نشست اخیر بریکس نه‌تنها به موضوعات امنیتی و راهکارهای صلح‌آمیز پرداخت، بلکه به هدفی بزرگ‌تر نیز اشاره کرد: تضعیف سلطه دلار در اقتصاد جهانی. این اقدام، نمادی از همبستگی اقتصادی کشورهای عضو بریکس و گامی به سوی نظام مالی نوین و متنوع‌تر است که می‌تواند قدرت آمریکا و متحدانش را به چالش بکشد.

به گزارش کیوسک خبر، گروه بریکس که متشکل از اقتصادهای نوظهوری چون چین، روسیه، هند، برزیل و آفریقای جنوبی است، در آخرین نشست خود پیام روشنی به جهان مخابره کرد: تلاش برای کاهش وابستگی به دلار و جایگزینی آن با یک ارز جدید. ولادیمیر پوتین در یک حرکت نمادین، اسکناس بریکس را به نمایش گذاشت و این اقدام بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت. تحلیلگران این اقدام را پیامی قاطع از سوی کشورهای بریکس دانستند، مبنی بر اینکه آنها برای ایجاد یک نظام مالی مستقل و کاهش سلطه غربی‌ها آماده‌اند.

در قرن بیستم، دلار آمریکا به‌عنوان ارز مسلط جهانی شناخته می‌شد. آمریکا از آسیب‌های جنگ‌های جهانی در امان ماند و اقتصاد این کشور به شکلی رشد یافت که دلار به ارز بین‌المللی غالب تبدیل شد. سیاست‌های اقتصادی، نظامی و تکنولوژیکی آمریکا به تقویت بیشتر دلار انجامید و این کشور توانست با استفاده از قدرت اقتصادی‌اش، بر بازارهای جهانی تسلط یابد. از زمان جنگ سرد، سلطه اقتصادی آمریکا همراه با تحریم‌های اقتصادی، ابزارهای سیاست خارجی آمریکا را گسترش داد و آن را به قدرتی بدون محدودیت تبدیل کرد.

اکنون این قدرت نامحدود به حدی رسیده است که آمریکا و اروپا می‌توانند به دارایی‌های کشورهای دیگر، به‌ویژه کشورهای در حال جنگ، دست‌اندازی کنند. یکی از نمونه‌های اخیر این مسئله، مسدود کردن دارایی‌های روسیه و تخصیص آنها به اوکراین است. تصمیم پارلمان اروپا مبنی بر اعطای وامی به ارزش ۳۵ میلیارد یورو به اوکراین از دارایی‌های مسدود شده روسیه، نمادی از این رفتار است. این حرکت، علاوه بر نارضایتی روسیه، به سایر کشورها نیز پیام می‌دهد که دارایی‌های آنها در بانک‌های آمریکایی و اروپایی همواره در معرض خطر تصاحب قرار دارد.

بریکس با هدف تغییر این وضعیت و مقابله با چنین رفتارهایی، بر تلاش‌های خود افزوده است. اعضای بریکس با معرفی یک ارز مشترک و کاهش وابستگی به دلار، به دنبال ایجاد توازنی در اقتصاد جهانی هستند. ایده ایجاد یک ارز مشترک سال‌ها پیش مطرح شد، اما اکنون با افزایش قدرت اقتصادی کشورهای بریکس و تجربه‌ای که از دست‌اندازی غرب به دارایی‌های ملی کشورهای مختلف کسب شده، این ایده با جدیت بیشتری دنبال می‌شود. همکاری این کشورهای اقتصادی می‌تواند فرصتی را برای کشورهای دیگر فراهم کند تا از وابستگی به نظام دلاری و پیامدهای منفی آن خلاص شوند.

ایران نیز که به تازگی به همکاری‌های بریکس پیوسته، در این نشست پیشنهاد ایجاد کمیسیونی امنیتی را مطرح کرد. این کمیسیون می‌تواند بر اساس اهداف امنیتی بریکس، در مقابله با تهدیدهای مشترک و ایجاد ثبات در منطقه‌ها نقش مؤثری ایفا کند. ایران به‌خوبی از تحریم‌های اقتصادی و قدرت بی‌حدوحصر دلار آگاه است و به همین دلیل در تلاش است تا از طریق مشارکت در بریکس، هم به تقویت اقتصاد ملی خود بپردازد و هم با ایجاد فضای تنفسی برای دیگر کشورها، به شکل‌دهی به نظم جدید اقتصادی کمک کند.

بریکس و اهداف بلندپروازانه آن نشان‌دهنده اراده کشورهایی است که به دنبال استقلال اقتصادی از نظام غرب هستند. اگرچه راهی دشوار و پرچالش پیش روی آنها قرار دارد، اما با توجه به رشد اقتصادی قابل‌توجه اعضای بریکس و افزایش تعاملات اقتصادی آنها، احتمال موفقیت در این مسیر بیش از هر زمان دیگری به واقعیت نزدیک شده است.