مهدی صالحی طاهری ـ خبرنگار

در پی نوسانات شدید بازار ارز و افزایش تورم، بحث استیضاح وزیر اقتصاد مطرح شده است. اما آیا این چالش‌ها ریشه در عملکرد وزیر اقتصاد دارد یا تحولات سیاسی و بین‌المللی عامل اصلی این نابسامانی‌ها هستند؟ تحلیل‌ها نشان می‌دهد که مسائل ارزی و تورمی بیش از آنکه به سیاست‌های داخلی مرتبط باشد، تحت تأثیر ریسک‌های سیاسی و فشارهای خارجی قرار دارد.

در ماه‌های اخیر، نوسانات شدید نرخ ارز و افزایش تورم، اقتصاد ایران را با چالش‌های جدی مواجه کرده است. این شرایط باعث شده تا برخی از محافل سیاسی و اقتصادی، استیضاح وزیر اقتصاد را به عنوان راه‌حلی برای خروج از این بحران مطرح کنند. اما آیا واقعاً این چالش‌‌ها ریشه در عملکرد وزیر اقتصاد دارد؟ یا باید به دنبال عوامل دیگری بود که خارج از کنترل دولت و وزارت اقتصاد هستند؟

به نظر می‌رسد که ریشه اصلی این مشکلات به تحولات سیاسی و بین‌المللی بازمی‌گردد. تغییر دولت در ایالات متحده و روی کار آمدن ترامپ، همراه با اعمال سیاست‌های فشار حداکثری علیه ایران، تأثیرات قابل توجهی بر اقتصاد کشور گذاشته است. از سوی دیگر، پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که مذاکرات هسته‌ای در آینده نزدیک به نتیجه نخواهد رسید و این موضوع باعث افزایش ریسک‌های سیاسی و اقتصادی شده است. این عوامل دست به دست هم داده‌اند تا بازار ارز با نوسانات شدیدی روبرو شود.

در چنین شرایطی، استیضاح وزیر اقتصاد نه تنها راه‌حلی برای مشکلات فعلی نیست، بلکه ممکن است اوضاع را بدتر کند. استیضاح زمانی موثر است که عملکرد یک وزیر ضعیف باشد و انتظار داشته باشیم که با تغییر فرد، شرایط بهبود یابد. اما در حال حاضر، مشکلات اقتصادی ریشه در عملکرد وزیر اقتصاد ندارد، بلکه ناشی از تحولات خارجی و ریسک‌های سیاسی است. از این رو، استیضاح وزیر اقتصاد تنها باعث تضعیف دولت و برنامه‌های اقتصادی آن خواهد شد و فضای بی‌ثباتی بیشتری ایجاد می‌کند.

از سوی دیگر، برخی معتقدند که بازار ارز توافقی و سیاست‌های مرتبط با آن، عامل اصلی نوسانات ارزی است. اما داده‌ها نشان می‌دهد که نرخ ارز در بازار توافقی در ماه‌های اخیر تقریباً ثابت بوده و نوسانات شدید در بازار آزاد رخ داده است. این موضوع نشان می‌دهد که بازار ارز توافقی ارتباط مستقیمی با نوسانات اخیر ندارد. اگر قرار بود بازار ارز توافقی عامل اصلی نوسانات باشد، باید شاهد افزایش نرخ ارز در این بازار نیز می‌بودیم، در حالی که چنین اتفاقی رخ نداده است.

در نهایت، باید به این نکته توجه کرد که تا زمانی که ریشه‌های اصلی چالش‌های اقتصادی، از جمله تحولات سیاسی و بین‌المللی، مورد توجه قرار نگیرد، نمی‌توان انتظار داشت که مدیریت‌های داخلی به تنهایی بتوانند این مشکلات را حل کنند. استیضاح وزیر اقتصاد نه تنها کمکی به بهبود شرایط نمی‌کند، بلکه ممکن است با تضعیف دولت، فضای سیاسی و اقتصادی را بیش از پیش بی‌ثبات کند. بنابراین، به جای تمرکز بر تغییر افراد، باید به دنبال راه‌حل‌های اساسی برای مقابله با ریشه‌های اصلی این چالش‌ها بود.