کیوسک خبر ـ با افزایش روز افزون مبتلایان به بیماری چاقی اکنون می‌توان چاقی را یک بیماری همه گیر جهانی دانست. شناخته شده ترین راه های مقابله با این مشکل ورزش و تصحیح رژیم غذایی است، هر چند برخی محققین به دنبال به رفع عوامل اصلی این مشکل، مثل مشکلات روحی و اختلالات ژنتیکی هستند.
در طی ۵ دهه گذشته وضعیت چاقی در کشورهای مختلف جهان به‌قدری بد شده است که اکنون می‌توان چاقی را یک بیماری همه گیر جهانی (پاندمی) در نظر گرفت. اگرچه مدت‌هاست متخصصین و مردم معمولی می‌دانند راه حل اصلی مقابله با این مشکل ورزش و تصحیح عادات غذایی است، ولی همچنان در مبارزه با این بیماری دچار مشکل هستیم. شاید یک دلیل آن باشد که ما چاقی را یک بیماری کاملاً جسمانی و مربوط به سبک زندگی و … می‌دانیم و در بیشتر اوقات شرایط ذهنی فرد که منجر به تصمیم گیری‌های مختلف که منجر به چنین وضعیتی شده است را نادیده می‌گیریم.
نتایج یک مطالعه در ابعاد کوچک به‌خوبی تأثیر سه روش مختلف مقابله و کنترل چاقی را نشان داده است که با بررسی آن می‌توان به اثر سلامت روانی در چاقی پی برد.
اخیراً گروهی از دانشمندان دانشگاه سائو پائولوی برزیل اثر سه روش مختلف در مقابله با چاقی در بزرگ سالان در دراز مدت را بررسی کرده‌اند. این روش‌ها همگی به جهت بهبود وضعیت و کیفیت کلی زندگی افراد مبتلا به چاقی طراحی شده بودند. به‌طور معمولاً جوامع پیشرفته و در حال توسعه با مشکل چاقی و اضافه وزن مواجه هستند و درصد زیادی از مردم در این کشورها به دنبال روشی برای کاهش و کنترل وزن خود هستند.
بیشتر مردم تصور می‌کنند مشکل چاقی ناشی از عدم تعادل میان خوراک و فعالیت ورزشی است. اگرچه این مسئله در بیشتر مواقع درست است ولی ممکن است خود معلول مشکلی دیگر باشد. در واقع عوامل و مسائل مختلف در چاقی دخیل هستند که نداشتن رژیم غذایی مناسب و سبک زندگی و ورزش چند مورد از آن‌ها هستند.
تحقیقات قبلی نشان می‌دهد که یکی از عوامل مهم در چاقی، تفاوت‌های ژنتیکی در افراد است که علاوه بر تأثیر مستقیم بر افزایش احتمالی چاقی، بر وضعیت روحی و روانی و عادت‌های فردی هم دارد. به‌علاوه به هیچ وجه نمی‌توان از فرنگ جامعه و شیوه معمول زندگی مردم در هر منطقه و زمان صرف نظر کرد.
معمولاً کسانی که دچار چاقی مفرط هستند علاوه بر استفاده از روش‌های مختلف برای کنترل وزن، از رفتار درمانی شناختی هم استفاده می‌کنند که هدف از آن تصحیح عادت‌های رفتاری مربوط به تغذیه است. به‌طور مثال به افراد آموزش داده می‌شود که پیش از بلعیدن غذا به‌اندازه کافی به خود فرصت داده و غذا را کاملاً جویده و بچشند. این کار باعث کنترل میزان تحریک و همچنین کاهش مقدار غذای مصرف شده می‌شود.
برای بررسی اثر روش‌های مختلف، دانشمندان ۹۸ فرد بالغ را در ۳ گروه به‌صورت تصادفی تقسیم کردند. گروه اول که تحت آموزش و روش‌های سلامتی قرار می‌گرفت، گروه دوم که قرار بود با انجام فعالیت و ورزش به کاهش وزن دست پیدا کند و گروه سوم که از رفتار درمانی شناختی بهره می‌بردند.
گروه اول در جلساتی آموزشی شرکت کرده، گروه دوم تحت تمرینات و ورزش‌های بدنی قرار گرفتند و گروه سوم علاوه بر فعالیت ورزشی و توصیه‌های غذایی، تحت رفتار درمانی شناختی نیز قرار گرفتند.
همچنین محققین برای بررسی وضعیت روحی شرکت کنندگان سؤالاتی را از آن‌ها می‌پرسیدند که میزان افسردگی، اضطراب، رفتارها و عادات غذایی و کیفیت زندگی آن‌ها را مشخص می‌کرد و این کار پیش و پس از انجام مطالعه انجام گرفت. اطلاعات دیگر شرکت کنندگان همانند وزن، قد، شاخص توده بدنی و شاخص‌های متابولیک دیگر که از تست خون به دست می‌آمد را جمع آوری کردند.
این مطالعه به مدت ۳۰ هفته به طول انجامید و ۴۳ نفر از شرکت کنندگان در آزمایش باقی ماندند. نکته جالب در مورد ترک آزمایش توسط شرکت کنندگان آن است که افرادی که در گروه آموزش و سلامت قرار گرفته بودند بیشترین نرخ ترک درمان را داشتند. در طرف مقابل گروهی که تحت روش رفتار درمانی شناختی قرار گرفته بودند بالاترین میزان مشارکت را داشتند. افراد این گروه افزایش کیفیت زندگی، کاهش علائم افسردگی و پر خوری های هیجانی و احساسی را گزارش کردند.
به این صورت محققین نتیجه گرفتند که استفاده از این روش درمانی اثر گذاری مثبت‌تری نسبت به کاهش وزن از طریق ورزش و آموزش است. به‌علاوه داده‌ها نشان می‌دهد که در همه گروه‌ها رابطه مستقیمی میان تغییر علائم افسردگی و اضطراب و پر خوری هیجانی در همه گروه‌ها مشاهده شده است.
در نهایت محققین نتیجه گرفتند که مشکلات مربوط به‌سلامت و کیفیت زندگی ارتباط زیادی با مشکلات روحی و روانی دارند و بیماری چاقی نیز از این الگو پیروی می‌کند. یعنی برطرف کردن عوامل اصلی پر خوری که مربوط به مشکلات روحی می‌شود، می‌تواند تأثیر به سزایی در کاهش وزن و رفع مشکل چاقی داشته باشد.
منبع: medicalnewstoday.com

نام نویسنده عباس رهامی