند و بحمدالله توانسته اند مسجد بسیار زیبا و آبرومندی را بسازند که موجب افتخار و سربلندی است.
مرتضی نجفی قدسی در یادداشتی به ویژگی های این مسجد تازه تأسیس و وجوه معماری و هنری آن به شرح ذیل پرداخته است:
بسم الله الرحمن الرحیم
همزمان با ظهور اسلام، مسجد به عنوان عبادتگاه مسلمانان اهمیّت ویژه ای پیدا کرد، کلمه «مسجد» ۲۸ بار در قرآن کریم ذکر شده است که ۲۲ بار آن به صورت مفرد و ۶ بار آن به صورت جمع (مساجد) آمده است و در این میان نام مسجد الحرام ۱۵ بار، مسجد الاقصی یک بار، مسجد ضرار یک بار و بقیه به صورت مطلق و بدون قید آمده است و کلمه «مساجد» هم که ۶ بار تکرار شده سه بار با کلمه «الله» همراه شده و سه مورد دیگر هم فقط کلمه مساجد ذکر شده است.
اهمیت مسجد که محوری ترین کانون تجمع مسلمانان از ابتداء تا کنون بوده است بر کسی پوشیده نیست، مساجد عظیمی که از صدر اسلام تا کنون در بلاد مختلف ساخته شده است، نمایانگر عشق و علاقه وافر مسلمانان به دین اسلام بوده و بعضاً آمیخته ای از هنرهای معماری را در خود جای داده است.
اخیراً مسجد بسیار زیبا و جذابی در کیش ساخته شده است که حقیقتاً یک نماد هنری است و جای آن در جزیره زیبای کیش خالی بوده امّا بحمدالله با همّت جمعی از هنرمندان معماری و متخصصین و با هزینه خیرین خداجوی این مسجد زیبا در مرکزی ترین نقطه کیش در کنار میدان ساحل و در فاصله ای حدود ۲۰۰ متری دریا بنا گردیده است.
حضور پرشکوه نمازگزاران در این مسجد که دارای دو شبستان اصلی است و با دو قطعه فرش یکبارچه ۳۵۰ متری و ۱۵۰ متری بافته شده مزین است، بر زیبایی های این مسجد می افزاید.
خادمان این مسجد که لباس فرم هایی مخصوص دارند بعد از هر نماز از نمازگزاران در فضای بیرون مسجد با چای و شربت پذیرایی می کنند و بسیاری از مردم تا ساعتی در محیط زیبا و نظیف اطراف مسجد به گپ و گفتگو با یکدیگر می نشینند. بسیاری از گردشگران را دیدم که مبهوت زیبایی این مسجد شده و پیوسته عکس یادگاری می گرفتند و از نماز خواندن در این مسجد بسیار تمیز و زیبا لذت می بردند. با ساخت این مسجد که به نام حضرت ثامن الائمه امام رضا (ع) نامگذاری شده است، در حقیقت یک جاذبه ی گردشگری به کیش افزوده شده است.
مسجد ثامن الائمه و مرکز اسلامی کیش در زمینی به مساحت ۳۳۰۰ متر مربع و با زیربنایی حدود ۲۶۰۰ متر مربع در سه طبقه شامل: زیر زمین دارای سالن چند منظوره اعم از حسینیه، محل اجتماعات و برگزاری مناسبات، آشپزخانه و وضوخانه و در طبقه همکف شامل شبستان اصلی مسجد رواق های شرقی و غربی و وضوخانه و طبقه فوقانی شامل شبستان خواهران و رواق های طرفین و اتاق های مرکز اسلامی و آموزش قرآن قرار گرفته است.
سازه اصلی این مجموعه از فنداسیون تا گنبدها و دیوارها به صورت یکپارچه و از بتن مسلح ساخته شده است و در ساخت آن از سیمان مخصوص با حداقل درصد اکسید سدیم و پتاسیم استفاده شده تا در هوای بسیار مرطوب کیش دچار پوکی و خوردگی اجزاء فلزی نگردد و در حدود ۳۰۰۰ متر مکعب بتن ریزی انجام شده است.
نور پردازی داخلی و خارجی این مسجد توسط یک شرکت معتبر بین المللی طراحی و اجراء شده است و دارای قابلیت های تنظیم رنگ به مناسبت های مختلف را دارد. برای ساخت این مسجد زیبا که پوشیده از سنگ های سفید است حدود ۲۰ هزار متر مربع سنگ کریستال دانه ریز فشرده سوپر ممتاز از معادن ازنای لرستان متناسب با آب و هوای گرم و مرطوب کیش با ضخامت های ۲ الی ۹ سانتیمتری در ابعاد مختلف با برش های ۶ ضلعی در قسمت نمای خارجی، گنبدها، سردرها و رواق ها و فرآوری و حجاری شده با نقوش ایرانی – اسلامی در قسمت های داخلی شبستان های مسجد کار شده است.
در اجرای گچ بری، نقوش و آیات این مجموعه بیش از ۵۴ هزار ساعت نفر شامل یک هزار متر مربع کار گچبری با دست در شبستان ها و رواق ها و همچنین ۳۵۰ متر مربع گچبری منحصر به فرد در زیر گنبد شبستان اصلی توسط استادکاران خبره انجام پذیرفته که به مدت ۴ سال به صورت مداوم مشغول فعالیت بوده اند.
در ساخت درهای چوبی سی و پنچ گانه این مسجد و مرکز اسلامی مقدار ۲۵ متر مکعب چوب ساج برمه که مخصوص شرایط اقلیمی گرم و مرطوب می باشد بر اساس طراحی و نقوش معماری ایرانی اسلامی و با گره چینی سنتی کام و زبانه ساخته و پرداخته و نصب گردیده است.
سیستم های برودتی و تهویه مطبوع، برق، مکانیک و کلیه تأسیسات فنی این مجمو.عه با طراحی و نظارت شرکت های بین المللی و با استفاده از مرغوبترین لوازم و تجهیزات اجراء گردیده است، به عنوان مثال جهت رطوبت گیری و کمک به تهویه و برودت در زمان ازدحام جمعیت سیستمی بکار گرفته شده است تا با توجه به دمای محیط، میزان اکسیژن و تعداد نفرات حاضر در مسجد به صورت خودکار عمل نماید.
در رابطه با ویژگی های هنری و معماری این مسجد، کتابی توسط طراح هنری آن آقای دکتر جلیل جوکار با عنوان «مسجد، تجلیگاه هنر قدسی» در دست تألییف است که قرار است انشاء الله به زودی به زبان های فارسی، عربی و انگلیسی منتشر شود.
ساخت مسجد زیبای ثامن الائمه (ع) در جزیره کیش موجب سربلندی و افتخار کشورمان ایران در کنار مساجد زیبای منطقه خلیج فارس خواهد بود.
این اثر و بنای هنری برجسته توسط مجموعه ای از اساتید فن شکل گرفته است که شایسته است نام آنها، آقایان: مهندس محمد وحید صابری به عنوان معمار و مجری طرح، دکتر جلیل جوکار طراح نقوش و ناظر هنری، دکتر سید رسول میرقادری به عنون طراحی سازه، استاد مرتضی مطیعی فر هنرمند گچبری، استاد احد ترابی اراکی هنرمند خوشنویس، استاد محمد رضا رادمند هنرمند ساخت درهای چوبی، مهندس حسین ملتجی طراح تأسیسات، آقایان کرباسی زاده و شمسی در گروه حجاری و اجرای سنگ، بافت و اجرای فرش یکپارچه از گروه تخصصی فرش اسلیمی و خیّر و بانی محترم این مسجد و مرکز اسلامی جناب آقای مهندس حاج یونس مشتاقی ذکر خیرشان در این مقال ثبت شود.
خوشبختانه برای این مسجد باعظمت، امام جماعتی شایسته نیز انتخاب شده است و حجت الاسلام و المسلمین سید رضا عمادی از فضلای حوزه علمیه ی تهران به کیش مهاجرت کرده و به وعظ و ارشاد و اقامه ی جماعت در این مسجد مشغول هستند و همچنین آقای حاج محمود مشتاقی برادر بانی محترم نیز مدیریت اجرایی این مجموعه را عهده دار و پیوسته خدمتگذار نمازگزاران محترم می باشند.
وعده قرآن کریم است که هر کس کار نیکی انجام دهد پاداشش ده برابر آن است (من جاء بالحسنه فله عشر امثالها – سوره انعام آیه ۱۶۰) امیدواریم خدای متعال عمل نیک بانیان این مسجد و خدمتگزاران آن را به احسن وجه قبول بفرماید و انشاء الله خدمات و برکات این مسجد هم در عرصه بین المللی و منطقه و کیش بدرخشد.
مرتضی نجفی قدسی