مرتضی مکی، کارشناس مسائل بین‌الملل

ناپدید شدن رهبر اپوزیسیون روسیه در آستانه تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری این کشور این روزها به سوژه‌ای جدی برای تحلیل ناظران سیاسی و رسانه‌ها تبدیل شده است. انتخابات ریاست جمهوری روسیه که قرار است در ۱۷ ماه مارس ۲۰۲۴ برگزار شود یکی از مهم‌ترین انتخابات‌های ریاست جمهوری در این کشور به حساب می‌آید و این در حالیست که بر اساس اصلاحات قانون اساسی روسیه، دوره ریاست جمهوری در این کشور از چهار سال به شش سال افزایش یافته است که نشان می‌دهد اگر ولادیمیر پوتین پیروز میدان شود، تا سال ۲۰۳۰ میلادی در کرملین حضور خواهد داشت. در این میان باید توجه داشت که مخالف پوتین یعنی الکسی ناوالنی همزمان با آغاز تبلیغات ریاست‌جمهوری در روسیه ناپدید شده است.
دستیاران ناوالنی اعلام کردند که او پس از منتقل شدن از مجتمع کیفری روسیه مشخص نیست که در کجا حضور دارد و اساساً بحث ناپدید شدن وی مطرح است. باید توجه داشت که ناوالنی درگذشته و در آلمان مسموم شد و دولت وقت حاکم بر برلین او را به روسیه تحویل داد و در نهایت وی به گذراندن حبس در زندان محکوم شد. این در حالیست که پوتین نمی‌خواست و نمی‌خواهد ناوالنی را به صورت رسمی و علنی حذف کند و اگر مسکو می‌خواست چنین کاری انجام دهد، حتماً این اتفاق رخ می‌داد ولی فعلاً کرملین نمی‌خواهد چنین اتفاقی بیفتد. کرملین صرفاً به دنبال آن است تا یک فضای ابهام‌آلود را در اثنای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری پدیدار کند تا بتواند این رویداد سیاسی را به سلامت از سر بگذراند.
در این میان نمی‌توان تبعات جنگ اوکراین در روسیه را نادیده گرفت و به همین دلیل معتقدم که دولت روسیه و پوتین نمی‌تواند منکر این قضیه شود. باید توجه شود که روس‌ها بر خلاف انتظار غرب توانسته‌اند به خوبی در میانه این تحریم‌ها دوام بیاورند و حتی بحث فروش نفت را پیگیری کنند. این در حالیست که اقتصاد روسیه هم برخلاف آنچه غرب می‌گفت، فرو نپاشیده است اما به هر ترتیب ضررهایی که جنگ اوکراین به اقتصاد روسیه وارد کرد از جمله موضوعاتی است که ناوالنی و مخالفان کرملین به دنبال استفاده از آن علیه پوتین خواهد بود.
به هر ترتیب مخالفان کرملین در روسیه همچنان به دنبال جنب و جوش خود در روسیه هستند اما فکر نمی‌کنم که آنها بتوانند دردسر جدی و گسترده‌ای برای پوتین درست کنند. این در حالیست که وضعیت اقتصادی و اجتماعی در روسیه همانند گذشته نیست؛ چراکه چالش‌های به وجود آمده از سوی غرب به خصوص مسائل اقتصادی و مشکلات اجتماعی برای پوتین بسیار سخت است و این مصائب، می‌تواند فضای مسکو را بسته‌تر و سرکوب‌ها را سازمان یافته‌تر از گذشته کند. لذا چالش‌های آتی روسیه و شخص پوتین می‌تواند به هر ترتیب که شده اوضاع را برای وی بدتر کند و اگر او پیروز انتخابات ۲۰۲۴ شود طی شش سال آینده با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهد بود.