محمدحسین عادلی-اقتصاددان

ترکیه بازار صادراتی خوبی برای ایران محسوب می‌شود. ایران باید بازار صادراتی ترکیه را حتی‌المقدور نگهدارد. این کشور زمانی به ترانزیت گاز ایران به اروپا و عوایدی که از آن می‌توانست داشته باشد فکر می‌کرد، اما اکنون با استفاده از تحولاتی که در بازار گاز از نظر ژئوپلیتیک پیش آمده خود را بازیگر مهمی می‌شمارد و می‌خواهد از این وضعیت استفاده کند. رقابت بین روسیه و آمریکا بر سر بازار اروپا به آنکارا فرصت داد که با مسکو خط لوله ترک‌استریم را اجرا کند و روسیه گاز خود را به ترکیه و اروپای شرقی صادر کند.روابط رقابت‌گرایانه ترکیه با جمهوری آذربایجان که با حمایت آمریکا گسترش می‌یابد هم به ترکیه امکان انتخاب گزینه‌های دیگر را داده و با قطر هم رابطه گازی و ال.ان.جی پیدا کرده است. حتی از آمریکا هم ال.ان.جی می‌خرد. بنابراین ترکیه با ۱۰-۱۵ سال پیش تفاوت اساسی پیدا کرده است و ما باید این تفاوت‌ها و تحولات را درک کنیم و بر مبنای آن سیاست‌گذاری کنیم. سیاست‌گذاری ما باید تابع رقابت‌های بین‌المللی باشد نه رقابت‌های سیاسی داخلی و خرده‌گیری و مچ‌گیری‌های داخلی. ترکیه بر اساس مصالح خود منابع تهیه گاز خود را متنوع می‌کند و با استفاده از مزیت ترانزیتی سعی دارد هاب گاز ایجاد کند تا هم گاز مورد نیاز خود را تضمین کند و هم نقش منطقه‌ای و بین‌المللی پیدا کند و هم انرژی خود را به روش ارزان‌تر تهیه کند. در مقابل ما نیز باید به وزارت نفت اجازه دهیم که با سیاست رقابتی لازم این کار را مدیریت کند و حاشیه‌سازی سیاسی برای آن بوجود نیاوریم. این مطلب را نه برای امروز بلکه برای هر دولت دیگر حیاتی می‌دانم. وزارت خارجه هم باید به کمک نفت بیاید تا این بازار را نگه دارد.