حسن هانی‌زاده – تحلیلگر ارشد مسائل خاورمیانه
کیوسک خبر – پیشروی فــاجعه‌آمیز طالبان در ولایات تخار، قندهار، هلمند و نیمروز و اشغال ده‌ها شهر دیگر نشان می‌دهد که طالبان در‌صدد سرنگونی دولت مشروع اشرف غنی و تشکیل یک خلافت اسلامی در سراسر افغانستان است. تاکنون بیش از یک میلیون نفر از ساکنان ولایات افغانستان به سمت مرزهای این کشور مهاجرت کرده‌اند و پیش‌بینی می‌شود طی روزهای آینده با سقوط شهرهای دیگری به دست طالبان، شمار آوارگان افزایش یابد.‌ اینکه چه اتفاقی افتاده که نیروهای ناتو و آمریکا به‌صورتی شتاب‌زده و بدون‌برنامه‌ریزی و هماهنگی با دولت افغانستان پس از ۲۰ سال از این کشور خارج شده‌اند همواره سوالی است که ذهن ناظران سیاسی را به خود مشغول کرده است. از سال ۲۰۱۹ طالبان، که دشمن دیرینه و سنتی آمریکا تلقی می‌شود، در دوحه قطر یک سلسله مذاکراتی را با مقامات آمریکا آغاز کرد و این نشان می‌دهد آمریکا درصدد اجرایی‌کردن طرح «هرج و مرج سازنده» در افغانستان است. به موجب این طرح به دلیل ناکامی ۲۰ ساله آمریکا و هزینه‌کرد ۶ هزار میلیارد دلاری و هزاران کشته از نیروهای آمریکا و ناتو، واشنگتن به این نتیجه رسیده که باقی ماندن در افغانستان نمی‌تواند اهداف درازمدت آمریکا را محقق سازد. لذا سیاست «هرج‌و‌مرج سازنده»، که پیش از این، آن را در لیبی، مصر، سوریه، عراق و سودان پیاده کرده بود، اکنون در حال عملیاتی کردن آن در افغانستان است. هدف آمریکا به قدرت‌رساندن طالبان و سرنگونی دولت اشرف غنی است تا با ناامن شدن مرزهای افغانستان بسیاری از کشورهای منطقه مانند ایران، که مرز مشترک طولانی با افغانستان دارد، تحت‌تاثیر فضای ناامنی این کشور قرار گیرد. در شرایط فعلی طالبان به‌شدت در حال تصرف شهرهای مهم افغانستان است و اگر کابل نیز در آینده سقوط کند یک فاجعه غیر‌قابل‌پیش‌بینی در این کشور رخ خواهد داد و جنگ داخلی مشابه آنچه در لیبی می‌گذرد در افغانستان نیز تکرار خواهد شد. در این رابطه انتقال داعش و برخی گروهک‌های تکفیری از سوریه و عراق به افغانستان برای ناامن‌کردن منطقه بخشی از سیاست‌های آمریکا در افغانستان تلقی می‌شود که در این خصوص برخی رژیم‌های مرتجع و ثروتمند حوزه خلیج‌فارس در تامین مالی این طرح مشارکت دارند. بروز احتمالی جنگ خونین در افغانستان موجب خواهد شد برخی کشورهای منطقه مانند ایران، چین، ترکیه، پاکستان، روسیه و کشورهای آسیای میانه دستخوش تقابل با نفوذ طالبان شده و از پرداختن به توسعه و عمران منطقه از جمله بازسازی جاده ابریشم غافل شوند.