امیر اسمعیلی کارشناس بازاریابی
درخبرها آمده بودکه خودروسازان روزی ۱۸۳ میلیارد تومان زیان می‌دهند؛ این تازه‌ترین آماری است که از زیان خودروسازان شنیده شده است. زیان انباشته سه خودروساز بزرگ دولتی در ۶ ماهه اول امسال، ۴۳ هزار میلیارد تومان بوده که یک محاسبه سرانگشتی نشان می‌دهد که خودروسازان روزانه ۱۸۳ میلیارد تومان زیان می‌بینند.
تحلیلگران با توجه به این آمارها، معتقدند صنعت خودرو در حال حاضر از مشکلات ساختاری در سطوح مختلف ، قیمت گذاری دستوری ، تحمیل هزینه های تامین مالی گران برای تولید، افزایش بی سابقه مواد اولیه تولید، تصمیمات خلق الساعه برای ساماندهی بازار و… رنج می برند. از سال ۹۷ با ورود شورای رقابت به قیمت گذاری دستوری و فرمول غلط آن و تحریم ها زیاندهی صنعت خودرو آغاز شد و هرسال برمیزان زیان افزوده شده است .
همزمانی ورود شورای رقابت و تحریم ها موجب شد که نقدینگی مورد نیاز بنگاه شدیدا افزایش یابد و هزینه‌های مالی افزایش یابد و تامین قطعات مورد نیاز بنگاه با مشکل مواجه شود و در نتیجه زیانی از این محل به خودروساز وارد شد. این درحالی است که از همان اویل ورود شورای رقابت به قیمت گذاری خودرو فرمول قیمت گذاری هم دارای ایراداتی بود یعنی در همان زمان هم به طور کامل منعکس کننده هزینه‌های بنگاه نبود اما اختلاف مانند الان آن قدر زیان نبود. در سال ۹۷ بعد از اینکه قیمت ارز بسیار بالا رفت و هزینه‌های تولید برای خودروساز افزایش یافت، شورای رقابت قیمت خودروها را افزایش نداد. از طرف دیگر دولت برای اینکه بتواند در واقع فشارهای سیاسی وارده را مدیریت کند خودروسازان را مجبور کرد که فروش‌های مدت دار و فوق‌العاده انجام دهند در حالی که قیمت‌ها به روز نشده بود و خودروساز‌ها به ازای تولید هر خودرو در همان زمان ضرر می‌کردن. این مساله باعث شد که از سال ۹۷ به شدت بین هزینه‌های تولید و قیمت شورای رقابت واگرایی ایجاد شود و بعد از آن هم که قیمت‌گذاری تحت نظر ستاد تنظیم بازار قرار گرفت از بهمن ۹۷ تا اردیبهشت ۹۹ تنها یک بار مجوز افزایش قیمت به خودروسازها داده شد که البته دولت به دلیل فشارهای سیاسی نمی‌خواست قیمت‌ها را افزایش دهد. این شرایط بخشی از دلایل زیان انباشته خودروسازان است . به نظر می رسد فرمول قیمت گذاری خودرو باید تغییر کند. فرمول قیمت‌گذاری خودرو در کوتاه مدت باید به این صورت باشد که به صورت سالیانه آنالیز قیمت تک‌تک خودرو‌ها تهیه شود، نکته بعدی اینکه در آنالیز قیمت سالیانه هم هزینه‌های عملیاتی تولید با تایید سازمان حسابرسی باشد یعنی در واقع آن وامی که دریافت شده نه برای شرکت‌های زیر مجموعه بلکه برای تولید خودرو استفاده شود همچنین به روز رسانی قیمت هم تا مادامی که تورم بالای ۲۰ و ۳۰ درصد است باید به صورت فصلی انجام شود. همیشه چالش قیمت‌گذاری در دوره‌هایی بوجود آمده است که با تورم فزاینده مواجه بودیم
بطور کلی در طی ۳۰ سال گذشته چالش قیمت گذاری در دوره های جهش نرخ ارز پدید آمده است. یک دوره مربوط به دهه ۷۰ و جهش قیمت ارز در آن دوره بوده است. در دهه ۸۰ تقریبا می‌شود گفت که چالش قیمت‌گذاری نداشته‌ایم اما در دهه ۹۰ و به عبارتی از همان ابتدای این دهه یعنی در سال ۹۱ که با جهش قیمت ارز مواجه شدیم شاهد این چالش در این بخش بودیم. حال برای خروج خودرو سازان از زیان پیشنهاد می شود اول ، واگذاری قیمت گذاری خودرو به هیئت مدیره باید به شرط عرضه باشد، یعنی برنامه عرضه سالیانه و ماهیانه را وزارت صنعت باید مشخص کند و اگر عرضه خودرو پایین‌تر از میزان مشخص شده باشد باید آنها جریمه شوند چرا که هر زمان که عرضه خودرو کم شود بلافاصله قیمت بازار تحت تاثیر قرار می‌گیرد.دوم عرضه خودرو در بورس کالا مجدد آغاز شود. البته یک بحث دراین میان وجود دارد که هر زمان که فشارها زیاد شده دولت به سمت آزاد کردن قیمت‌ها رفته است، اما با گذشت یکی دو ماه از تصمیم خود برگشته و اتفاق بدتری رقم خورده است و دولت باید سر تصمیمم خود بماند.