در دو هفته گذشته، کشور شاهد موجی از مرگ و مسمومیت ناشی از مصرف مشروبات الکلی تقلبی بوده است. مصرف این مشروبات مرگبار همچنان جان انسانها را میگیرد و پروندههای قضایی در حال پیگیریاند. با این حال، آیا میتوان انتظار داشت که این پدیده شوم به پایان برسد یا شاهد تکرار این فجایع خواهیم بود؟
به گزارش کیوسک خبر، پدیده مصرف مشروبات الکلی تقلبی در کشور به یک بحران مرگبار تبدیل شده است. در هفتههای اخیر، تعداد زیادی از افراد پس از مصرف این نوع مشروبات مسموم شدند و عدهای جان باختند. از شهرهای مختلف گزارشهای ناگوار از فوت و مسمومیتهای شدید به گوش میرسد؛ از مازندران و همدان گرفته تا زنجان و گیلان، این حادثه تلخ قربانیان خود را میگیرد.
یکی از بزرگترین موارد مسمومیت جمعی مربوط به سالهای ابتدایی بحران کرونا بود؛ زمانی که تصورات نادرستی درباره تأثیر مصرف الکل بر پیشگیری از ویروس منجر به مصرف مشروبات تقلبی شد. بر اساس آمارهای وزارت بهداشت، از اسفند ۱۳۹۸ تا اردیبهشت ۱۳۹۹ بیش از ۴ هزار نفر به دلیل مصرف متانول به بیمارستانها مراجعه کردند و ۷۹۶ نفر جان خود را از دست دادند. این آمار نگرانکننده، تنها نوک کوه یخی از بحران گستردهتر مصرف مشروبات الکلی تقلبی است که در سالهای بعد هم به شیوههای مختلف تکرار شده است.
با وجود هشدارهای متعدد مسئولان بهداشتی و قانونی، هر از چند گاهی این پدیده جان افراد بیگناهی را میگیرد. برای مثال، در خرداد ۱۴۰۲، مصرف مشروبات الکلی حاوی متانول در استان البرز موجب کور شدن و مرگ چندین نفر شد. در این حادثه ۱۹۱ نفر به بیمارستانهای کرج مراجعه کردند و ۱۷ نفر جان باختند. رئیس قوه قضاییه در جلسهای با اشاره به این حادثه، بر لزوم بررسی دقیق منبع الکلهای صنعتی و نقش آنها در این اتفاقات تأکید کرد.
علاوه بر این، فروش غیرقانونی الکلهای صنعتی برای تولید مشروبات الکلی دستساز مسئلهای است که همچنان ادامه دارد. در مواردی، حتی کارگاههایی که مجوز رسمی برای تولید محصولات دیگر دارند، از سهمیه الکل صنعتی خود سوءاستفاده کرده و آن را به بازار سیاه عرضه میکنند.
پروندههای قضایی نیز نشاندهنده اهمیت این موضوع است. در پروندهای که در البرز در جریان بود، ۱۱ نفر به اتهام افساد فیالارض محاکمه شدند و متهمان ردیف اول تا چهارم به اعدام محکوم شدند. این احکام نشاندهنده جدیت دستگاه قضایی در برخورد با افرادی است که جان دیگران را با فروش مشروبات مسموم به خطر میاندازند.
با این حال، این اقدامات قانونی به تنهایی کافی نیست. نیاز به افزایش آگاهی عمومی درباره خطرات مصرف مشروبات تقلبی و دستساز همچنان وجود دارد. علاوه بر آن، نظارت بیشتر بر تولید و توزیع الکل صنعتی و مجازات شدیدتر برای متخلفان میتواند نقش مهمی در پیشگیری از تکرار این فجایع ایفا کند.
آخرین آمارها از موج جدید مسمومیتها نشان میدهد که تنها در استان مازندران در ۱۰ روز اخیر ۲۸۴ نفر به دلیل مسمومیت با مشروبات الکلی به بیمارستان مراجعه کردهاند و ۲۱ نفر جان باختهاند. در همدان، ۱۱ نفر و در گیلان ۱۵ نفر در اثر مصرف مشروبات الکلی تقلبی جان خود را از دست دادهاند.
قوانین موجود در کشور برای مصرف و فروش مشروبات الکلی صریح و سختگیرانه هستند. طبق ماده ۷۰۲ قانون مجازات اسلامی، ساخت، فروش، نگهداری و حمل مشروبات الکلی با مجازات حبس، شلاق و جریمههای سنگین همراه است. اگر فردی مشروبات الکلی تقلبی بفروشد و منجر به مرگ یا صدمه به فرد دیگری شود، ممکن است قتل عمد یا شبهعمد محسوب شده و متهم به اشد مجازات محکوم شود.
با این وجود، به نظر میرسد که ناهماهنگیها در نظارت و اجرای قوانین و همچنین عدم آگاهی کافی از خطرات مصرف مشروبات الکلی تقلبی، همچنان زمینهساز فجایعی مانند آنچه در دو هفته اخیر اتفاق افتاد، خواهد بود.
برای جلوگیری از تکرار این اتفاقات، باید هم تلاشهای فرهنگی و هم اقدامات قضایی جدیتر دنبال شود. پیشگیری از چنین فجایعی نیاز به همکاری میان مسئولان، رسانهها و جامعه دارد تا با آگاهیبخشی به مردم، از وقوع دوباره چنین حوادث تلخی جلوگیری شود.