جواد قیصریان فرد، کارشناس صنعت پتروشیمی
دونالد ترامپ که در زمان ریاست جمهوری خود در سال ۲۰۱۵ سابقه خارج نمودن آمریکا را از توافق اقلیمی پاریس در زمینه تغییرات آب و هوایی دارد این با نیز با وعده لغو قوانین و محدودیت های زیست محیطی دوران بایدن، حمایت بی‌‌‌‌‌قید و شرط از حفاری‌‌‌‌‌های نفت و گاز و باز کردن زمین های فدرال برای پروژه های جدید فرکینگ، کمک‌های مالی بی‌سابقه ای برای کمپین های انتحاباتی خود از شرکت های بزرگ نفت و گاز ایالات متحده دریافت نمود. از این رو انتخاب مجدد وی باعث می‌شود به وعده‌های کمپین خود مبنی بر (به گفته خودش) آزاد کردن ذخایر عظیم طلای مایع در زمین‌های عمومی آمریکا برای توسعه انرژی و «اختصاص کمترین هزینه انرژی را نسبت به هر کشور صنعتی در هر کجای زمین به آمریکایی ها » عمل کند و به تصمیم خارج شدن از تعهدات اقلیمی بین‌المللی که او آن را «کلاهبرداری جدید سبز» نامیده است جامه عمل بپوشاند.
در حالی که هیدروژن و سایر سوخت‌ها و انرژی های تجدیدپذیر ممکن است به دلیل سیاست های ضد محیط زیستی ترامپ بخشی از یارانه های حمایتی دولت فدرال را از دست بدهند، کما اینکه نگرانی بازار از همین دلیل باعث افت محسوس ارزش سهام شرکت های بزرگ حوزه انرژی تجدیدپذیر مانند First Solar، وستاس توسعه دهنده توربین بادی دانمارکی و شرکتهای ایبردرولا اسپانیا و اسکاتیش پاور توسعه‌دهنده پیشرو انرژی‌های تجدیدپذیر شده است، اما انتظار می‌رود کاهش مالیات بر تولیدکنندگان نفت، گاز و زغال سنگ و دیگر سیاست های سازگار با سوخت فسیلی و افزایش حفاری نفت و گاز در قلمرو ایالات متحده و تولید انرژی ارزان باعث تثبیت قیمت نفت می‌شود، این امر تأثیر مثبتی بر صنایع پالایشی داشته و رقابت پذیری صنایع پتروشیمی این کشور را با کاهش هزینه‌های تولید نفتا و اتان که برای ساخت محصولات پلیمری و سایر محصولات پتروشیمی استفاده می شود افزایش می دهد. انتظار می رود در این دولت صنعت پتروشیمی که بعد از ابر چرخه (۱۹۹۲-۲۰۲۱) مدتی است به دلایلی همچون کاهش تقاضای جهانی، کاهش رشد اقتصادی چین، کاهش رشد ساخت و ساز، تغییرات اقلیمی، مسائل ژئوپولیتیک و عرضه بیش از حد محصولات ارزان قیمت چین تقریبا” در یک دوره رکود به سر می برد، رونق مجدد پیدا کند.
ترامپ در طول مبارزات انتخابات خود و در راستای سیاست «اول آمریکایی» و تمرکز بر تقویت تولید داخلی با هدف ایجاد اشتغال و افزایش سرانه درآمد از برنامه های انتخاباتی خود بر اعمال ۶۰ درصد تعرفه بر تمامی کالاهای چینی و تعرفه ۱۰ درصدی بر کالاهای سایر کشورها تاکید داشت که می تواند با اختلال در زنجیره های تامین بین المللی تاتیرات منفی بر تجارت و صادرات محصولات پتروشیمی داشته باشد. افزایش تعرفه های پیشنهادی بر شرکای تجاری اصلی به خصوص چین می تواند جرقه یک جنگ تجاری تبدیل شود و ممکن است منجر به پایان جهانی شدن اقتصاد شده و توسعه زنجیره‌های تامین و عرضه مواد شیمیایی از حالت جهانی خارج و بیشتر به شکل تجارت ملی و درون منطقه ای و دایره ای در آورد. از آنجاییکه چین حدود ۷۵ درصد از واسطه های صنایع شیمیایی ایلات متحده را تامین می کند این امر باعث اختلال در زنجیره تامین و افزایش هزینه تولید خواهد شد. برای بازار جهانی پتروشیمی، تعرفه های بالاتر احتمالا” قیمتها را افزایش می دهد و در دسترس بودن شرکت های وابسته به نهاد های چینی را تحت تاثیر قرار می دهد. هر چند افزایش تعرفه ها بر روی کالاهای چینی و اقدام متقابل این کشور در ایجاد محدودیت برای شرکت های آمریکایی که رقابت پذیری بالاتری دارند فرصت بساری مناسبی برای صادرات محصولات پلیمری به خصوص پلی اتیلنی شرکت های پتروشیمی ایران و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس می نماید. از سوی دیگر تحلیلگران هشدار می دهند استراتژی افزایش تعرفه ها می تواند چالش های اقتصادی بیشتری را برای چین که با بحران های پیری جمعیت و کاهش رشد جمعیت، املاک، تقاضای مصرف کننده ضعیف و افزایش بدهی دولتی مواجه است به وجود آورد و پیش بینی می کنند نرخ رشد سالانه افتصاد چین را تا حدود دو درصد تقریبا” نیمی از رشد ۵ درصدی مورد انتظار را برای سال کاهش دهد.
همچنین طرح ترامپ برای کاهش هزینه های فدرال در طرح های زیست محیطی و انرژی های تجدید پذیر نیز ممکن است تقاضا را از سوی مواد شیمیایی خاص را به سمت محصولات پتروشیمی پایه تغییر دهد. در هند و کره جنوبی تولید کنندگان و صادر کنندگان مواد شیمیایی و نساجی محتاطانه خوشبین هستند و در صورت کاهش واردات آمریکا از چین فرصت بالقوه ای را برای جایگزینی محصولات خود می بینند. با این حال افزایش قدرت دلار در مقابل سایر ارزها محصولات پتروشیمی شرکت های آمریکایی را در خارج از کشور رقابتی تر کرده و چالش های را برای تامین کنندگان خارجی ایجاد می کند. در پایان اگر چه انتخاب مجدد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده پیش بینی می شود حمایت داخلی از سوخت های فسیلی و مشکلات تجاری بالقوه باعث تقویت و رشد صنعت پتروشیمی شود، اما چشم انداز همچنان متفاوت است و معامله گران در مورد اینکه آیا سیاست های ترامپ نهایتا” ثابت می ماند و یا نوسان های بیشتری در بازار پتروشیمی ایجاد می کند اختلاف نظر دارند.