داوود بیگی نژاد پژوهشگر حوزه مسکن
کیوسک خبر ـ بازار مسکن ایران متفاوت از بازار مسکن سایر کشورها یک بازار سرمایه گذاری است و می توان گفت مسکن در ایران نه یک کالای مصرفی بلکه یک کالای سرمایه ای است. مدت طولانی است که تلاش می کنیم بازار مسکن را در ایران همانند سایر کشورها یک بازار مصرفی معرفی کنیم. در صورتیکه در باور مردم ایران این قسمت از بازار نه تنها مصرفی نیست بلکه سرمایه گذاری است. چرا که در تجاربی که مردم به دست آورده اند بازار قابل اطمینانی نتوانستیم برای افرادی که قصد سرمایه گذاری دارند معرفی کنیم و نتوانستیم مردم را به این درجه از اطمینان برسانیم که در بازارهای دیگر، سرمایه آنها دارای امنیت است. هیچگاه به مردم توصیه نمی کنم که در سایر بازارهای موازی مثل دلار رجوع کنند. همواره توصیه کرده ام که مردم در بازارهایی مثل دلار و سکه که برای حاکمیت ایجاد دردسر کند وارد نشوند. به همین خاطر باید ابتدا بپذیریم که بازار مسکن و سرمایه گذاری در آن به عنوان بازار سرمایه گذاری محسوب می شود.
در سال ۱۴۰۱ یک دوران پسا کرونا را تجربه می کنیم که در دوران کرونا که بر همگان روشن است میزان ساخت و ساز و سرمایه گذاری در بخش مسکن بسیار کاهش پیدا کرد. این کاهش سرمایه گذاری و تولید مسکن در ابعاد مختلف خود را نمایان خواهد کرد. صرفا کرونا دلیل این کاهش تولید مسکن نبود. امیدواری واهی که در حوزه ساخت و تولید مسکن به اقشار جامعه داده شد مردم را از واقعیت موجود بخش مسکن دور نگه داشت. یعنی افرادی که همواره در طول سال های گذشته و در زمان مشخص وارد بخش مسکن می شدند و احتیاجات خود را از جهت خرید و اضافه متراژ برآورده می کردند در حال حاضر از این اقدام دست کشیده اند. چه بسا این اقدام انباشت تقاضا نمی داشتیم.
ما یک انباشت تقاضا داریم که نتوانستیم پاسخگو باشیم و اینکه بعد از کرونا بازارهای موازی روند زندگی از قبل از کرونا و بعد از کرونا متفاوت شد. تنها چیزی که می توانیم بگوییم ثابت مانده است، مسکن است که باید احداث شود. هنوز باید یک سری از افراد با سرمایه خود وارد شوند و شاید باید اعلام کنیم که مردم ما صحیح فکر می کنند که در بازارهای واقعی وارد شوند. پس باید تولید مسکن را جدی بگیریم. اما متاسفانه به خاطر نوسانات و اتفاقاتی که رخ داد حاشیه سود ساخت بسیار کاهش یافت. این کاهش حاشیه سود که می توانست باعث شود انبوه ساز و سازنده مسکن از بابت ساخت مسکن سود ببرد متاسفانه کاهش یافت و شرایط تهیه زمین، تراکم و … بسیار سخت شد و موجب شد تا سود ناچیزی برای سرمایه گذار در حوزه مسکن باقی بماند. بازار مسکن همین الان هم قفل شده است. یعنی اینکه نه خریدار می خرد و نه فروشنده می فروشد. قشر خریدار و فروشنده نظاره گر شده اند. خریدار توانایی خرید ندارد و فروشنده هم اطمینانی به فروش ندارد. لذا در حال حاضر این بازار مسکن، بازاری کاملا راکد، بی حرکت و بی انرژی است. این انرژی از خرید و فروش ایجاد می شود اما خب می بینیم نیست. تا زمانی که پیش فروش مسکن توسط مشاوران املاک صورت می گرفت سرمایه ولو اندک به سمت تولیدکننده هدایت می شد. امروز که بازار مسکن قفل شده است سازنده واحد خود را نمی تواند به فروش برساند و به همان نسبت نمی تواند تولید کند و این عدم تولید در نهایت قیمت مسکن را افزایش و به ضرر قشر مستاجر تمام خواهد شد. بنابراین اگر دولت و یا مجلس قصد کمک به مستاجران را دارند از همین الان باید به فکر باشند. چون تابستان ۱۴۰۲ یک تابستان وحشتناک برای مستاجران خواهد بود.