بحران ناترازی انرژی در ایران با شکاف عمیق میان تولید و مصرف روبه‌رو است. انحصار دولتی در تنظیم‌گری و توزیع، جذابیت سرمایه‌گذاری در این حوزه را از بین برده و صنایع بزرگ کشور را با چالش‌های جدی مواجه کرده است. کارشناسان ورود بخش خصوصی و اصلاح نظام تنظیم‌گری را تنها راه‌حل می‌دانند.

به گزارش کیوسک‌خبر، نظام انرژی ایران با چالش‌های متعددی روبه‌رو است که از ناترازی شدید میان تولید و مصرف گرفته تا سیاست‌گذاری‌های ناکارآمد، همه دست به دست هم داده‌اند تا کشور را در معرض بحران قرار دهند. صنایع بزرگ کشور از جمله فولاد، آلومینیوم و حتی نیروگاه‌ها تحت تأثیر این آشفتگی، با کمبود انرژی مواجه شده‌اند. بر اساس گزارش‌ها، ایران با وجود دارا بودن منابع عظیم گاز طبیعی، در فصول سرد سال با کمبود گاز روبه‌رو است و پیش‌بینی می‌شود این کمبود تا سال ۱۴۲۰ به بیش از ۵۱۲ میلیون مترمکعب در روز برسد.

فرشید شکرخدایی، رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تأمین مالی اتاق ایران، انحصار دولتی را مهم‌ترین عامل ناترازی انرژی می‌داند. وی تأکید دارد که نظام تنظیم‌گری فعلی، که توزیع و سیاست‌گذاری انرژی را در دست دارد، باعث شده جذابیت سرمایه‌گذاری در این حوزه از بین برود.

او معتقد است که در سال‌های اخیر مزیت‌های نسبی کشور در حوزه انرژی، مانند نیروی کار متخصص و منابع ارزان‌قیمت، تضعیف شده است. همچنین بدهی‌های معوق دولت به سرمایه‌گذاران این حوزه و انحصار در خرید انرژی توسط دولت، اعتماد و انگیزه سرمایه‌گذاران را از بین برده است.

شکرخدایی پیشنهاد می‌دهد که نظام تنظیم‌گری از نهادهای دولتی جدا شده و یک سیستم مستقل و رقابتی طراحی شود. او اشاره می‌کند که تجربه سودآوری انحصاری شرکت‌هایی مانند توانیر، که در سال گذشته بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان سود کسب کرده‌اند، نشان‌دهنده تمرکز منافع در بخش توزیع است، در حالی که تولید انرژی با چالش‌های فراوان روبه‌رو است.

ایجاد بازار رقابتی و ورود بخش خصوصی می‌تواند زمینه‌ساز تحول در حوزه انرژی باشد. شکرخدایی بر این باور است که بخش خصوصی با احداث نیروگاه‌های جدید و توسعه منابع متنوع انرژی مانند گاز و انرژی خورشیدی، می‌تواند ناترازی انرژی را حل کند.

او همچنین بر اهمیت تنوع‌بخشی به منابع انرژی تأکید دارد و استفاده از ظرفیت‌های کشور در حوزه گاز طبیعی را بسیار مهم می‌داند. به گفته وی، ایران با در اختیار داشتن دومین ذخایر گاز جهان، باید از این منابع به صورت بهینه استفاده کند.

برای حل بحران انرژی، به سرمایه‌گذاری کلانی نیاز است. شکرخدایی تخمین می‌زند که حدود ۴۰ تا ۶۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری لازم است تا شکاف تولید و مصرف انرژی کاهش یابد. اما وی هشدار می‌دهد که بدون تضمین امنیت سرمایه‌گذاری، بخش خصوصی همچنان تمایلی برای ورود به این حوزه نخواهد داشت.

اگرچه بحران انرژی در ایران جدی است، اما اصلاح نظام تنظیم‌گری و ایجاد بازار رقابتی می‌تواند افق‌های روشنی را پیش‌روی کشور قرار دهد. با جذب سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی و بهره‌گیری از منابع متنوع انرژی، می‌توان از بحرانی که اقتصاد و صنایع کشور را تهدید می‌کند، عبور کرد.‌ این مسیر، نیازمند تصمیم‌گیری‌های جسورانه و اجرای سیاست‌های حمایتی است تا ایران بتواند به جایگاه شایسته خود در حوزه انرژی بازگردد.