هادی حق‌شناس، اقتصاددان
کیوسک خبر ـ سازمان برنامه و بودجه یک راس بسیار مهم تیم اقتصادی دولت و در واقع مسئول سیاست‌های مالی کشور است، لایحه‌ای که توسط سازمان برنامه و بودجه تدوین می‌شود بر سیاست‌های پولی، سیاست‌های مالیاتی و همچنین بحث‌های عمرانی کشور تاثیر بسزا و مستقیمی دارد. اگر ما سازمان برنامه کارآمدی داشتیم، طبیعتا امروز هم دارای برنامه هفتم توسعه بودیم و یا شاهد تورم نقطه‌ای ۶۴ درصدی در اسفند ماه ۱۴۰۱ نبودیم، سازمان برنامه و بودجه متولی عمران و آبادانی کشور در قالب اجرای برنامه‌های توسعه است. از میان سازمان‌های اقتصادی کشور، نقش سازمان برنامه و بودجه بسیار پررنگ است. بنابراین رویکرد رییس این سازمان بسیار مهم است. به عنوان مثال دولت فعلی و به ویژه آقای میرکاظمی، رییس سابق برنامه و بودجه نسبت به برنامه ششم توسعه انتقادات جدی بسیاری داشت. اما با وجود این انتقادات، دو سال برنامه ششم تمدید شد و برنامه هفتم هنوز مصوب نشده است. این درحالی است که سازمان برنامه متولی این کار است و اگر ما سازمان برنامه کارآمدی داشتیم، طبیعتا امروز هم دارای برنامه هفتم توسعه بودیم و یا شاهد تورم نقطه‌ای ۶۴ درصدی در اسفند ماه ۱۴۰۱ نبودیم.

رهبر ارکستر اقتصاد ایران، سازمان برنامه و بودجه است، نقش سازمان برنامه در شاخص‌های کل پولی و مالی کشور بسیار کلیدی است. این به معنای این نیست که نقش بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و سایر بخش‌های اقتصادی دولت کمرنگ است. تمام نهادها و سازمان‌های اقتصادی بسیار مهم هستند، اما تنظیم‌گر سیاست‌های اقتصادی، سازمان برنامه است. به لحاظ اینکه ما در کشور بانک مرکزی مستقل نداریم شاید بتوان گفت که رهبر ارکستر اقتصاد ایران، سازمان برنامه و بودجه است زیرا این سازمان لایحه بودجه را تنظیم می‌کند. آقای میرکاظمی در سازمان برنامه و بودجه موفق نبود، شاخص‌های پولی مهمترین شواهد برای عدم موفقیت آقای میرکاظمی در سازمان برنامه هستند. در حال حاضر هم شخصی به جای میرکاظمی آمده که نمی‎‌توان به راحتی گفت که آیا موفق می‌شود یا خیر. اما نکته مهم این است که آقای منظور که پیش از این رییس سازمان امور مالیاتی کشور بود، چه رویکردی در سازمان برنامه خواهد داشت. سازمان مالیاتی یک نوع رویکرد نیاز دارد و سازمان برنامه و بودجه نوعی دیگری از رویکرد و عملکرد را نیاز دارد. همانطور که ذکر کردم هر برنامه و طرح سازمان برنامه، مشمول تمام دستگاه‌ها می‌شود. وظایف سازمان امور مالیاتی کسب مالیات، جلوگیری از فرار مالیاتی، تعیین نرخ موثر مالیات و … است. این درحالی است که عملکرد سازمان برنامه به ویژه لایحه بودجه‌ای که تنظیم می‌کند، نه تنها در عمران و آبادانی کشور اثرگذار است، بلکه بر روی شاخص‌های اقتصادی مانند رشد اقتصادی، نرخ بیکاری و … موثر است. بیش از تغییر افراد، باید به تغییر سیاست‌گذاری اقتصادی کشور توجه کرد. همچنین سازمان برنامه و بودجه، محل سعی و خطا نیست؛ در همان ابتدا، انتخاب آقای میرکاظمی با اما و اگرهایی روبه‌رو و مشخص بود که سرانجام ریاست ایشان در سازمان برنامه چه خواهد شد. مثلا اظهاراتی مبنی بر اینکه ما اگر جدی باشیم تورم تا حدود ۳۰ درصد کاهش می‌یابد از آقای میرکاظمی که به عنوان رییس سازمان برنامه، منابع و مصارف کشور را در قالب لایحه بودجه تنظیم می‌کند، دور از انتظار بود. اطلاعات ما درباره رزومه آقای منظور، به همان مطالبی که در رسانه‌ها منتشر شده محدود است و باید صبر کرد و دید که چه اتفاقی خواهد افتاد و عملکرد ایشان در سازمان برنامه و بودجه چگونه خواهد بود.