غلامرضا مصباحی‌مقدم؛ عضو تشخیص مصلحت نظام
کیوسک خبر ـ کاهش انتظارات تورمی در جامعه امری ضروری است. در بسته ۱۰ بندی دولت برای مهار تورم و رشد تولید، سیاست‌های بسیار خوب و منسجمی دیده شده که البته نتیجه‌بخشی آن نیازمند پیشبرد همزمان این برنامه‌ها از سوی دولت است. البته در برنامه‌های مهار تورم، دولت باید موضوع انتظارات تورمی هم مورد توجه قرار گیرد و باید شاهد کاهش انتظارات تورمی باشیم. گاهی عوامل اصلی تورم از میان رفته اما هنوز انتظارات سر جایش است، اگر انتظارات تورمی همچنان در عامه مردم بالا باشد، خود عامل تورم است و این انتظارات به راحتی قابل مهار و کنترل نیست. دولتمردان باید با مردم، کسبه و مدیران بانک‌ها و … صحبت کنند؛ یکی از عوامل انتظارات تورمی قیمت ارز، بازار سیاه و بازار قاچاق است. نوسانات ارز هر روز صبح موجب می‌شود که فروشندگان بر اساس این قیمت، نرخ کالاهای خود را تعیین کنند و متاسفانه بازار سیاه تحت کنترل دولت نیست بلکه دست بیگانه‌هاست. آنطور که شنیده‌ام، ۱۲ کانال تلگرامی که مدیریت آنها در دست خارجی‌هاست، بازار ارز را ملتهب می‌کنند و بالا می‌برند و نتیجه این است که انتظارات بالا می‌رود و دولت هرچه تلاش و کوشش کند که قیمت ارز را مهار و کنترل کند، فقط می‌تواند در بازارهای رسمی کنترل داشته باشد و در بازار سیاه نمی‌تواند شرایط را کنترل کند و این از مواردی است که باید توسط دولت تدبیر شود چراکه چنین بازاری در کشورهای دیگر وجود ندارد. حجم معاملات بازار سیاه ارز از لحاظ میزان اعداد و ارقامی ارزی که جابجا می‌کند، اندک است ولی بر بازار واقعی ارز سلطه دارد و بازار واقعی ارز را به دنبال خود می‌کشاند و در نهایت اثرات تورمی بسیار بالایی دارد. در خصوص راهکارهای کنترل و مهار بازار سیاه و در نهایت نتیجه بخشی برنامه‌های دولت برای مهار تورم، دولت و سایر قوا باید بتوانند با گفت‌وگو و صحبت، اعتماد عمومی مردم را برانگیزند و با ارتباط مستمر این موضوع را تبیین کنند که ما در یک جنگ اقتصادی و ارزی روانی قرار داریم و این یک نقشه است تا نگذارند اقتصاد ما به ثبات برسد. دولتمردان باید کاری کنند که افکار عمومی از نقش دلار در جامعه منصرف شود و دلار را مبنای محاسبات خودش در زندگی قرار ندهد؛ اینکه اقتصاد ما دلاریزه شده است، یک خطر بسیار بزرگ است. قبلاً اقتصاد ما اینقدر دلاریزه نبود؛ مگر اقتصاد کشورهای دیگر اینقدر مانند شرایط کنونی جامعه ما، وابسته به دلار است؟ مگر همه مردم دارند با دلار کار می‌کنند؟ مگر حقوق کارگران و کارمندان ما با دلار است؟ چرا باید خریدها و فروشها و قیمت کالاها تحت تأثیر دلار شکل بگیرد؟ بنابراین این مساله نیازمند گفت‌وگو با مردم و منصرف کردن اذهان عمومی جامعه از دلاریزه شدن است. در خصوص چشم‌انداز اقتصاد ایران و اینکه آیا امسال می توانیم تورم را مهار و تولید را رشد دهیم یا خیر، باید گفت که دولت در حال انجام اقدامات خوبی است و مجلس شورای اسلامی هم در این زمینه با دولت همراه است. امیدوارم که برنامه های آنها برای مهار تورم اثرگذار باشد ولی دقیقاً حل این معضل به سرمایه اجتماعی و اعتمادی که مردم به دولت پیدا می‌کنند، بازمی گردد بنابراین دولت باید در چند حوزه اقدامات مثبتی را انجام دهد تا بتواند اعتماد مردم را بازگرداند. یکی از راهکارهایی که به نظرم در شرایط کنونی موثر خواهد بود این است که به مردم کالابرگ الکترونیکی برای کالاهای اساسی بدهند و از طریق تخصیص کالابرگ الکترونیک مواد خوراکی ضروری و مورد نیاز مردم به قیمت ثابت و مشخص به دست‌شان برسد، کاری که در دوران دفاع مقدس نیز انجام شد. اگر این اتفاق رخ دهد؛ آرامش بر جامعه حاکم می‌شود و این التهاباتی که در بازار نسبت به قیمت‌ها وجود دارد، فروکش خواهد کرد. توصیه‌ام به دولت این است که توزیع کالابرگ الکترونیکی برای کالاهای اساسی بازگردد و رساندن چندین قلم کالاهای اساسی مورد نیاز مردم به‌ویژه دارو به قیمت‌های ثابت و کنترل‌شده از نقطه مبدا تا نقطه مقصد به دست مصرف‌کننده به صورت یکسان در سراسر کشور همراه با ثبات است، اگر این اتفاق بیافتد، ذهنیت مردم نیز به سمت اعتماد به دولت بازمی‌گردد و انتظارات تورمی کاهش خواهد یافت. لایحه دوفوریتی ضدتورمی دولت که به موجب آن، در سال ۱۴۰۲ نرخ مالیات بر ارزش افزوده برای واردات داروهای ضروری و تجهیزات پزشکی که فاقد مشابه تولید داخل، باشند، گندم، برنج دانه‌های روغنی انواع روغن خام، حبوبات شامل عدس، نخود لوبیا و ماش، قند، شکر، گوشت، مرغ، گوشت، قرمز، چای و همچنین نرخ مالیات بر ارزش افزوده قند و شکر تولید داخل به یک درصد تقلیل می‌یابد؛ این اقدام دولت؛ اقدام بسیار خوبی است اما تدوین ۱۰ برنامه توسط دولت به منظور مهار تورم و رشد تولید اقدام موثرتری خواهد بود. کاهش تعرفه از ۴ درصد به یک درصد برای اقلام دارویی و برخی کالاهای اساسی بسیار مهم است و تأثیر زیادی بر زندگی مردم و جامعه خواهد داشت.