دسترسی آزاد به اطلاعات و شفاف سازی نهادهای مختلف، تنها به بیان مشکلات و نکات منفی خلاصه نمی‌شود بلکه ذکر خدمات صورت گرفته و بیان آمارهای موجود در بخش‌های مختلف، بستری را در جامعه فراهم می‌کند که مردم، نگرشی مثبت‌تر نسبت به مسائل و چالش‌های پیش رو داشته باشند.

شفافیت بیشتر، افزایش نظارت ها را به دنبال دارد و هرچه نظارت مردم بر سازمان‌های مختلف بیشتر باشد، آن نهادها به دلیل پاسخگو بودن، رفتار و عملکردی محتاط‌تر و با دقت تر از خود بروز می‌دهند و بر اثر شفافیت پدید آمده، مردم قدرت ارزیابی عملکرد سیستم‌های اداری را پیدا می‌کنند.

استفاده حداکثری از فناوری‌های نوین و شفاف سازی امور

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این خصوص، بر استفاده حداکثری از فناوری‌های نوین در ارائه خدمات به مخاطبان تأمین اجتماعی تاکید دارد و می‌گوید: شفاف‌سازی فرایندها، خصوصاً عملکردهای مالی در حوزه شرکت‌های زیرمجموعه سازمان تأمین اجتماعی باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.

محمد شریعتمداری می‌افزاید: باید در زمینه توسعه خدمات الکترونیک، شاهد تحول اساسی در سازمان تأمین‌اجتماعی باشیم و تلاش کنیم که با توسعه این خدمات، مراجعات غیرضروری به این سازمان کاهش یابد.

وی معتقد است؛ برخی قوانین و ضوابط که از گذشته به یادگار مانده‌اند، مانع اجرای به موقع و ارائه بهینه خدمات به مراجعان و مخاطبان سازمان تأمین اجتماعی هستند که باید با اصلاح آنها، زمینه خدمات بهتر و سریع‌تر را فراهم آوریم.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی می‌گوید: البته در زمینه شفافیت اقداماتی انجام شده و گام‌هایی نیز برداشته شده است. مسیر شفاف سازی در تأمین اجتماعی از طریق سامانه‌های شفافیت به تکامل خود رسیده است.

شریعتمداری می‌افزاید: سازمان تأمین اجتماعی با تحت پوشش داشتن ۴۳ میلیون نفر از افراد، بسیار برای نظام جمهوری اسلامی ایران پر اهمیت است از این‌رو شفاف سازی به مخاطبان و جمعیت تحت پوشش حائز اعتبار است.

ایجاد ۸ سامانه در شرکت شستا و صندوق بازنشستگی کشوری به منظور شفافیت

مجتبی رضا خواه عضو مجمع نمایندگان استان تهران در مجلس شورای اسلامی نیز، از ایجاد ۸ سامانه در شرکت شستا و صندوق بازنشستگی کشوری به عنوان گامی در جهت شفاف‌سازی و ممانعت از بروز فساد مالی یاد می‌کند و می‌گوید: از ۸ سامانه در شرکت شستا و صندوق بازنشستگی کشوری که به منظور شفاف سازی مالی در این بخش‌ها و هلدینگ‌های مختلف زیرمجموعه وزارت تعاون، طراحی شده است، رونمایی به عمل آمد.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی، ادامه می‌دهد: در این سامانه‌ها از صورت جلسه هیأت مدیره تا لیست مالی خریدهای صورت گرفته به صورت آنلاین نمایش داده شده و برای عموم مردم قابل دسترسی است. ضمن اینکه این اقدام به بهبود وضعیت فعالیت این شرکت‌ها منتهی خواهد شد.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم، ضمن تقدیر از وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای تلاشی که در جهت شفاف‌سازی در این وزارتخانه کرده است، یادآور می‌شود: بی‌تردید ایجاد این سامانه‌ها یکی از بدیع‌ترین روش‌هایی است که در جهت شفاف‌سازی مالی صورت گرفته است و می‌تواند الگوی مناسبی برای سایر بخش‌های دولتی باشد.

برنامه‌های کاری سازمان تأمین اجتماعی با شفافیت مورد توجه قرار می‌گیرد

مصطفی سالاری مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی نیز در خصوص شفاف سازی در این سازمان می‌گوید: ورود شرکت‌های تابعه این سازمان به بورس و رقابتی شدن استخدام و انتصاب مدیران، از مهمترین اقدامات انجام شده برای افزایش شفافیت بود.

سالاری می‌افزاید: ورود شرکت‌های تابعه این سازمان به بورس، گام بلندی برای افزایش شفافیت در حوزه سرمایه‌گذاری سازمان تأمین اجتماعی است و در هیچ عرصه‌ای شفافیت فعالیت اقتصادی به اندازه بورس نیست.

وی از افزایش شفافیت در فرآیندهای مدیریتی سازمان تأمین اجتماعی می‌گوید و ادامه می‌دهد: در فعالیت‌ها و برنامه‌های کاری سازمان تأمین اجتماعی، تقسیم وظایف و زمان دقیق شروع و تکمیل کارها با شفافیت مورد توجه قرار دارد و امکان بررسی و ارزیابی دقیق و پاسخگویی نیز به نحو مطلوب فراهم شده است.

سالاری ایجاد فضای رقابتی و شفاف در استخدام نیرو را از دیگر اقدامات صورت گرفته در سازمان تأمین اجتماعی عنوان می‌کند و می‌گوید: استخدام در این سازمان صرفاً مبتنی بر رقابت و آزمون انجام می‌شود.

وی راه‌اندازی بورس املاک و انجام معاملات املاک از طریق بورس را اقدامی بسیار مهم در راستای افزایش شفافیت و مقابله با فساد می‌داند و می‌افزاید: امیدواریم به جایی برسیم که تمام کارهایمان قابل ارزیابی باشد و امکان پاسخگویی کامل فراهم شود.

رویکرد تأمین اجتماعی شفاف سازی است

مهرداد قریب، معاون بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی نیز در این خصوص با بیان اینکه رویکرد تأمین اجتماعی شفاف سازی است، می‌گوید: در سال‌های گذشته قوانین و بخشنامه‌ها به آسانی در دسترس کارفرمایان قرار نمی‌گرفت ولی با نگاه تعاملاتی کنونی، کارفرمایان در جریان تمامی بخشنامه‌ها هستند.

وی می‌افزاید: هدف از برگزاری نشست‌های هم اندیشی با تشکل‌های کارفرمایی، ارتباط مستقیم این سازمان با کارفرمایان است تا مشکلات فی مابین به حداقل برسد.

وی معتقد است؛ برای پایداری سازمان تأمین اجتماعی باید از ظرفیت‌ها و تشکل‌ها و مجامع کارگری و کارفرمایی بهره ببریم.

قریب می‌گوید: هزینه‌های مبادله‌ای باید به حداقل برسد و در این راستا برای شفاف سازی عملکرد تأمین اجتماعی، بسیاری از خدمات سازمان تأمین اجتماعی الکترونیکی شده است.

وی با تاکید بر نقش رسانه‌ها در اطلاع رسانی شفاف و به موقع طرح‌های موفق سازمان تأمین اجتماعی می‌گوید: سازمان در تعاملی شایسته با رسانه‌ها توانست طرح‌های هتلینگ بیمارستانی، حذف دفترچه کاغذی، متناسب سازی حقوق بازنشستگان و بسیاری از دیگر اقدامات موفق خویش را در سطح ملی رسانه‌ای کند که جا دارد مراتب قدردانی خود را از این تعامل خوب اعلام کنم.

الکترونیکی کردن خدمات موجب شفاف سازی است

محمدرضا بادامچی، نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در دوره دهم مجلس شورای اسلامی نیز در این خصوص می‌گوید: اقداماتی که تأمین اجتماعی در راستای شفافیت انجام می‌دهد، قابل تقدیر است و در لایحه شفافیت نیز ارائه خدمات غیرحضوری باید مورد توجه قرار گیرد.

وی می‌افزاید: ارائه خدمات غیرحضوری به ویژه در زمینه پیگیری خدمات درمانی که حضور بیمار بسیار دشوار است، ارزشمند بوده و خدمت به نوع بشر و نیز در راستای شفافیت، به شمار می‌رود.

وی معتقد است؛ غیرحضوری و الکترونیکی کردن خدمات موجب شفاف سازی و کاهش هزینه‌های مردم و دولت می‌شود و افراد از دریافت خدمات مورد نیاز خود به شکل غیر حضوری بیشتر استقبال می‌کنند.

وی می‌گوید: اگر امور کشور و خدمات دهی به سمت و سوی الکترونیکی شدن برود، در شفاف سازی مؤثر است و به نفع جامعه و آیندگان خواهد بود.

بادامچی مهمترین ویژگی الکترونیکی شدن خدمات را جلوگیری از ازدحام جمعیت و کاهش زمان و هزینه عنوان می‌کند و می‌گوید: مردم از خدمات غیر حضوری بیشتر استقبال می‌کنند چون باعث می‌شود دیگر ساعتها در صف‌های طولانی نمانند و کارها با صرف کمترین وقت و هزینه انجام شود.

وی می‌افزاید: از طرفی با غیرحضوری و الکترونیکی شدن خدمات، مجوزهای کسب و کار به سهولت صادر می‌شود و علاوه بر شفاف سازی، از سو استفاده‌ها نیز جلوگیری می‌شود.

سازمان باز، شفاف و شیشه‌ای یکی از رویکردهای نوین است و بر این اساس دیگر پنجره‌ای خاص و محدود برای دسترسی به اطلاعات تعبیه نمی‌شود بلکه آن دسته از اطلاعاتی که مربوط به حریم خصوصی افراد نیست و یا به مسائل امنیتی مربوط نمی‌شود، بدون هیچ محدودیت زمانی، مکانی، جغرافیایی و غیره در دسترس همگان قرار می‌گیرد.

شفافیت در سازمان تأمین‌اجتماعی نیز از این جهت که بزرگترین سازمان بیمه‌ای کشور است، اهمیت بسزایی دارد. سازمانی که با تمام بنگاه‌ها و صاحبان نیروی کار در کشور سروکار دارد، باید سازمانی چابک و شفاف باشد. بر این باور هستیم که مهمترین ابزار در دسترس و قابل سرمایه‌گذاری در این حوزه، سیستم‌های رایانه‌ای است که در تمام موارد، نرم‌افزارهای تخصصی فعالیت‌های سازمان را در بخش‌های مختلف تحت نظارت و پایش قرار می‌دهد. به طور مثال یکی از اهداف این بوده که در بخش درمان به قیمت تمام‌شده و شفافیت در هزینه‌ها و پرداختها برسیم. در حوزه بیمه‌ای نیز به شفافیت در روابط مالی با کارفرمایان و بیمه‌شدگان برسیم که همگی جایگاهی ویژه در رویکردهای جدید سازمان داشته‌اند.

نتیجه اینکه؛ شفاف‌سازی و علنی کردن، یکی از پایه‌های اساسی دموکراسی و جمهوریت است. از سوی دیگر، حق دانستن یکی از حقوق اساسی انسان است که بر آن تأکید شده است و همه کشورها از جمله ایران آن را پذیرفته‌اند. حق دانستن، این تصور را در خود دارد که آدمیان اساساً موجوداتی خردورز، دارای قوه داوری و قادر به تشخیص صلاح خویش هستند و از همین رو حق دارند از چند و چون تصمیماتی که با سرنوشت آنها ارتباط دارد، آگاه شوند. بر این اساس هرگونه رفتار مخفی‌کارانه نافی این اصل بنیادین است.

گزارش از: هنگامه محب ربانی