سیدحمید حسینی؛ عضو اتاق بازرگانی
کیوسک خبر ـ در زمینه ظرفیت و میزان تولید بنزین در کشور اختلاف نظر وجود دارد. مدیر عامل سابق پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی اعتقاد داشت ظرفیت تولید ۱۱۰ میلیون لیتر بنزین در کشور وجود دارد و سال گذشته حدود ۱۰۴ تا ۱۰۵ میلیون لیتر بنزین تولید شده، مدیر عامل جدید اعتقاد دارد ظرفیت ۱۱۰ میلیون لیتر نیست و ۱۰ میلیون لیتر این رقم مربوط به نفتایی است که در پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس تولید می‌شود و باید به آن اکتان‌افزا اضافه شود و ما به اندازه کافی اکتان‌افزا نداریم. بنابراین درست است که ۱۱۰ میلیون لیتر ظرفیت داریم اما حدود ۱۰۲ تا ۱۰۳ میلیون لیتر تولید می‌شود و طبق آماری هم که اکنون ارائه می‌شود ۹۸ میلیون لیتر تولید داریم بنابراین از همه ظرفیت استفاده نشده و علت‌ها هم متفاوت است. همچنین دوران اورهال پالایشگاه‌ها طولانی شده و برای تامین قطعات مشکل دارند، بعضا نیز در حال تعمیرات و نوسازی هستند و همه اینها باعث شده تولید پالایشگاه‌ها مشکل داشته باشد، از سوی دیگر هرساله خودروهای جدید به بازار اضافه می‌شوند. ضمن اینکه افزایش فعالیت‌های اقتصادی هم باعث شده مصرف افزایش پیدا کند. بخشی هم قاچاق می‌شود، اکنون تولید و مصرف تاحدی برابر و در تابستان مصرف بیش از تولید است و اگر با همین دست فرمان ادامه دهیم قطعا واردکننده بنزین خواهیم شد. میزان افزایش مصرف سالانه بنزین از ۸ تا ۱۵ درصد است؛ البته ما هنوز هم در زمینه بنزین خودکفا هستیم و نمی‌توانیم بگوییم ناترازی زیادی داریم، چند وقت اخیر بنزین سوپر نداشتیم و مشخص شد که واحدهای پالایشگاه اراک که تولیدکننده عمده بنزین سوپر است از مدار خارج شده بود و اکنون دوباره به مدار برگشته و بزودی تولید خواهد شد. این نکته را باید بگویم که ما هیچ‌وقت بنزین پتروشیمی نداشته‌ایم برخی شرکت‌های پتروپالایشی مثل نوری، بوعلی، شازند و اصفهان ظرفیت تولید فراورده‌هایی شبیه بنزین را دارند و یا اینکه نفتایی تولید می‌کنند که قابلیت استفاده در تولید بنزین را دارند، زمان دولت احمدی‌نژاد از ترکیباتی برای تبدیل به بنزین استفاده می‌شد اما رعایت نکردند و بنزن زیادی مورد استفاده قرار گرفت، اکنون اگرچه از فرآورده‌های پتروشیمی مثل رافینت، لایتن و نفتا برای بنزین استفاده می‌شود اما قطعا بنزن که خطرناک است استفاده نمی‌شود، این بنزین هرچند یورو ۴ نخواهد بود و یورو ۳ است اما نمی‌توانیم بگوییم که خطرناک و سرطان‌زا است. قطعا بنزین یورو ۳ تولیدی در پتروشیمی‌ها کیفیت لازم را ندارد، آمار صادرات پتروشیمی نوری نشان می‌دهد بخشی از فراورده این واحد پتروشیمی را برای تولید بنزین خریداری می‌کنند، به طوری که سال گذشته ۳۲ میلیون تن فراورده نفتی و میعانات صادر شد و امسال به شدت کاهش پیدا کرده و این نشان می‌دهد که بخشی از فروراده‌ها یا ذخیره و یا با بنزین پتروشیمی‌ها مخلوط می‌شود. بنزینی که در شهرهای بزرگ توزیع می‌شود یورو ۴ و ۵ است، حدود ۴۵ میلیون لیتر بنزین یورو ۴ در پالایشگاه ستاره خلیج فارس و ۸ میلیون لیتر هم در شازند اراک بنزین سوپر تولید می‌کنیم، بخش عمده‌ای از بنزین تولیدی کشور کیفیت یورو ۴ و ۵ را دارند اما برخی پالایشگاه‌ها هنوز توان این را ندارند که بنزین یورو ۴ تولید کنند. بنابراین در این زمینه وضعیت مناسبی نداریم، اما نمی‌توانیم بگوییم هوا فقط به خاطر کیفیت بنزین آلوده است. اتومبیل‌های فرسوده و تاکسی‌ها مسافت زیادی در تهران طی می‌کنند، موتورخانه‌ها و واحدهای نیروگاهی که فرآورده نفتی مصرف می‌کنند همه اینها می‌توانند باعث آلودگی هوا شوند. ما در یک مرحله توانستیم سرب را از بنزین حذف کنیم که در کاهش آلودگی تهران بسیار موثر بود ولی اکنون به نظر می‌رسد بقیه آلاینده‌ها بیش از بنزین تاثیر دارند. ممکن است نتوانیم به تمام مناطق کشور بنزین با کیفیت تحویل دهیم اما عمده بنزین تحویلی باکیفیت خوبی است ضمن اینکه خودروها هم استاندارد نیستند، اگر بتوانیم ۱۰۳ تا ۱۰۴ میلیون لیتر ظرفیت تولید بنزین را حفظ کنیم امسال نیازی به استفاده از بنزین پتروپالایشگاه‌ها و واردات نخواهیم داشت. مهم‌ترین راهکار برای کنترل مصرف این است که اولا نگاه سیستمی داشته باشیم، هرچه بتوانیم از سیستم‌های آی‌تی استفاده کنیم قطعا حضور مردم برای پیگیری کمتر خواهد بود هرچه محل فعالیت کارکنان نزدیک منازل مسکونی باشد در کاهش مصرف سوخت موثر است، اکنون در هر ۱۰۰ کیلومتر تا ۱۵ لیتر هم مصرف سوخت داریم و این در حالی است که خودروهای استاندارد ۴ تا ۶ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر مصرف دارند، اگر بتوانیم ۷ تا ۸ درصد در مصرف پیمایش خودروهای بنزینی صرفه‌جویی کنیم قطعا بسیار تاثیر دارد. حدود ۲۷ میلیون خودرو در کشور تردد می‌کنند، عمده مصرف بنزین و بخش زیادی از مصرف گازوئیل مربوط به حمل و نقل است اگر بتوانیم مصرف بنزین را بهینه کنیم خیلی موثر است. ضمن اینکه قاچاق نقش بالایی دارد، تفاوت قیمت ۲۰ هزار تومانی در هر لیتر بین ایران و دیگر کشورها در قاچاق موثر است، علاوه بر این تعدیل قیمت‌ها هم می‌تواند عاملی برای مصرف کمتر بنزین در کشور باشد.