ضرورت توجه به بازار در معرض خطر شرکت های بیمه تخصصی در مناطق آزاد

از روزی که هیئت وزیران با سودای تسریع در پیشرفت و تسهیل در توسعه کشور به فکر تاسیس مناطق آزاد و ویژه اقتصادی افتاد و افزایش سرمایه گذاری‌ها، ایجاد مشوق های و مزیت های اقتصادی برای سوق دادن فعالیت‌های اقتصادی به سمت بین الملل را ملاک عمل قرار داد، زمان چندانی نمی‌گذرد اما فاصله زیادی میان اهداف تعیین شده و روزگار امروز این مناطق افتاده است. اینگونه بود که برخی از فعالان اقتصادی به تصور سهولت در کسب و کار و داد و ستدهای بین المللی و البته جذب سرمایه‌های خارجی بساط کسب و کارخود را در این مناطق گستردند. در تب و تاب این استقبال بیمه ایران معین با هدف شروع حیات اقتصادی در مناطق آزاد و اقتصادی سال۸۲، توسط بیمه ایران تاسیس شد تا ضمن همراهی با دیگر فعالان اقتصادی سهمی در رونق کشورداشته باشد. حال در سال۱۴۰۰ برآن شدیم طی گفت و گو با دکتر داریوش محمدی مدیرعامل بیمه ایران معین، پرونده گذشته تا امروز این شرکت بیمه‌ای را با نگاه ویژه به طرح “مهر ایران معین”، افزایش سرمایه، ورود به بازار سرمایه و سرمایه گذاری‌های پیش رو ورق زنیم . درادامه متن گفت و گوی هفته نامه ” اخبار مناطق آزاد” را در زیر می خوانید:

آقای دکتر چطور شد بیمه ایران معین برای فعالیت، مناطق آزاد و ویژه اقتصادی را انتخاب کرد؟

پس از مصوبه هیئت وزیران در خصوص فعالیت بیمه‌گری در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور و با توجه به بستر اقتصادی فراهم شده، شرکت بیمه ایران معین درسال ۸۲ توسط بیمه ایران در منطقه آزاد کیش به ثبت رسید واز اواخر سال ۸۳ فعالیت خود را به طوررسمی آغاز کرد. در واقع بیمه ایران به عنوان رهبربازار، تصمیم درستی در آن موقع گرفت. به دنبال این اقدام شعباتی که ساختارکسب و کارش با سرزمین اصلی فرق می‌کرد ذیل شرکت بیمه ایران معین تعریف شد تا هم قابلیت رقابت داشته باشد و هم ازمزایای معافیت های مالیاتی این مناطق بهره مند شود. این شرکت هم اکنون در تمام مناطق آزاد و چهارمنطقه ویژه اقتصادی شعبه دارد، ضمن اینکه در بعضی از مناطق ویژه نیز درخواست افتتاح شعبه داده شده است.

عملکرد بیمه ایران معین در مناطق آزاد را چگونه ارزیابی می کنید؟

عملکرد بیمه ایران معین در مناطق آزاد قابل قبول است چرا که در حال حاضر حدود۵۰ درصد خدمات بیمه‌ای موجود در مناطق توسط این شرکت ارائه می شود. در سال ۱۳۹۹ نیز بیش از۳۰۰ میلیارد تومان درآمد از محل فروش انواع بیمه نامه حاصل شد که نسبت به سال قبل بیش از۵۵ درصد رشد داشته است . همچنین درسال ‌۹۸ حق بیمه تولیدی شرکت اعم از اتکایی و بیمه گری مستقیم، رقمی در حدود ۲۶۲ میلیارد تومان بوده که در پایان سال‌۹۹ با عملکردی قابل قبول به ۹۸۲ میلیارد تومان افزایش یافته است.

فعالیت بیمه ایران معین در سرزمین اصلی چگونه است؟

ازسال ۹۰ پس ازاخذ مجوز قبولی اتکایی در سرزمین اصلی از سوی بیمه مرکزی به این مهم مشغول هستیم. در سنجش میزان موفقیت این عرصه، اگر اعداد و ارقام صورت‌های مالی ملاک باشد سال۹۹ حدود هزار درصد رشد داشته‌ایم. پورتفو تولیدی در بخش قبولی اتکایی درسال‌۹۸ حدود۷۰میلیارد تومان بوده که در سال‌ ۹۹ به حدود ۷۰۰میلیارد تومان رسیده است. البته عمده پورتفو این قرارداد اتکایی برمی‌گردد به قرارداد درمان خانواده های معظم شهدا (بنیاد شهید) که۲۰ درصد از قبولی اتکایی این پورتفو را شرکت ایران معین دراختیاردارد. لازم به ذکر است درسال ‌۹۸، صددرصد اتکایی این قرارداد دست بیمه مرکزی بود که در سال‌ ۹۹ شرکت بیمه ایران معین و یکی دیگر از شرکت‌های بیمه به جمع بیمه‌گران اتکایی آن اضافه شدند.

مشخصه بارز شرکت تحت مدیریت حضرتعالی فعالیت درمناطق آزاد است ، این مناطق چه ویژگی هایی منحصری دارند؟آیا اهداف در نظر گرفته شده آنگونه که باید پیش رفته است؟

مولفه های کسب و کار در مناطق آزاد با سرزمین اصلی متفاوت است و هرچه تصمیم گیران دراین مناطق فکر و سیاست شان توسعه‌ای باشد به همان نسبت کسب و کارشرکت ها نیز رونق می‌گیرد. مناطق آزاد برای این ایجاد شدند که کار متفاوتی نسبت به سرزمین اصلی درآنها صورت گیرد و اقدامات در این مناطق قاعدتا بایستی با اهداف توسعه‌ای همراه باشد. ولی واقعیت این است که در حوزه ی فعالیت خودمان اتفاق خاصی در مناطق آزاد رقم نخورده، چرا، چون مناسبات اقتصادی دراین مناطق با سرزمین اصلی درحال حاضر تفاوت معنی داری ندارد. بنابراین وقتی مناطق آزاد متناسب، توسعه پیدا نکرده نباید انتظار داشته باشیم سایر اضلاع اقتصادی این مناطق هم به گونه دیگرعمل کنند. به عنوان مثال چرا سنگاپور می‌تواند هاب معاملات انرژی باشد ولی مناطق آزاد ایران نمی‌تواند؟ چون کارمتفاوت درمناطق ما انجام نشده است. تاکید میکنم تا وقتی جنس سیاستگذاری ها در این مناطق با سرزمین اصلی متفاوت نباشد نمی توان انتظار دیگری داشت.

نقش صنعت بیمه در مناطق آزاد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

مناطق آزاد با برخورداری از ظرفیت های اقتصادی قابل توجه، می تواند فرصت مناسبی برای گسترش همکاری های بین صنعت بیمه و این مناطق ایجاد کند. در واقع نقش صنعت بیمه در مناطق آزاد متاثر ازسیاست‌گذاری درکشوراست، اگر سیاست ها متفاوت از سرزمین اصلی نباشد نمی توان نقش موثری برای آن درنظر گرفت. درخصوص بانک و بورس هم همین است به عنوان مثال یکی از موضوعات اثر گذارمی توانست توافقات بین المللی باشد، اگر در مناطق آزادی مثل کیش معاملات با ارزهای بین المللی بود، لاجرم صنعت بیمه هم نقش متفاوتی باید بازی می‌کرد. نقش ما متاثر از سیاست های کلان حاکمیتی است، نمی توان گفت صنعت بیمه نقش ویژه‌ای داشته چون خود سیاستگذار نقش ویژه‌ای دراقتصاد نداشته، این دو را نباید جدا ازهم دید.

قرار بود مناطق آزاد در رونق اقتصاد و کسب و کار تاثیربسزایی داشته باشد برای همین معافیت ها را برای مناطق آزاد در نظر گرفتند تا کارهایی متفاوت از سرزمین اصلی انجام شود. شرکت های بیمه تخصصی مناطق آزاد با همین رویکرد تاسیس شدند اما آن رویکرد آهسته آهسته به فراموشی سپرده شد.

تصویب مالیات برارزش افزوده در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی بر عملکرد شرکت های تخصصی بیمه‌ای چه تاثیری دارد؟

با تصویب قانون بودجه سال ۱۴۰۰، مناطق آزاد از شمول یکی از مهمترین این امتیازات که معافیت این مناطق از مالیات برارزش افزوده بود، خارج شدند و در واقع یکی از مهمترین مشوق‏های مناطق آزاد سلب شد.

معافیت مالیاتی و تاثیرش بر بیمه از دو جنبه قابل بررسی است. اول اینکه شرکت های بیمه چه تاثیری ازمعافیت‌ها می‌گیرند ودوم اینکه چه اتفاقی برای بیمه گذاران می افتد؟ واقعیت این است که برای شرکت‌های بیمه‌ای فعال درمناطق آزاد معافیت ها مزیت رقابتی محسوب می شد. این مزیت رقابتی، ابزاری در اختیار شرکت‌های بیمه تخصصی این مناطق بود که با تعهدات یکسان مبلغ کمتری از حق بیمه را به بیمه گذار اعلام می کردند و امروز این امتیاز از دست رفته است .

ضمن اینکه برای بیمه‌گذار معافیت ۹درصدی عدد قابل توجهی بود. به عنوان مثال اگر سال گذشته صد واحد پولی برای یک بیمه نامه ای که تغییر نرخ هم نداشته لحاظ می شد امسال باید آن ۹ واحد را بیمه گذار علاوه بر مبلغ پرداختی سال قبل پرداخت کند. برای فعال اقتصادی که براساس معافیت، برای تولید یا تجارت خود برنامه ریزی کرده این عدد معنی دار است. اگر در برنامه ریزی کسب و کار خود رقم مالیات را لحاظ نکرده باشد، طبیعتا آزار دهنده است. این موضوع ممکن است باعث شود برخی بیمه گذاران در سبد اقتصادی خود، بیمه را به اولویت های پایین تر منتقل کنند.

نظر به کمرنگ شدن مزیت های رقابتی در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نسبت به سرزمین اصلی بیمه ایران معین چه تدابیری در نظر گرفته است؟

با توجه به شرایط ایجاد شده، شرکت بیمه ایران معین درخصوص حمایت از مشتریان و بیمه گذاران خود اقدامات مهمی صورت داده است. اجرای طرح “مهر ایران معین” برای نخستین بار در سطح مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با همکاری یکی از بانکهای قرض الحسنه کشور درهمین راستا عملیاتی شده که ضمن همراهی با مردم و‌ مساعدت به بیمه گذاران در دوران سخت اقتصادی متاثر از شیوع ویروس کرونا، به معیشت نمایندگان فعال شرکت در این طرح نیز کمک شایانی کرده است.

در این طرح مبلغ یکصد میلیون ریال تسهیلات قرض الحسنه بدون سود و کارمزد دراقساط ۱۲ ماهه، درنظر گرفته شده است. این تسهیلات حتی نیاز به ضامن ندارد، عملیات اداری اخذ تسهیلات بدون مراجعه به شعب بانک و صرفا درمحل شعب و نمایندگی‌های بیمه ایران معین انجام می‌شود.

طرح “مهرایران معین “کدام بیمه نامه ها را در بر می‌گیرد؟

بیمه نامه های صادره در این طرح شامل بیمه های اتومبیل (بدنه و ثالث)، آتش سوزی، حوادث و…است.

حکایت ورود به بازار سرمایه شرکت بیمه ایران معین به کدام فصل رسیده است؟

ورود به بازار سرمایه از اولویت های هیات مدیره این شرکت درسال جدید است و تلاش جدی داریم که این مهم را باتوجه به مقتضیات بازار سرمایه و با ملاحظه تحقق حداکثری منافع سهامدار محترم اجرایی کنیم.

ورود به بازار سرمایه سختی ها و پیچیدگی های خودش را دارد. البته هیئت مدیره ایران معین همواره پشتیبان تیم مدیریتی بوده و از سوی بیمه ایران نیز حمایت‌ها وهمراهی‌ها بسیار پررنگ بوده است. طبیعتا ورود به بازار سرمایه برای شرکتی که دغدغه شفافیت و پاسخگویی داشته باشد خوش یمن است.

خرداد سال جاری معارفه شرکت در فرابورس انجام شده، مدارک اولیه ارائه و به سوال‌های مطرح شده نیز پاسخ داده‌ایم. با تکمیل فرایند پذیرش درآینده ای نزدیک وارد بازار سرمایه خواهیم شد. بورسی شدن شرکت منافع خوبی برای سهامداران دارد، برای بیمه ایران معین نیز ورود سهامداران جدید مفید است چرا که عملکردها را به چالش می کشند و مدیران را پاسخگوتر می‌کنند.

افزایش سرمایه بیمه ایران معین از زمان تاسیس تا حال جهش قابل توجهی داشته است، آیا این روند برای آینده نزدیک ادامه دار خواد بود؟

سرمایه شرکت بیمه ایران معین در زمان تاسیس یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان بود. اکنون سرمایه ثبت شده ۵۶۰ میلیارد تومان است. این رقم با بسیاری ازشرکت های سرزمین اصلی برابری می‌کند که البته به زودی با حمایت سهامدار عمده افزایش سرمایه جدیدی را شاهد خواهیم بود.

سرمایه شرکت، عامل مهم و موثری در تحقق اهداف شرکت است و امید می رود این افزایش سرمایه، زمینه توسعه هر چه بیشتر فعالیت‌های بیمه ای در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی و پذیرش ریسکهای بزرگ این مناطق را فراهم نماید. به طور قطع هر چه سرمایه شرکت افزایش یابد قابلیت پذیرش ریسک‌های بزرگتر برای شرکت فراهم شده و درآمد بیشتری را برای شرکت به ارمغان می آورد.

در دیگر شاخص های مهم مالی چه رشدی را تجربه کرده اید؟

زمان برعهده گرفتن مدیریت شرکت بیمه ایران معین، درسال۹۸ رقم ظرفیت نگهداری شرکت در هر ریسک یا قرارداد ۹۲ میلیارد تومان بود که این رقم در پایان سال ۹۹ به ۲۵۶ میلیارد تومان رسیده است. در ظرفیت قبولی اتکایی نیز رقم ۴۶ میلیارد تومان سال ۹۸ به ۱۲۸ میلیارد تومان در پایان سال ۹۹افزایش یافته است.

با روی کارآمدن دولت جدید مطالبات صنعت بیمه چیست؟

جای شرکت بیمه اتکایی ملی با ساز و‌کار بنگاه داری و شرکتی که در بسیاری از کشورها تجربه شده است در صنعت بیمه ما خالی است ، امید است این ایده در دولت جدید مورد توجه قرار گیرد.

وسخن پایانی…

نکته پایانی اینکه در حوزه سرمایه گذاری بیمه ایران معین در پروژه اداری گلستان، اتفاق مبارکی رخ داده و دورنمای کسب سود پایدار برای ایران معین در بازه زمانی ۳-۴ سال آینده مثبت و مطلوب پیش بینی می‌شود.