به قلم: مرتضی نجفی قدسی

یکی از مسؤلان ارشد میراث فرهنگی برایم نقل کرد که جناب آقای ضرغامی وزیر محترم میراث فرهنگی و گردشگری خیلی سخت رضایت به ثبت اماکن میراثی می دهند و آن هم به دلیل ضایع شدن حق و حقوق همسایگان آن بناهاست و ایشان نمی خواهند حقوق مردم ضایع شود.

ما مخالف ثبت اماکن میراثی و حفظ و نگهداری آنها نیستیم، امّا معتقدیم اگر این مصوبات برای ساکنین اطراف آنها زیانبخش است باید به نحوی جبران خسارت به مردم بشود، برای روشن شدن این موضوع مثالی می زنم.

لزوم جلوگیرى از ضایع شدن حق و حقوق همسایگان حسینیه جماران

در تهران چندین سال است تصمیم بر این شده که در محله جماران در حریم حسینیه جماران که یادگار امام راحل (رض) است ساخت و سازی بیش از دو طبقه صورت نگیرد و این در حالی است که مثلاً دو کوچه آنطرف تر شش طبقه و ۷ طبقه می سازند و این موضوع موجب نارضایتی شدید اهالی حدود ١۵۰ واحد مسکونی جماران که در حریم واقع شده است گردیده که فعلا قصد بازگو کردن آنها را ندارم امّا در نهایت برای جبران خسارت مردمی که خانه هایشان در این حریم قرار دارد ابتدا مقرر شد شهرداری مجوز دو طبقه تراکم سیار به آنها اعطا کند تا به کسانی که در ساخت و ساز هستند و خواهان خرید تراکم هستند، بفروشند و از این رهگذر خسارت آنها جبران شود‍ که البته این طرح با کارشکنى هایى مواجه شد و حتى مصوبات شوراى عالى شهرسازى و معمارى ایران هم اجرا نشد و هنوز اهالى جماران به حق و حقوق خود نرسیده اندو موضوع همچنان لاینحل مانده است.
البته شوراى عالى شهرسازى و معمارى ایران در تاریخ ٩٩/۶/٣١ با حضور وزراى مربوطه جلسه فوق العاده اى را در بحث جماران برگزار کرد و مصوبات مهمى در جهت ایجاد رضایتمندى اهالى جماران تصویب کردند که متأسفانه تاکنون هیچیک از این مصوبات اجرایى نشده است.
در بند ٢ مصوبات شوراى عالى شهرسازى و معمارى ایران که در تاریخ ٩٩/٧/٨ توسط مهندس اسلامى وزیر راه و شهرسازى به همه وزارتخانه ها و دستگاههاى ذیربط ابلاغ شده تأکید گردیده با توجه به نامه مورخ ٩٩/۵/١ وزارت میراث فرهنگى و گردشگرى مبنى بر عدم وجود حریم در خارج از محدوده ثبتى اثر ملى ١٨۵٣ ( حسینیه جماران) مقرر گردید در جهت افزایش رضایتمندى ساکنین قدیمى محدوده جماران ، طرح تدقیق شده بازنگرى محدوده جماران به شرح پلاک توسط مشاور ذیصلاح تهیه و توسط دبیرخانه شوراى عالى شهرسازى و معمارى جهت اجرا به شهردارى ابلاغ شود که در این طرح تا سقف حداکثر ۴ طبقه روى همکف و ساخت شصت در صد مساحت قطعه با کاربرى مسکونى مجاز بوده و هر گونه تغییر کاربرى و افزایش تراکم بیش از آن ممنوع است.
آنچه مسلم است حضرت امام خمینی همواره بر رعایت حقوق مردم تأکید داشتند و الان هم روح مطهر ایشان راضی به تضییع حقوق مردم و همسایگان به اسم میراث فرهنگی نیست! مردم شریف جماران در طول ده سالی که حضرت امام در جماران ساکن بودند بخاطر شلوغی ها و محدودیتهای رفت و آمد که به لحاظ امنیتی لازم هم بوده است سختیهای زیادی کشیدند و مزد زحماتشان نباید این باشد که از مال و هستی خود هم محروم شوند و یا مجبور شوند خانه و کاشانه خود را به ثمن بخس بفروشند!!
به هر حال مسئولان وزارت مسکن و شهرسازى و دیگران اعم از میراث فرهنگى ، شهردارى و یا هر ارگان دیگرى اگر تصمیم به ایجاد حریم و یا محدودیتی در فضایی دارند باید جبران خسارت وارده به مردم را بکنند، حالا آیا وزارت مسکن و شهرسازى و یا میراث فرهنگی از عهده ی جبران این خسارتها می تواند بر آیند که غیر ممکن است و حتی توان احیاء اماکن ثبت شده میراثی را هم ندارند و برای حفظ و نگهداری ، غالباً آنها را به اجاره واگذار می کنند ، پس بهترین راه این است که در مصوباتشان تجدید نظر کنند و بیش از این جلوی احیای بافتهای فرسوده را نگیرند و بگذارند مردم از مایملک شان لااقل مثل دیگر شهروندان بهره مند شوند و قدری عادلانه و منصفانه رفتار کنند.