رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی گفت: سندباکس تجارت الکترونیکی فرصتی برای آزمون مدل‌های نوآورانه و تدوین مقررات بر اساس تجربه واقعی فراهم کرده است.

به گزارش کیوسک خبر به نقل از روابط عمومی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی (مرکز تتا)؛ امین کلاهدوزان، رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در گفتگو با شماره ۱۳۰ ماهانه پیوست با اشاره به سندباکس، فرصتی برای آزمون نوآوری‌ها و تدوین مقررات بر اساس تجربه زیسته، گفت: این محیط آزمایشی، گامی اساسی در تحول تنظیم‌گری مبتنی بر تجربه و هماهنگی بین‌بخشی بوده و حوزه فروش آنلاین طلا و چالش‌های پیش رو در طرح‌های نوآورانه از جمله موفقیت‌های اولیه سندباکس است.

سندباکس؛ از ایده تا اجرا
کلاهدوزان توضیح داد که ایده سندباکس به‌عنوان محیط آزمون تنظیم‌گری در سال ۱۳۹۸ توسط مرکز ملی فضای مجازی مصوب و دبیرخانه آن در وزارت اقتصاد تشکیل شد. در سال ۱۴۰۲، وزارت صمت به‌عنوان تنظیم‌گر تخصصی در حوزه تجارت الکترونیکی، موفق به اخذ مجوز راه‌اندازی سندباکس تخصصی تجارت الکترونیکی شد. او افزود: این سندباکس فرصتی برای آزمون مدل‌های نوآورانه و تدوین مقررات بر اساس تجربه واقعی فراهم کرده است.

فروش آنلاین طلا؛ اولین تجربه سندباکس تجارت الکترونیکی
اولین طرحی که به سندباکس تجارت الکترونیکی ارجاع شد، فروش آنلاین طلا بود. این فرآیند، به گفته وی، نزدیک به یک سال زمان برد تا تمامی جنبه‌های آن بررسی و نهایی شود. او تأکید کرد: موضوع طلا به دلیل اهمیت بالای آن و حساسیت‌های خاص، نیازمند بررسی دقیق و هماهنگی بین‌بخشی بود. خوشبختانه این طرح با موفقیت اجرا شد و نتایج آن مورد توافق همه ذی‌نفعان، از جمله بخش خصوصی و دستگاه‌های نظارتی، قرار گرفت.

رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی همچنین از همکاری بانک مرکزی در این طرح قدردانی کرد و گفت: هماهنگی میان وزارت صمت و بانک مرکزی در این حوزه مثال‌زدنی بود و سیاست‌های هر دو نهاد در حوزه فروش آنلاین طلا به یک اتفاق نظر رسید. این هماهنگی، نقطه عطفی در تنظیم‌گری بین‌بخشی محسوب می‌شود.

توکنایز کردن املاک؛ چالش جدید سندباکس
پس از حوزه طلا، سندباکس وزارت صمت بر اساس ارجاع انجام شده به سراغ موضوع فروش جزئی املاک و توکنایز کردن مسکن رفت. کلاهدوزان با اشاره به پیچیدگی‌های این طرح گفت: اساس این مدل کسب و کار بر تقسیم‌بندی دارایی‌های واقعی (در اینجا یک ساختمان) به شکل نوآورانه است، اما با توجه به قانون جدید الزام ثبت رسمی اسناد و آیین‌نامه‌های در حال تدوین، نیازمند تطبیق با مقررات جدید است. این موضوع ممکن است فرآیند بررسی را با وقفه‌هایی همراه کند، اما در حال پیگیری است.

پذیرش چند شرکت در یک حوزه؛ تصمیمی هوشمندانه
در ادامه، وی به موضوع درخواست شرکت‌های متعدد برای ورود به سندباکس طلا اشاره کرد و گفت: در ابتدا دو دیدگاه وجود داشت؛ برخی معتقد بودند که در هر حوزه فقط یک شرکت پذیرفته شود، اما در نهایت کارگروه هماهنگی بین سندباکس‌ها به این نتیجه رسید که برای درک بهتر ابعاد یک مدل کسب‌وکار، می‌توان اجازه داد چند شرکت مشابه در محیط آزمایشی حضور داشته باشند. در نهایت این دیدگاه تصویب شد و تاکنون چهار شرکت دیگر نیز در حوزه طلا به سندباکس اضافه شده‌اند.

مدل مدیریت ریسک؛ پایه اصلی سندباکس
کلاهدوزان توضیح داد که مدل سندباکس تجارت الکترونیکی بر مدیریت ریسک استوار است. او گفت: ابتدا ریسک‌های هر مدل کسب‌وکار توسط خبرگان صنعت شناسایی می‌شود و سپس راهکارهای مدیریت این ریسک‌ها پیشنهاد و با کسب و کار متقاضی همفکری و تعامل شده تا در نهایت به یک توافق منجر شود. این فرآیند زمان‌بر است و ممکن است که در نهایت توافقی نیز شکل نگیرد و آن طرح در سندباکس پذیرفته نشود. اما در صورت پذیرفته شدن، دقت و جامعیت بررسی طرح ها و نیز نظارت در بازه زمانی حضور در سندباکس تضمین می‌کند که مقررات نهایی، بر اساس تجربه عملی و واقعی تدوین شوند.

وی تأکید کرد که سندباکس محلی برای مجوزدهی نیست، بلکه محیطی برای آزمون و پیشنهاد ضوابط و مقررات است. انتظار اینکه سندباکس به همه شرکت‌ها مجوز بدهد، اشتباه است. هدف ما این است که مدل‌های نوآورانه را بررسی و مقررات مناسب برای آن‌ها را در یک محیط آزمایش واقعی تدوین کنیم.

تشکر از همراهی دستگاه‌های عضو سندباکس بخشی وزارت صمت
رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی همچنین از همکاری دستگاه‌های حاضر در کمیته ویژه سندباکس، از جمله دادستانی کل کشور، فراجا، بانک مرکزی، اتاق اصناف، نظام صنفی یارانه‌ای کشور، اتاق اصناف ایران و دستگاه‌های ناظر ذی‌ربط تشکر کرد و افزود: این هماهنگی بین‌بخشی، یکی از عوامل کلیدی موفقیت سندباکس بوده است.

آینده سندباکس؛ از آزمون تا تحول سیاست‌گذاری
وی با اشاره به تجربه موفق سندباکس در ایران، گفت: سندباکس نهادی نوپاست، اما نتایج آن نشان می‌دهد که می‌تواند به بلوغ حکمرانی و سیاست‌گذاری کمک کند. گام بعدی، تعمیم این نگرش به کلیه شئون سیاست‌گذاری و مقررات‌نویسی است. به‌جای تدوین قوانین در اتاق‌های بسته، باید آن‌ها را بر اساس تجربه زیسته و آزمون‌شده تدوین کنیم.

کلاهدوزان همچنین پیشنهاد داد که طرح‌هایی که به سندباکس ارائه می‌شوند، پیش از ورود، توسط اندیشکده‌ها و شرکت‌های خصوصی بررسی و پخته‌تر شوند تا فرآیند ارزیابی در کمیته تخصصی سریع‌تر و دقیق‌تر انجام شود.

جمع‌بندی
رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در پایان تأکید کرد که سندباکس تجارت الکترونیکی، با وجود نوپا بودن، توانسته است گام‌های مهمی در تنظیم‌گری هوشمند و مبتنی بر تجربه بردارد. او گفت: این مسیر، نه‌تنها به شفافیت و اعتمادسازی در فضای مجازی کمک می‌کند، بلکه الگویی برای تحول سیاست‌گذاری در کشور خواهد بود.