حسن هانی‌زاده – تحلیلگر مسائل بین‌الملل
کیوسک خبر – انفجار اخیر فرودگاه کابل که منجر به کشته شدن یکصد و ۱۰ نفر از جمله ۱۴ سرباز آمریکایی شد، نشان می‌دهد که افغانستان به سمت سراشیبی سقوط حرکت می‌کند. خروج شتابزده نیروهای آمریکایی و ناتو از افغانستان بدون هماهنگی با دولت اشرف غنی و نهادهای نظامی و امنیتی افغانستان ثابت کرد که آمریکا تحت هیچ شرایطی موضوع حفظ امنیت کشورها را مورد توجه قرار نمی‌دهد و هیچ راهبردی برای حفظ امنیت کشورهای اشغال شده ندارد. آنچه که طی هفته‌های اخیر روی داد، یک فاجعه جهانی ناشی از بی‌سیاستی آمریکا در منطقه تلقی می‌شود، زیرا حضور بیست ساله آمریکا در افغانستان و خروج ناگهانی این کشور از افغانستان موجب شده که ناامنی‌های افغانستان به تدریج در حال گسترش در منطقه است. آمریکا در طول بیست سال گذشته و پس از حادثه یازده سپتامبر ۲۰۰۱، دو اشتباه راهبردی مرتکب شد که بعد از دو دهه ملت‌های منطقه هزینه اشتباهات نظامی و سیاسی آمریکا را پرداخت می‌کنند. اشغال افغانستان و نیز اشغال عراق در سال ۲۰۰۳، یک اقدام شتابزده و مبتنی بر تصمیم‌گیری‌های عجولانه و غیرمنطقی دولتمردان آمریکا بوده و این کشور نیز به دلیل همین اشتباهات هزینه‌های سنگین انسانی و مالی پرداخت کرده. آمریکا در این مدت در عراق و افغانستان بیش از هشت هزار میلیارد دلار هزینه کرده و شمار کشته‌های آمریکا در طول این مدت، از شش هزار نفر تجاوز کرده است. سوال منطقی که وجود دارد این است که آمریکا از اشغال افغانستان و عراق به کدام یک از اهداف خود دست یافته است؟ درحالی که نتیجه اشغال دو کشور منطقه یعنی افغانستان و عراق صدها هزار قربانی برای این دو ملت به همراه داشته است. لذا پیش‌بینی می‌شود که افغانستان در آینده به یک کشور آشوب‌زده شبیه آنچه که در سومالی پس از سقوط حاکمیت محمد زیادباره، تبدیل خواهد شد و کشورهای پیرامونی افغانستان مجبور خواهند شد که هزینه نابسامانی و ناامنی‌های افغانستان را پرداخت کنند. این احتمال وجود دارد که داعش و القاعده با استفاده از فضای ناامنی موجود در افغانستان به این کشور بازگردند و افغانستان را به چند کشور ناپایدار و ناامن تقسیم کنند که در آنصورت ناامنی‌ها به کل منطقه سرایت خواهد کرد. طبیعی است که جامعه جهانی از جمله ناتو و سازمان ملل و اتحادیه اروپا که با سیاست‌های آمریکا همراهی کرده بودند، بخش مهمی از این ناامنی موجود در افغانستان را متحمل خواهند شد. سازمان ملل و اتحادیه اروپا متاسفانه در برابر فجایع افغانستان سکوت اختیار کرده‌اند و این امر گروهک‌های تروریستی را تشویق خواهد کرد تا به تدریج برای به دست گرفتن قدرت و ایجاد ناامنی وارد افغانستان شود. طبیعی است که به دلیل اینکه ایران مرز مشترک طولانی با افغانستان دارد، در برابر این ناامنی‌ها نمی‌تواند بی‌تفاوت باقی بماند. شرایط افغانستان و اوضاع داخلی و اجتماعی این کشور تاثیر مستقیمی از امنیت پایدار جمهوری اسلامی ایران به ویژه در بخش‌های شرقی ایران باقی خواهد گذاشت فلذا ایران این حق را دارد که با دوستان و همسایگان خود برای کنترل اوضاع داخلی افغانستان رایزنی بکند مشروط بر اینکه آمریکا و اتحادیه اروپا دیگر در مسئله افغانستان دخالت نکنند. تماس وزیر خارجه جدید ایران، حسین امیرعبدا…یان با همتای عراقی خود در چارچوب هماهنگی لازم بین دو کشور برای تشکیل اجلاس سران کشورهای منطقه قابل تجزیه و تحلیل است. مهمترین اتفاقی که در دوره وزارت امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جدید ایران رخ خواهد داد، مسئله نشست قریب‌الوقوع سران کشورهای ایران، عراق، مصر، اردن، کویت و عربستان در بغداد خواهد بود که قرار است در این هفته صورت گیرد که این نشست به طور طبیعی به ایجاد همگرایی منطقه‌ای و حل مشکلات ایران با کشورهای عرب منطقه منجر خواهد شد. همچنین آقای امیرعبداللهیان گفت‌وگوها و تماس‌هایی با همتای پاکستانی خود در رابطه با موضوع افغانستان داشته که این امر نشان می‌دهد موضوع افغانستان و عراق در مدار توجه رئیس دستگاه دیپلماسی ایران قرار دارد.