ناهید نیک بین ـ نویسنده

ماجرا مربوط می شود به دو مطلب؛ یکی زباله هایی که ما مردم تولید می کنیم و مدیریت کافی و لازم در مورد جمع آوری و دفع آن ها اعمال نمی کنیم، و دیگری مشکل و معضل هدایت آب های سطحی به هنگام بارش باران در یکی از شهرهای شمالی کشور، که البته این معضل کم و بیش در سایر شهرهای کشور هم به چشم می خورد. می خواهم بگویم وقتی که این دو موضوع و مطلب، یعنی زباله های تولید شده و بارش باران با هم تداخل پیدا می کنند چه وضعیت دردسر ساز و مشکل آفرینی را به وجود می آورند.
ساعت هاست که باران بند آمده است، اما خیابانها و چاله چوله ها هنوز از آب لبریز است. راننده ها هر چه قدر هم که مراقب باشند و آهسته برانند، باز هم آبِ از زیر چرخ های اتومبیل های آن ها موج برمیدارد و به سمت عابرهای پیاده ای می پاشد که نگاه هراسانشان به مسیر آب است. بعضی از خیابانهای داخل و خارج شهر هنوز قابلِ تردد نیستند. در تعدادی از گذرها افسرانِ راهنمایی و رانندگی، اتومبیلها را به مسیرِ خلاف هدایت می کنند، تا از قفل شدنِ کاملِ راهها جلوگیری کنند. تنداب گل آلود و خروشان، مابینِ بلوار وسط خیابان و جدول کنار پیاده رو سرگردان است. حتی در مناطقِ آزاد بیرونِ شهر باوجودِ رودهای کنارگذر،این آبگرفتگی در مسیرِ راهِ اصلی هم دیده میشود.
تصاویرِ اینچنینی در بارشهای اخیر کشور، کم نبودند. درست است که مسائلِ مختلف، از جمله تکنیکهای شهرسازی، شبکۀ فاضلاب، طرحهای عمرانی، میزانِ شیبِ خیابانها، ساخت و سازها در بستر و حریمِ رودخانه ها، لای روبی نشدنِ به موقعِ رودها و… در به وجود آمدنِ این معضل نقش داشته اند و بر هیچ کس پوشیده نیست، اما نکتۀ قابل تأمل و تأثرانگیز در این رابطه، وجود انبوه زباله های شهری و…، در سطح شهر و مسیرِ رودخانه هاست، زباله هایی که به هنگام بارش باران و پس از آن، روی آب به این سو و آنسو در رقص و حرکت بودند و یا در قسمتی از ورودیِ سرپوشیدۀ جوی جمع شده بودند و مانع ورود آب به آن قسمت میشدند. این زباله ها و آشغال ها را ما مردم تولید و در سطح شهرها و در معابر عمومی رها می کنیم که اگر نسبت به این موضوع بی تفاوت نباشیم و مسولان شهری هم در این رابطه اقدامات و آموزش های لازم را ارائه و ادامه بدهند کمتر شاهد بروز معضل هایی از این دست می شویم. جلوۀ دردناک این پدیدۀ طبیعی یعنی بارش باران، که میتوانست زیباترین و پرفایده ترین اتفاق برای کشور باشد، وجود بیش از حد زباله ها، مخصوصاً پلاستیکها و مشماهای آویزان از درخت ها و درختچه ها و نیزار های کناررودخانه ها بود که بعد از سیلاب و فروکش کردنِ آب، در جای جایِ مناطق خودنمایی میکرد.
آب منشأ زندگی است. از عناصرِ چهارگانه که در فرهنگِ ملتها نمادی از زایندگی، آبادی، جریانِ زندگی و… میباشد. این مایۀ حیات که مهمترین و دمِ دست ترین انرژی جامعه است، در خشکسالی های حالِ حاضر به خودیِ خود، در معرضِ تهدید قرار گرفته است، پس با تدابیر مختلف در تمامِ زمینه ها و در کنار آن توجه به مسئلۀ جمع آوریِ درستِ زباله و رها نکردنِ آن در طبیعت ـ که گاه به صورتِ تک تک، گاه قبرستانی وسیع از پسماند و گاه نخاله هایِ ساختمانیِ کوه شده که غیراصولی و با بی برنامگی در اطرافِ شهرها و حتی مناطقِ بکر و زیبا رهاشده اند ـ گامیِ در آبادانی و پیشرفتِ کشور برداریم.