به گزارش خبرنگار مهر، بازار محصولات کشاورزی از جمله میوه طی ماه‌های اخیر، شرایط نابسامانی را پشت سر گذاشته است، کارشناسان دلایل مختلفی را برای این مساله عنوان می‌کنند از جمله افزایش هزینه‌های تمام شده تولید، افزایش اجاره بهای مغازه‌ها، نبود نظارت و… اما در این میان تمام کارشناسان بر یک موضوع به عنوان اصلی ترین دلیل نابسامانی بازار تاکید دارند و آن چیزی جز مشکلات نظام توزیع نیست. به گفته آنان در حوزه محصولات کشاورزی با نظام توزیع معیوبی مواجه هستیم که دردسرهای زیادی را برای این بخش ایجاد کرده و دست دلالان برای سودجویی‌های غیرمتعارف را باز گذاشته است.
رهبر انقلاب هم اخیراً با ابراز ناخرسندی از گرانی‌ها و مشکلات معیشتی، گفتند: این وضع در آستانه عید «غُصه بزرگی» ایجاد کرده است. البته اجناس مانند میوه‌ها فراوان است اما قیمت‌ها بسیار بالا است که سود این قیمت بالا هم به جیب باغداران زحمتکش نمی‌رود بلکه نصیب دلال‌ها و واسطه‌های سودجو می‌شود و ضرر آن به مردم می‌رسد.(جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید)
زنجیره توزیع محصولات کشاورزی معیوب است / ‏چه‬ کسانی سود می‌برند؟
در همین زمینه محمد بازرگان، مشاور نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی کشور با اشاره به نابسامانی نظام توزیع محصولات کشاورزی در کشور، گفت: دولتمردان طی ۴ دهه گذشته نه تنها نتوانستند یک سیستم درست برای توزیع محصولات کشاورزی تعریف کنند بلکه از کشورهای صاحب تجارب موفق در این زمینه نیز نتوانستند الگوبرداری کنند که چطور این کشورها محصولات مختلف کشاورزی را از مزرعه تا سفره مدیریت و توزیع می‌کنند و هیچ واسطه‌ای این میان نیست.
مشکل اصلی در بازار میوه ناشی از نظام توزیع معیوب است و در این زنجیره، بیشترین سود را کسانی می‌برند که کمترین هزینه را می‌کنند
وی تاکید کرد: متأسفانه در کشور ما چنین زنجیره‌ای هیچگاه تعریف نشده و سوال این است که اصلاً مسئولان می‌خواهند که چنین زنجیره‌ای شکل بگیرد یا خیر؟
وی گفت: نفع سیستمی که الان وجود دارد، مطمئناً برای برخی از مسئولان دولتی است که می‌توانند در این شبکه‌ها حضور داشته باشند. در حقیقت مافیایی که در این حوزه وجود دارد، نفعش در این است که بخش مذکور بی در و پیکر باشد.
وی تصریح کرد: مشکل اصلی در بازار میوه ناشی از نظام توزیع معیوب است و در این زنجیره، بیشترین سود را کسانی می‌برند که کمترین هزینه را می‌کنند.
این فعال بخش خصوصی اضافه کرد: در کنار این مساله هزینه‌های تولید به شدت افزایش یافته است، به عنوان مثال هزینه تولید هر هکتار سیب امسال ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان بوده است. قیمت کود مایعی که باغدار از آن استفاده می‌کرد دو سال قبل ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان بود اما امسال نرخ آن به حدود ۵۴۰ هزار تومان رسیده بنابراین هزینه‌های تولید نیز در این مساله بی تأثیر نبوده است.
ساماندهی نظام توزیع میوه در گروی سامان دادن به حلقه‌های زنجیره توزیع است؛ تمام تولیدکنندگان و سلف خران و توزیع کنندگان میوه باید شناسایی شده و ساماندهی شوند
بازرگان تصریح کرد: هم اکنون قیمت سیب درختی در سردخانه‌های دماوند کیلویی شش تا هفت هزار تومان و سیب درجه یک قالب درشت صادراتی کیلویی ۱۰ هزار تومان است. قیمت سیبی که قیمت آن در سردخانه ۷ هزار تومان است با احتساب هزینه‌های حمل و نقل در مغازه‌های خرده فروشی باید حدود ۱۱ هزار تومان باشد که البته قدرت خرید مردم نیز به شدت کاهش یافته و حتی قادر به خرید محصول با همین قیمت نیز نیستند.
ناتوانی دولت در مدیریت و کنترل بازار محصولات کشاورزی
وی با انتقاد از عدم توانایی دولتمردان در مدیریت و کنترل بازار محصولات کشاورزی، تصریح کرد: همانطور که شاهد هستیم مسئولان توپ را به زمین یکدیگر می‌اندازند و وقتی هم که شرایط بحرانی‌تر می‌شود می‌گویند مقصر دلال‌ها هستند و هیچ گاه نیز مشخص نمی‌شود که این دلال واقعاً چه کسی است که با آن برخورد شود.
در تمام دنیا یک کد به محصول داده می‌شود و براساس این کد، مسیری که محصول از مزرعه تا رسیدن به دست مصرف کننده طی می‌کند ثبت می‌شود؛ مایه تعجب است در کشور ما که تمام تولیدات کشاورزی ۱۲۰ میلیون تن است، چنین کاری انجام نمی‌شود
بازرگان با تاکید بر اینکه پراکندگی‌های وظایف باعث شده که همه به جای راهکار دنبال مقصر باشند، گفت: بازگشت وظایف قانون تمرکز به طور کامل به وزارت جهاد کشاورزی می‌تواند گره گشای این مشکل باشد. واقعاً تا چه زمانی قرار است مسئولان به جای ارائه راهکار توپ را به زمین یکدیگر بیندازد و همدیگر را مقصر قلمداد کنند؟
راهکار چیست؟
وی ساماندهی نظام توزیع میوه را منوط به ساماندهی حلقه‌های زنجیره توزیع میوه دانست و گفت: ساماندهی نظام توزیع میوه در گروی سامان دادن به حلقه‌های زنجیره توزیع است؛ تمام تولیدکنندگان و سلف خران و توزیع کنندگان میوه باید شناسایی شده و ساماندهی شوند. در تمام دنیا یک کد به محصول داده می‌شود و براساس این کد، مسیری که محصول از مزرعه تا رسیدن به دست مصرف کننده طی می‌کند ثبت می‌شود؛ مایه تعجب است در کشور ما که تمام تولیدات کشاورزی ۱۲۰ میلیون تن است، چنین کاری انجام نمی‌شود.
بازرگان همچنین از آمادگی نظام صنفی و منابع طبیعی کشاورزی برای ساماندهی کشاورزان و ارائه پروانه فعالیت به آنان خبر داد و گفت: هم اکنون ۱.۳ میلیون نفر از کشاورزان کشور از نظام صنفی پروانه فعالیت دریافت کرده اند اما لازم است که همه کشاورزان تحت پوشش نظام صنفی باشند ضمن اینکه شناسه دار کردن محصولات کشاورزی در کشور به راحتی قابل اجراست و در صورتی که بتوانیم چنین طرحی را اجرا کنیم بسیاری از مشکلات در حوزه بازار حل می‌شود ما پروپوزال این طرح را نیز نوشته و به سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی ارائه کرده ایم اما تاکنون جوابی به ما داده نشده است.