نظارت سهل گیرانه‌تر در مراکز معاینه فنی در شهرستان‌های اطراف تهران باعث شده است که از بیش از سه میلیون خودروی موجود در پایتخت، تنها یک میلیون و ۲۰۰هزار خودرو به مراکز معاینه فنی داخل شهر تهران مراجعه کنند.

به گزارش کیوسک خبر به نقل از ایلنا، در تهران بیش از سه میلیون خودرو وجود دارد که انتشار آلاینده‌های ناشی از سوخت این خودروها یکی از مهمترین و اثرگذارترین علل آلودگی هوای پایتخت است، اگرچه در طی دهه‌های گذشته قوانین متعددی برای کاستن از این معضل اساسی پایتخت مصوب شده است، اما اجرای دست و پاشکسته اقدامات تاثیر روشن و ملموسی در کاهش آلودگی هوای پایتخت در پی نداشته است. 

در همین رابطه، معاینه فنی خودورها یکی از نخستین اقداماتی است که در جهت کاهش آلایندگی خودورهای تهران مد نظر قرار گرفته است؛ اما تفاوت در شیوه اجرای آن در شهر تهران نسبت به شهرستان‌های مشابه منجر به ارائه آمارهای قابل تامل درباره خودروهایی که در تهران برگه معاینه فنی خود را دریافت می‌کنند، شده است. «حسین شهیدازده» مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران گفته است که از بیش از سه میلیون خودرو در تهران، تنها یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه نسبت به اخذ برگه معاینه فنی در تهران اقدام می‌کنند و انبوه خودروهایی که معاینه فنی خود را از این مراکز نگرفتند، احتمالاً به مراکزی در خارج از تهران مراجعه کرده‌اند که شرایط سهل‌گیرانه‌ای دارند. 

با این شرایط به نظر می‌رسد، مراکز معاینه فنی پس از گذشته سال‌ها همچنان نتواند به یک ابزار قدرتمند در تشخیص منابع آلایندگی کلانشهر تهران تبدیل شود و توقع بهبود در کیفیت هوای تهران و کاهش آلودگی تا زمانی که دور زدن روش اخذ معاینه فنی وجود دارد، انتظار ساده‌انگارانه‌ای است. 

تفاوت در شیوه نظارت علت مراجعه تهرانی‌ها به مراکز معاینه فنی شهرستان‌های مجاور

حسین مقدم «مدیرعامل ستاد معاینه فنی شهرداری تهران» در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا در شیوه نظارت بر مراکز معاینه فنی در تهران با شهرستان‌های استان تهران تفاوت قابل توجهی وجود دارد که منجر به مراجعه تهرانی‌ها به مراکز معاینه فنی اطراف برای اخذ آن می‌شود، گفت: اخذ معاینه فنی خودروهای تهرانی در شهرستان‌های اطراف تهران گزارشی است که بعضا به ما داده می‌شود که چرایی آن را باید در نحوه نظارت بر مراکز معاینه فنی جست‌وجو کرد. 

او با بیان اینکه اگر نظارت بر مراکز معاینه فنی به صورت دقیق، مستمر و پیگیر انجام نشود، این اتفاق خواهد افتاد، افزود: تفاوت در تهران و شهرستان‌های اطراف بر روی نظارت است، چرا که ستاد معاینه فنی در تهران تشکیلات متمرکزی است و از شرایطی که بتواند این نظارت مستمر را انجام دهد، بهره‌مند است. 

مقدم با بیان اینکه مراکز معاینه فنی در تهران متعلق به بهره‌بردار بخش خصوصی و شهرداری تهران است، گفت: اما نظارت بر همه این مراکز بر عهده ستاد معاینه فنی شهر تهران است و نظارت مستمر و دائم بر روی این مراکز انجام می‌شود و ناظر مقیم در هر مرکز وجود دارد. 

مدیرعامل ستاد معاینه فنی شهر تهران با اشاره به اینکه نظارت دائمی بر این مراکز از طریق استقرار ناظر مقیم در قانون پیش بینی نشده است، افزود: اما ما در تهران برای اینکه کار خود را با دقت و صحت بیشتری انجام دهیم، در همه مراکز ناظر مقیم داریم و تا به حال کار معاینه فنی را دقیق‌تر و با تخلفات کمتری در سطح استان تهران انجام می‌دهیم.  روش نظارت ما متفاوت است و تشکیلات مجزایی برای نظارت بر عملکرد مراکز وجود دارد. 

لزوم اعمال ابلاغیه ساختار سازمانی مشترک در سراسر کشور

او در واکنش به اینکه این تفاوت نظارت در تهران منجر به مراجعه بخش قابل توجهی از خودورهای تهران به مراکز معاینه فنی شهرستان‌های اطراف می‌شود، به طوری که از ۳ میلیون خودرو در شهر تهران، تنها یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه معاینه فنی خود را از مراکز واقع در پایتخت دریافت کرده‌اند، گفت: برای موفقیت در نظارت باید این سیاست به همه شهرستان‌های استان تهران تعمیم داده شود، اما ساختار سازمانی ستادهای معاینه فنی باید از سوی وزارت کشور به سراسر کشور ابلاغ شود، تا زمانی که ساختار سازمانی ابلاغ نشده باشد، در شیوه نظارت و اجرا در ستادهای معاینه فنی تفاوت می‌بینیم. 

مقدم افزود: امکاناتی که ستادهای معاینه فنی در شهرستان‌های کوچک دارند باعث می‌شود تا نتوانند نظارت دقیق داشته باشند و در بسیاری از شهرستان‌ها ستاد معاینه فنی از تیم اجرایی محدودی تشکیل می‌شود، چرا که بودجه لازم برای نظارت وجود ندارد، اما در تهران ستاد معاینه فنی تشکیلات متمرکزی بوده که ذیل نظر معاونت حمل ونقل و ترافیک است که نظارت را به صورت منظم‌تر پیگیری کند. 

پیشنهاد اجباری شدن معاینه فنی برتر در گرو تصمیمات سه دستگاه

مدیرعامل ستاد معاینه فنی شهرداری تهران درپاسخ به این سوال که پیشنهاد طرح اجباری شدن معاینه فنی برتر در چه مرحله‌ای قرار دارد، گفت: تصمیم‌گیری در این حوزه باید توسط وزارت کشور، شورای عالی ترافیک و یا کارگروه اضطرار آلودگی هوای تهران باشد و در جلسات خود این موضوع را بررسی و تصمیم لازم را اتخاد کنند. پیشنهاد ما این است که در شرایط آلودگی هوا معاینه فنی برتر می‌تواند یکی از ابزارهای کنترلی کاهش انتشار آلایندگی هوا باشد، اما این نکته که شرایط کشور و جامعه به گونه‌ای است که می‌توانند از این ابزار استفاده شود یا خیر باید بررسی شود. 

او  در پاسخ به این سوال که این اقدام تا چه اندازه می‌تواند در مراجعه به مراکز معاینه فنی در شهر تهران موثر باشد؟ گفت: شهرداری تهران تشویق‌هایی برای خودروهایی که موفق به اخذ معاینه فنی برتر می‌شوند در نظر می‌گیرد که با آن ۵۰ درصد خودروها نسبت به اخذ معاینه فنی برتر اقدام می‌کنند و از این میزان ۳۰ درصد می‌توانند آن را اخذ کنند، اما اگر این طرح اجباری باشد، آمار اخذ معاینه فنی برتر در تهران افزایش پیدا می‌کند که عامل موثری در کنترل و کاهش آلودگی هوا در فصول سرد و آلوده سال است.