مجید موافق قدیری- رئیس انجمن خوراک دام و طیور و آبزیان

متأسفانه طی چند ماه گذشته عرضه کنجاله سویا با تقاضای آن هم خوانی ندارد،به همین دلیل قیمت این نهاده در بازار غیر رسمی افزایش چشمگیری داشته و همین مساله باعث شده قیمت تمام شده محصولات پروتئینی بسیار بالاتر از قیمت مصوب تنظیم بازار باشد و تولیدکنندگان نیز به این مساله اعتراض کنند.اگر روند توزیع، واردات و برنامه خرید ایران در زمینه کنجاله سویا به همین صورت باشد قطعاً در هفته‌ها و ماه‌های آینده با چالش جدی تر روبرو خواهیم بود، این موضوع را بارها به سیاستگذاران اقتصادی هشدار داده ایم اما متأسفانه طی هشت ماه گذشته به این هشدارها توجهی نشده است.نکته قابل توجه دیگر در زمینه نهاده‌های دامی این است که تخصیص سهمیه به میزان مناسب و در زمان مناسب توسط سیاستگذار اقتصادی انجام نمی‌شود بنابراین بازار فرعی و غیررسمی نهاده‌ها کاملاً پابرجاست.پرورش دهندگان ما بویژه مرغداران در ماه‌های گذشته زیان کرده اند،هزینه سربار صنعت پروتئین بالاست و امکان پرورش متناوب و پیوسته نیز وجود ندارد لذا سود مورد انتظار از فروش نهاده‌های دامی مازاد بالا رفته است.متأسفانه تصمیمات نادرست سیاستگذاران اقتصادی باعث شده تا برخی از تولیدکنندگان و پرورش دهندگان همچون مرغداران تبدیل به واسطه نهاده‌های دامی شوند و به همین دلیل امکان نظارت و رصد و پایش نهاده‌های دامی پرمصرف بسیار سخت و پیچیده‌تر شده است.متأسفانه کماکان تخصیص و تأمین ارز نهاده‌های دامی از جانب بانک مرکزی و وزارت صمت با مشکل و بروکراسی‌های پیچیده اداری همراه است،در این خصوص اتفاق جدید و عملیاتی مناسب حال وضعیت سیاسی و اقتصادی کشور که باعث آرامش نسبی در صنعت شود، رخ نداده است.بازار سهمیه‌ای و رانتی باعث شده ریسک تأمین نهاده‌های دامی افزایش پیدا کند و متأسفانه تقاضای کاذب هم ایجاد کرده است ضمن اینکه عدم وجود ارز و بر هم خوردن مکانیزم‌های بازار آزاد به ساختار معمول آسیب زده است. به عنوان مثال در بازار ریزمغذی‌هایی همچون متیونین و لیزین بعد از آزاد سازی و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، ثبات لازم برگشته است و حتی برخی از این مواد زیر قیمت تمام شده در بازار عرضه می‌شود و حتی قیمت‌های کنونی از بازار جانبی ارز دولتی آن زمان نیز کمتر است.به عنوان مثال در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم اسید آمینه لیزین زیر ۳۰,۰۰۰ تومان است در حالی که در بازار آزاد قبل از حذف ارز ترجیحی آن زمان همیشه بالای ۳۰,۰۰۰ تومان بود.سامانه بازارگاه یک تحول عجولانه است،به نظرم مشکل سامانه بازارگاه مشکل «ماهیتی» است نه «شکلی» و معتقدم تا مفهوم «سهمیه بندی نهاده‌های دامی» وجود دارد نمی‌توان از چنین ابزاری به نحو مطلوب استفاده کرد.بارها عنوان کرده‌ام که اگر فقط مفهوم قیمت شناور توافقی به جای سهمیه به بازارگاه اضافه شود، صرفاً اشخاصی مبادرت به خرید نهاده می‌کنند که از بهره وری و ایجاد ارزش در مجموعه خودشان اطمینان دارند و البته قیمت‌ها به صورت خودکار به تعادل خواهند رسید.