به گزارش کیوسک خبر به نقل از روابط عمومی بانک مهر ایران، اکبری در گفت‌وگویی که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید نسبت به آینده بانکداری قرض‌الحسنه در کشور ابراز امیدواری کرده و اظهار می‌کند: اکنون ابتدای راه است و تصور می‌کنم تا چهار سال آینده شرایط به‌گونه‌ای شود که متقاضی دریافت وام قرض‌الحسنه فوری و ضروری، خیلی راحت می‌تواند با مراجعه به بانک‌های قرض‌الحسنه آن را دریافت کند.

بانک مهر ایران چه اقدامات بهداشتی برای جلوگیری از شیوع بیماری کرونا انجام داد؟

در شعب بانک سعی کرده‌ایم فاصله اجتماعی را به‌خوبی رعایت کنیم. همچنین امکانات بهداشتی را برای شعب در نظر گرفتیم و ساعات کاری را متناسب با شرایط تغییر دادیم. معتقدم این بیماری بخشی نیست و هر کسی باید در حوزه خود اقداماتی انجام دهد تا در حقیقت به نظام سلامت کشور کمک کرده باشد. بانک مهر ایران نیز در همین مسیر حرکت کرده است. بانک کمک‌هایی را در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی انجام داد و تعدادی اقلام بهداشتی را به دو بیمارستان در تهران و رشت اهدا کردیم. کمک‌هایی را نیز در مراحل بعدی انجام خواهیم داد.

همچنین در حال تعریف تسهیلاتی هستیم تا به کارکنان بیمارستان‌هایی پرداخت شود که درگیر بیماران کرونایی بوده‌اند. برنامه داریم که این تسهیلات قرض‌الحسنه به دست جامعه هدف مشخصی برسد.

بانک مهر ایران طرحی به‌عنوان کالاکارت را اجرا می‌کند. به‌نظرتان این خدمت چقدر می‌تواند در جهت کاهش تبعات اقتصادی کرونا مؤثر باشد و اینکه تصور می‌کنید آیا کالاکارت بتواند تا حدی جای خالی کارت اعتباری در شبکه بانکی کشور را پر کند؟

توجه به کالای ایرانی در بانک مهر ایران همواره به‌صورت جدی وجود داشته است. ایده این طرح نیز از همین نگرش نشئت گرفت. هدف این بود که با منابع بانک بتوانیم تقاضا را تقویت کرده و از کالای ایرانی حمایت کنیم. نکته دیگر اینکه بانک مهر ایران به این صورت اداره می‌شود که عده‌ای پول خود را در حسابشان سپرده می‌کنند تا عده‌ای دیگر از آن بهره‌مند شوند. به این نتیجه رسیدیم باید کاری کنیم که خود تولیدکننده و فروشنده نیز در اعطای تقاضای قرض‌الحسنه نقش‌آفرینی کند. در طرح کالاکارت، خریدار را به فروشنده متصل می‌کنیم. انگار خود فروشنده دارد به خریدار، تسهیلات قرض‌الحسنه می‌دهد.

در این طرح کالا به‌صورت اقساطی فروخته می‌شود، با این تفاوت که خیال فروشنده بابت وصول مطالبات خود راحت است؛ زیرا بانک بین او و خریدار قرار گرفته و وصول مطالبات را تضمین می‌کند. بانک مهر ایران در آینده بیشتر بر این اساس عمل می‌کند؛ زیرا باید مردم را به‌سمتی سوق دهیم که خودشان به یکدیگر قرض دهند و بانک نقش واسطه قرض‌الحسنه را بازی کند. نمی‌توان از مردم خواهش کرد که سپرده‌های خود را با سود صفر درصد نزد بانک بگذارند و سپس ما آن را در چارچوب تسهیلات قرض‌الحسنه به عده‌ای پرداخت کنیم. بنا داریم خود مردم را به یکدیگر متصل کنیم، با این شرایط که بانک نقطه اتصال و تضمین‌کننده بازپرداخت تسهیلات باشد. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، تسهیلات قرض‌الحسنه واقعی در کشور رونق می‌گیرد.

باتوجه به شرایط موجود به این نتیجه رسیدیم پول را برای همان مصرفی که فرد نیاز دارد به وی بدهیم، یعنی خرید کالا یا خدمت. فلسفه تسهیلات گرفتن مردم یکی از این دو مورد است. خدمت و کالا نیز از سوی افرادی فروخته می‌شود. حال بانک در میان این دو قرار گرفته و کار را تسهیل می کند. اکنون در خیلی از جاها فروش اقساطی وجود دارد، اما نرخ سود آن ۱۶ تا ۱۸ درصد است. بانک مهر ایران منابع قرض‌الحسنه را در قالب کالاکارت و با کارمزد تنها چهار درصد در اختیار خریدار کالا قرار می‌دهد.

اکنون فروش اقساطی در کشور بر اساس نرخ‌های قرض‌الحسنه صورت نمی‌گیرد و همه با سودهای بالا این کار را انجام می دهند. این طرح خدماتی از جمله هزینه‌ مدارس غیرانتفاعی و خدمات دندانپزشکی و… را نیز در بر می‌گیرد. با راه افتادن این خدمت برخی فشارهای مقطعی از روی دوش مردم برداشته می‌شود و در طول سال تقسیم شود.

این خدمت می‌تواند هم از تولید داخلی حمایت کند و هم اجازه نمی‌دهد فشار زیادی به مصرف‌کننده و خریدار وارد شود و پرداخت پول کالا را قسطی می‌کند. از سوی دیگر خیال فروشنده را راحت می‌کنیم که در موعد مقرر به پولش می‌رسد، زیرا خیلی از فروشندگان از این بابت دغدغه دارند. حتی در برخی موارد بسته به منابعی که در اختیار داشته باشیم، فروشنده را حمایت می‌کنیم و منابع را پیش از موعد برایش آزاد می‌کنیم.

اکنون نزدیک به ۶۰ پذیرنده در قالب کالاکارت با بانک مهر ایران همکاری می‌کنند و داریم این تعداد را به‌شدت افزایش می‌دهیم و امیدوارم بتوانیم این عدد را به ۲۰۰۰ پذیرنده برسانیم. متقاضی تسهیلات بدون سپرده کردن پول خود، می‌تواند از این تسهیلات بهره‌مند شود و تنها نیاز است که برای بازپرداخت تسهیلات ضمانت دهد و مطمئنم این موضوع تا چند ماه آینده تحقق می‌یابد. بخش‌های مختلف مانند خدمات درمانی، بیمه، لوازم خانگی و… را نیز پوشش می‌دهیم.

بانک مهر ایران در حوزه بانکداری الکترونیکی پیشگام بوده و در سال ۱۳۹۸ نیز خدمات و محصولات مختلفی را ارائه کرده است. آیا برای سال ۱۳۹۹ نیز راه‌اندازی سامانه یا خدمت خاصی برنامه‌ریزی شده است؟

بانک مهر ایران به‌علت اینکه کار بانکداری خرد انجام می‌دهد و تعداد مشتریان زیادی دارد، نمی‌تواند خدمات خود را به‌صورت سنتی ارائه کند. اینکه یک فرد را برای دریافت تسهیلات خرد چند بار به شعبه بیاوریم و از وی مدارک بخواهیم، سخت است. بانک‌های دیگر در حوزه تسهیلات مشتریان محدودی دارند و فشار کمتری را نسبت به ما متحمل می‌شوند. شلوغی شعبات بانک روی رضایت مشتریان و کارایی کارکنان بانک اثر می‌گذارد.

سیاست ما از یک سال و نیم گذشته به این سمت رفته که خدمات بانک با کمترین رفت‌وآمد و بروکراسی و در عین حال با دقت بیشتری ارائه شود. بهترین راهکار این بوده که خدمات را بر بستر بانکداری الکترونیکی ارائه کنیم. ابتدا باید بایگانی‌های داخلی خود را تصحیح می‌کردیم تا بتوانیم خدمات الکترونیکی ارائه کنیم. در این راستا تا حد ممکن کاغذ را از سیستم بایگانی خود کنار گذاشته‌ایم.

در فاز بعد افتتاح حساب مشتریان را به‌صورت الکترونیکی و بر روی موبایل تعریف کردیم. در سال ۱۳۹۹ سیاست بانک بر این است که بخشی از فرآیند دریافت تسهیلات را نیز بر بستر موبایل ارائه کنیم. یک سیستم رتبه‌سنجی در نظام بانکی وجود دارد که اطلاعات آن را از شرکت مربوطه دریافت کرده‌ایم و در حال مطالعه این موضوع هستیم که در صورت ممکن از مشتریان رتبه A حتی‌المقدور ضامن هم نخواهیم. زیرا چنین مشتریانی سابقه مثبت خود را در نظام بانکی از بین نمی‌برند و ریسک اندکی برای بانک دارند.

کسانی که مشتریان پرخطر محسوب شوند، باید به همان صورت سنتی ضمانت ارائه کنند. با این حال مشتریانی که ریسک کمتری دارند، چرا باید هزینه گزافی برای ضمانت ارائه کنند؟ اینکه با تمام مشتریان به یک صورت برخورد شود، اشتباه است. ۹۰ درصد افرادی که تسهیلات بانکی دریافت می‌کنند، افراد متعهدی هستند. این افراد نباید هزینه ۱۰ درصد دیگر را بدهند. زیرساخت دریافت تسهیلات بر بستر موبایل را آماده کرده‌ایم. تنها مسئله بحث ضمانت است. اگر این مسئله نیز کنار برود، بخش زیادی از مراجعه به شعبه نیز کاهش پیدا می‌کند.

همکاری‌های متعددی نیز بین بانک مهر ایران و سازمان‌های مختلف برای ارائه تسهیلات به کارکنان سازمان‌های صورت گرفته است. پیشنهاد شما به مدیران سازمان‌ها چیست برای اینکه حساب‌های مختلف خود را به بانک مهر ایران منتقل کنند؟

یکی از سرمایه‌های اصلی شرکت‌ها و سازمان‌ها نیروی انسانی آن‌هاست. اگر مدیر یک شرکت به این سرمایه توجهی نکند، در درازمدت بازنده است. یکی از کارهایی که همه مدیران باید انجام دهند این است که از کارکنان خود حمایت کنند، به‌ویژه در شرایط نامطلوب اقتصادی. از سوی دیگر این مدیران نباید و نمی‌توانند به کارکنان خود کمک بلاعوض ارائه کنند، بلکه باید کارکنان را در زندگی شخصی خود توانمند کنند و اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه بهترین راه است.

شرکت‌های مختلف می‌توانند بخشی از گردش پولی خود را از طریق بانک‌های قرض‌الحسنه از جمله بانک مهر ایران انجام دهند. شرکت‌هایی داریم که تا ۵۰۰ نفر از کارکنان آن‌ها در نوبت دریافت تسهیلات صندوق‌های درون‌سازمانی بوده‌اند. پس از اینکه با ما قراردادی منعقد کرده‌اند، نه تنها دیگر صفی ندارند، بلکه به تمام کارکنان متقاضی خود تسهیلات قرض‌الحسنه ارائه کرده‌اند و اکنون در حال ارائه این تسهیلات به بازنشستگان سازمان خود هستند. شرکت به جای اینکه خودش یک صندوق ایجاد کند، با یک بانک قرض‌الحسنه ایجاد هم‌افزایی کرده است. مسئولیت وصول مطالبات نیز بر عهده بانک است.

در سال‌های قبل یک بی‌اعتمادی نسبت به عقد قرض‌الحسنه وجود داشت که ناشی از دو مسئله بود. یکی رویکرد برخی بانک‌های تجاری که منابع قرض‌الحسنه را صرف تسهیلات قرض‌الحسنه نکردند و دیگر تعدادی از صندوق‌های قرض‌الحسنه که نتوانستند از پس ایفای تعهدات خود برآیند. با سیر رشد تعداد مشتریان، تعداد تسهیلات اعطا شده و منابع بانک مهر ایران، چقدر با چالش‌های حوزه فرهنگ قرض‌الحسنه در این سال‌ها مواجه بوده‌اید؟

پیش از اینکه به بانک مهر ایران بیایم، تصور نمی‌کردم که عقد قرض‌الحسنه بتواند تا این حد اثرگذار باشد. از زمانی که در این بانک فعالیتم را آغاز کردم، دیدم چه اتفاقات بزرگی در نظام قرض‌الحسنه کشور رخ می‌دهد. سال گذشته به بیش از دو میلیون و ۳۰۰هزار نفر تسهیلات دادیم. شاید خیلی از مسئولان نیز اهمیت این کار را ندانند. ولی از آنجایی که ما مستقیماً با تسهیلات‌گیرندگان درگیریم، حس می‌کنیم که همین تسهیلات خرد تا چه حد مشکلات افراد را برطرف می‌کند.

نظام بانکی ما معمولاً پول‌های خرد را جمع کرده و تسهیلات کلان ارائه داده است. کسانی که متقاضی تسهیلات خرد بوده‌اند، همواره از اینکه نمی‌توانند تسهیلات بانکی دریافت کنند، ناراضی بوده‌اند و هجمه‌ای نسبت به نظام بانکی از سوی این بخش وجود داشته است. خلأیی در نظام بانکی وجود داشته و بانک‌های قرض‌الحسنه در حوزه مسئولیت اجتماعی شبکه بانکی فعال شده‌اند و این خلأ را پر کرده‌اند. اکنون ابتدای راه است و تصور می‌کنم تا چهار سال آینده این خلأ به‌طور کامل برطرف می‌شود. یعنی کسی که نیاز داشته باشد، وام قرض‌الحسنه فوری و ضروری دریافت کند، خیلی راحت می‌تواند با مراجعه به بانک‌های قرض‌الحسنه آن را دریافت کند. به تبع آن هجمه‌ای که پیش از این نسبت به نظام بانکی وجود داشته، به‌تدریج کاهش می‌یابد.