ایران تنها سد عبور مواد مخدر و شیشه به سمت اروپاست که در همه مناطق و مرزهای خود با سوداگران مرگ به تنهایی مبارزه می کند و در این راه بسیاری از ماموران مبارزه با مواد مخدر شهید یا مجروح شده اند.  برخی کشورهای اروپایی عزم جدی برای مبارزه با مواد مخدر ندارند و ایران به تنهایی جور دنیا را بر دوش می کشد.
حضور نیروهای نظامی غرب در افغانستان و افزایش همزمان میزان تولید و کشت این مواد در این کشور نشان از آن دارد که این دولت ها با وجود ادعای اشراف اطلاعاتی، تلاشی برای مبارزه با مواد مخدر انجام نمی دهند، در واقع ایران مانعی قوی در برابر انتقال ماده مخدر شیشه و سایر مواد مخدر به سایر کشورهاست.
مواد مخدر در سطح منطقه بویژه در افغانستان که میزان تولید آن سالانه به بیش از ۱۰ هزار تن می‌رسد نه تنها برای کشورهای آسیایی بلکه برای کل دنیا می‌تواند یک تهدید جدی قلمداد شود و مشکلات عدیده ای را ایجاد کند. جمهوری اسلامی ایران در خط مقدم مبارزه با مواد مخدر در سطح منطقه و بین الملل قرار دارد و در این راستا سه هزار و ۸۲۲ نفر از مأموران پلیس در راه مبارزه با مواد مخدر در درگیری‌های مسلحانه با شبکه‌های اصلی باندهای قاچاق مواد مخدر در منطقه به شهادت رسیدند.
 وجود یک هزار و ۸۰۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور افغانستان و پاکستان موجب شده که بیشترین میزان قاچاق و ترانزیت مواد افیونی به داخل خاک جمهوری اسلامی ایران از طریق همین مرزها انجام شود. به گفته کارشناسان امر هم اکنون شاهد افزایش ۳۴ درصدی کشفیات انواع مواد مخدر توسط پلیس مبارزه با مواد مخدر در ورودی‌های مرزی کشور افغانستان و پاکستان به ایران هستیم.
ایران هزینه های بسیاری را به لحاظ مالی و جانی در راه مبارزه با این ماده مخدر پرداخته و همچنان این مبارزه ادامه دارد. اکنون ماده مخدر شیشه به درون خانواده ها وارد شده و به نوعی جوانان را درگیر خود کرده است، مقامات ایرانی بارها و بارها زنگ خطر اعتیاد جوانان به این ماده مخدر را به مسئولان سایر کشورها هشدار داده اند اما همچنان ایران در راه مبارزه با تولید شیشه و سایر مواد مخدر در کشور افغانستان تنهاست.
این در حالی است که به تازگی خالد موحد سخنگوی مرکز عدلی و قضایی مبارزه با مواد مخدر به یکی از شبکه های معاند اعلام کرده است: در مقایسه به سایر انواع مواد مخدر، قاچاق شیشه در این اواخر بیشتر شده و حتی در ولایاتی ضبط شده است که در گذشته سطح قاچاق مواد مخدر در آن وجود نداشت.
وی ضمن هشدار درباره افزایش سریع شیشه در افغانستان گفته است در طول ماه‌های گذشته تعداد زیادی از ۲۰۰ پرونده قاچاق مواد مخدر که در این کشور بررسی شده، مربوط به قاچاق شیشه بوده است.
 نهادهای وابسته به سازمان ملل که سال جاری میلادی تهیه و منتشر شده است، علاوه بر افزایش قاچاق شیشه از ایران و پاکستان به افغانستان، گروه طالبان نیز در دو ولایت فراه و بادغیس، کارخانه‌های تولید شیشه راه‌اندازی کرده است.
هارون رشید شیرزاد رئیس پیشین وزارت مبارزه با مواد مخدر نیز گفته افغانستان به مارکت مواد مخدر تبدیل شده و در حالی که فعلا با مشکل مصرف هروئین و تریاک روبرو است، در طول ۱۰ سال آینده با مشکل مصرف شیشه مواجه خواهد شد.
در مقابل این ادعاها که نشان می دهد افغانستان در تولید مواد پیش ساخته شیشه هیچ نقشی ندارد، اتحادیه اروپا هشدار داده افغانستان به تولید کننده عمده متآمفتامین یا ماده مخدر خطرناک شیشه تبدیل می‌شود.
نهاد نظارت بر مواد مخدر اتحادیه اروپا در تازه‌ترین گزارش خود نوشته است که بر اساس یافته‌های آنها فقط در یکی از ولسوالی‌ها در غرب افغانستان بیش از ۳۰۰ کارگاه تولید «مت آمفتامین» شناسایی شده است. این ماده به شدت اعتیادآور به نام شیشه یا کریستال معروف است.
این نهاد هشدار داده است که افغانستان در حال تبدیل شدن به یک کشور عمده تولید شیشه است. نهاد نظارت بر مواد مخدر اتحادیه اروپا می‌گوید که دلیل افزایش چشمگیر در تولید این ماده مخدر استفاده از یک گیاه وحشی و محلی به نام «افدرا» است که مهمترین ترکیب کریستال یا شیشه، یعنی ماده «افدرین» از آن گرفته می‌شود.
«اِفدرین» یک ماده پیش ساز است که به صورت طبیعی در افغانستان مصرف می‌شود و پس از ترکیب چند ماده دیگر به ماده مخدر شیشه تبدیل می‌شود و در بازارهای مختلف جهانی این ماده در حال عرضه است و فروش آن در کشور نیز نگران کننده است.
رشد ۳۷ درصدی کشف شیشه 
حدود دو سال است در افغانستان علاوه بر تولید تریاک، مرفین، هروئین و حشیش، شیشه (متامفتامین) نیز در حال تولید است که علت آن به صرفه بودن و قیمت پایین تولید در این کشور و بازار مناسب آن در کشورهای اروپایی، جنوب غرب و شرق آسیا است. با وجود شیوع کرونا در سراسر جهان، همچنان شاهد افزایش تولید ماده مخدر شیشه (متامفتامین) و قاچاق از کشور افغانستان به جمهوری اسلامی ایران هستیم. ایجاد لابراتوارهای تولید مواد مخدر صنعتی به ‌ویژه شیشه (متامفتامین) افزایش قابل توجهی داشته و جمهوری اسلامی ایران در ۹ماهه گذشته سال جاری حدود ۱۵ تن و ۸۰۰ کیلو مواد مخدر شیشه کشف کرده که نسبت به سال گذشته ۳۷ درصد رشد داشته است.
این امر زنگ خطری جدی برای جامعه جهانی است که در کنار مواد مخدر سنتی، روان‌گردان‌ها و ماده مخدر شیشه افزایش داشته و این هشدار جدی برای بشریت است که شیشه در حال افزایش است و چنانچه راه حلی برای این معضل پیدا نشود، کشورهای غربی و منطقه آسیب جدی خواهند دید.
طی جلسه‌های مشترکی که در سفر اخیر معاون مبارزه با مواد مخدر وزارت کشور افغانستان و هیات همراه به ایران با مقامات پلیس مبارزه با مواد مخدر افغانستان در کشور ایران برگزار شد، طرف افغانستانی با تأیید و اذعان به افزایش تولید متامفتامین، علت این افزایش را عدم کنترل نیروهای پلیس این کشور بر بخش‌هایی از افغانستان بیان کرد.
آمادگی ایران برای کمک به افغانستان در مبارزه با تولید شیشه
توافقنامه‌های همکاری در سنوات گذشته و در سطح وزارت کشور دو کشور ایران و افغانستان،  در زمینه تبادل اطلاعات در شگردهای قاچاق و ترانزیت مواد مخدر، اطلاع رسانی وضعیت قاچاقچیان اتباع دستگیر شده، مقابله با قاچاق به امضاء رسیده اما هنوز قسمت های وسیعی از مرز کشور افغانستان توسط دولت مرکزی آن کشور کنترل نمی شود.
در جلسات متعدد بارها پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا آمادگی خود را برای فعال کردن گشت‌های همزمان مرزی، تشکیل تیم اطلاعاتی در خصوص پرونده‌های خاص، تشکیل کارگروه اطلاعاتی بین افسران عملیات و اطلاعات پلیس مبارزه با مواد مخدر دو کشور برای تبادل آخرین اخبار و اطلاعات برای کنترل و ترانزیت مواد مخدر از سوی مرزهای افغانستان اعلام شده است.  
چنانچه تبادل اطلاعات آنلاین و به موقع بین دو کشور برقرار شود، در انهدام باندها و سرشبکه های اصلی ترانزیت مواد مخدر بسیار تاثیرگذار است. اخبار متعددی نیز نه تنها از طریق مراجع اطلاعاتی بلکه مراجع سیاسی دنیا شنیده می شود که دستگاه های امنیتی از آن سوی دنیا به افغانستان می آیند و کار هدایت قاچاق را انجام می دهند اخیرا نیز خبری توسط مراجع روسیه منتشر شد که آمریکایی ها در قالب پروازهای نظامی و تابوت های سربازان، مرفین، هروئین و تریاک را به کشورهای دیگر قاچاق می کنند،  این مساله نشان می دهد؛ دست هایی در کار است که این کشور را همچنان در مسیر تولید مواد مخدر نگه دارند.  
اکنون پلیس ایران مثل سنوات گذشته در کنار مبارزه با ماده مخدر سنتی، به مبارزه با مواد مخدر صنعتی که بسیار مخرب و آسیب زاست، می پردازد و همان طور که گفته شده در این زمینه عزم راسخ داشته و بسیاری از ماموران ناجا شهید یا مجروح شده اند.
انواع مواد مخدر صنعتی به رنگ های فسفری، آبی و قرمز در بازار عرضه می شود به ویژه ماده مخدر شیشه در رنگ های متنوع و جذاب تولید شده تا از این طریق پا را فراتر گذاشته و نوجوانان را به دام بیندازند مثل مواد رونگردانی که به شکل عکس های کارتونی عرضه می شود و کاملا مشخص است که جامعه هدف تولید کنندگان و توزیع کنندگان آن نوجوانان هستند.
پلیس همواره در برخورد با قاچاقچیان در خط مقدم قرار داشته و شهادت و مجروح شدن نیروهای پلیس، سند محکمی از عزم جدی ایران در مبارزه با قاچاق و ترانزیت مواد مخدر در سطح منطقه و بین الملل است براین اساس ضرورت دارد تا در راستای مبارزه با اعتیاد، کشورهای عضو سازمان ملل به بندهای مبارزه با اعتیاد پایبند باشند.
حضور ۲۰ ساله غربی ها در افغانستان و رشد تولید مواد مخدر
حضور ۲۰ ساله غربی ها در افغانستان نه تنها در کاهش تولید موادمخدر اثری نداشته بلکه باعث افزایش تولید مواد مخدر شده اند و گویا خود در تولید مواد مخدر نقش دارند. به گفته کارشناسان فعال در حوزه مواد مخدر کاشت خشاش و مواد مخدر صنعتی در افغانستان نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است و آنچه که سازمان ملل به عنوان یکی از نهادهای بین المللی در دنیا اشاره می کند این است که  در سال ۲۰۱۷  به میزان ۱۰ هزار تن موادمخدر در افغانستان تولید شده که بخش زیادی از آن به نقاط مختلف دنیا از جمله ایران قاچاق می شود. چرا که مسیر ایران به عنوان مسیر به صرفه برای قاچاقچیان مطرح است و به رغم سختگیری هایی که در کشور وجود دارد، نیروهای پلیس و دستگاه قضایی تلاش می کنند با این افراد برخورد جدی کنند اما به واسطه صرفه اقتصادی این مسیر، شبکه و باندهای قاچاق از این مسیر چشم پوشی نکرده و همچنان از این مسیر استفاده می کنند.
نیروهای غربی تقریبا از سال ۲۰۰۱ در افغانستان حضور داشته و تولید مواد مخدر و کشت خشخاش ۵۰ برابر افزایش یافته است این در حالی است که کشورهای متعددی در کشور افغانستان حضور  دارند و به عنوان مبارزه با تروریسم و مواد مخدر در این کشور فعالیت می کنند به شکل رسمی نیز سازمان ملل منتشر کرده و اخبار رسمی و غیر رسمی از مراجع مختلف نیز گواه آن است که تولید مواد مخدر افغانستان تا ۱۲ هزار تن در سال پیش بینی و برآورد می شود.
ایران متحمل خسارات فراوانی در این حوزه می شود در حالی که بازار نهایی بخشی از این مواد کشورهای اروپایی است، کشورهایی که سهم خود را در مقابله با مواد مخدر نه تنها ایفا نکرده بلکه منجر به افزایش تولید مواد مخدر بویژه مواد مخدر صنعتی از جمله شیشه شده اند.
سازمان ملل باید به عنوان یک نهاد بین المللی سایر کشورها را تشویق کند که در این راستا  سرمایه گذاری کنند چرا که شرایط مقابله برای ایران بسیار سخت می شود و یک کشور به تنهای نمی تواند بار کل دنیا را به دوش بکشد. در سال ۱۳۹۸ بالغ بر ۹۵۰ هزار کیلوگرم انواع مواد مخدر توسط جمهوری اسلامی ایران کشف شد که اگر بخواهیم آن را  برپایه تریاک تولید شده در افغانستان تبدیل کنیم، ایران بالغ بر یک هزار و ۳۰۰ تن مواد تولیدی افغانستان را در  یک سال کشف کرده و از وورد به بازار جهانی جلوگیری کرده است.
حضور و تسلط نیروهای غربی، گروه های تروریستی و اشرار بر بخش هایی از خاک کشور افغانستان باعث شده است امروز علاوه بر تولید مواد مخدر سنتی، شاهد افزایش چشمگیر تولید مواد مخدر صنعتی متامفتامین(شیشه) در این کشور باشیم. شرایط ویژه همه گیری ویروس کرونا نه تنها خللی در اقدامات مقابله ای پلیس مبارزه با مواد مخدر جمهوری اسلامی ایران ایجاد نکرده بلکه این پلیس نیروهای خود را در شرق کشور تقویت و تجهیز کرده است.
پولشویی مواد مخدر با شماره سریال پول های بین المللی 
به گفته مسئولان امر پولشویی مواد مخدر در منطقه ما وجود ندارد زیرا در کشورهایی که مدعی رصد پولشویی و کنترل هستند باید این مساله پیگیری شود و این اقدام در موسسات مالی، اعتباری و بانک های بین المللی این کار صورت می گیرد که با شماره سریال پول های بین المللی می توان، این مساله را ردیابی کرد. این کشورها برای درآمد سرشار و هنگفت مواد مخدر و همچنین برای مطامع سیاسی خود، از مواد مخدر به عنوان ابزار سیاسی علیه برخی کشورها استفاده می کنند.  
در شرایط کنونی که پلیس ایران به مبارزه با ماده مخدر سنتی می پردازد، دغدغه بزرگ دیگری برای ایرانیان ایجاد شده، ان هم تولید انبوه شیشه در افغانستان. قیمت شیشه پنج برابر قیمت آن نسبت به قیمتی که در داخل کشور بود، کاهش یافت به گونه ای که در برخی استان ها ۱۰ تا ۱۵ برابر کاهش شدید قیمت داشته است. به واسطه وفور تولید این مواد در افغانستان که مقصد نهایی آن نیز در داخل کشور به عنوان مصرف کننده است، جوانان ما اسیر این ماده صنعتی می شوند، جوانانی که باید آینده این مرز و بوم را بسازند در دامی اسیر می شوند که ناخواسته وارد آن می شوند و بیرون آمدن از آن نیز به راحتی امکان پذیر نیست.  برنامه ریزی و پویایی باندهای سازمان یافته که بخشی توسط کشورهای فرامنطقه ای مدیریت می شود، این است که جامعه جوان کشور را که باید در تولید و شکوفایی کشور ورود کند و تحریم های ظالمانه ای که علیه کشور ما به کار گرفته می شود را بی اثر کند، اسیر مواد مخدر صنعتی کنند. همواره مخاطب مصرف شیشه جامعه جوان است که متاسفانه این روزها میزان تخریب آن را می بینیم و مقامات ایرانی به جامعه جهانی نسبت به تولید شیشه به شکل انبوه هشدار داده است.
اعتیاد جوانان ایرانی و بازارهای پرسود غربی  سردار اسکندر مومنی دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخد در حاشیه شصت و سومین اجلاس سالیانه کمیسیون مواد مخدر که در مقر سازمان ملل متحد در وین  گفت: جمهوری اسلامی ایران دارای جمعیتی جوان است و متأسفانه اعتیاد جوانان یکی از هزینه‌هایی است که ایران به‌واسطه قرار گرفتن در مسیر ترانزیت مواد مخدر از افغانستان به سمت بازارهای پرسود غربی متحمل می شود. موقعیت جغرافیایی ایران بگونه‌ای است که میان بزرگ‌ترین تولیدکننده مواد افیونی در شرق کشور افغانستان و بازارهای سود آور مصرف در غرب از جمله اروپا و آمریکا قرار گرفته است.
وی ادامه داد: قاچاق مواد مخدر در مناطق مرزی مشترک ایران و افغانستان با شرارت، تروریسم، آدم‌ربایی و تحرکات مسلحانه همراه است لذا موضوع مبارزه با مواد مخدر در طول مرزهای شرقی مشترک ایران و افغانستان با آنچه در اروپا و سایر نقاط جهان اتفاق می‌افتد، متفاوت است به همین دلیل نزدیک به چهار هزار نفر از نیروهای مقابله‌ای در مقابله با عبور مواد مخدر به شهادت رسیده‌اند. ایران در مبارزه با مواد مخدر از کمترین میزان حمایت بین‌المللی برخوردار است.  کشت و تولید مواد افیونی و روان‌گردان همچنان با سرعت ادامه دارد. گسترش ارتباطات الکترونیکی، موجب تسهیل فرایند تولید، ترانزیت، توزیع و مصرف شده و فاصله مبدأ تا مقصد و نیز مسیر انتقال پول‌های ناشی از این تجارت غیر قانونی را کوتاه کرده است.
مومنی با اشاره به ادامه کشت و تولید مواد مخدر درافغانستان و پدیده‌ای به نام گسترش تولید و قاچاق شیشه از مبدأ آن کشور گفت: عدم توجه لازم از سوی  جامعه بین المللی به موضوع کشت و تولید مواد افیونی در افغانستان موجب شده که از سال ۲۰۱۹ شاهد تغییر الگوی تولید در آن کشور باشیم؛ لذا جای آن دارد که با این پدیده در آغاز آن مقابله کرده تا شاهد عواقب غیر قابل جبران در آینده نباشیم.  ایران در مبارزه با مواد مخدر از کم‌ترین میزان حمایت بین‌المللی برخوردار است.
اختصاص هکتارها زمین کشاورزی افغانستان به تولید مواد مخدر
همان طور که گفته شد میزان تولید مواد مخدر در این کشور، از زمان جنگ افغانستان و حضور آمریکا و همپیمانانش در آن کشور رو به افزایش است و امروز در بالاترین سطح خود در طول تاریخ این کشور قرار دارد. بنابر آمار سال ۲۰۱۴ (میلادی) ۲۶۰ هزار هکتار از زمین های کشاورزی افغانستان به تولید خشخاش اختصاص دارد که در این بخش ۴۱۱ هزار نفر از مردم این کشور مشغول بکار هستند. این در حالی است که در کنار تولید خشخاش به تولید انبوه مواد مخدر صنعتی روی آورده است.
اگر در داخل کشور آشپزخانه های کوچکی وجود داشتند که در حد دو یا سه کیلو شیشه تولید می کردند اکنون در کشور افغانستان در حجم انبوه تولید می شود. براین اساس این مساله یکی از دغدغه های خانواده و مسئولان ایرانی است که باید چوب تولید انبوه شیشه در افغانستان و ترانزیت آن از مسیر ایران به کشورهای اروپایی را بخورند، در حالی که پلیس ایران با عزم جدی در مقابله با این ماده مخدر صنعتی به ویژه شیشه برای نجات جان جوانان ایران و سایر کشورها ایستاده است چرا که این مساله مطالبه جامعه بین المللی است در حالی که کم کاری و کج کارکردی نهادها و سازمان های بین المللی و سایر کشورها منجر به توسعه این تهدید برای ما و کل دنیا شده است.
از: معصومه نیکنام