در کلاب‌هاوس مشترک سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران و خبرآنلاین که به میزبانی این خبرگزاری برگزار شد، جمعی از کارشناسان موافق و مخالف طرح صیانت به بیان دیدگاه‌هایشان پرداختند.
به گزارش کیوسک خبر به نقل از روابط عمومی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران رضا الفت‌نسب، عضو هیات مدیره اتحادیه و انجمن کسب‌وکارهای مجازی، در این جلسه به مسائل و معضلات مربوط به کسب‌وکارهای خانگی پس از تصویب و اجرایی شدن این طرح پرداخت: درباره تعداد کسب‌وکارهای اینترنتی فعال در کشور عددهای متفاوتی، از ۹ تا ۱۲ میلیون، مطرح می‌شود. تعداد قابل توجهی از افراد در شبکه‌های اجتماعی و از طریق کسب‌وکارهای آنلاین ارتزاق می‌کنند. جمع این کسب‌وکارها در بازه زمانی اخیر حداقل ۵۰ درصد بیشتر از گذشته شده است.

الفت‌نسب کسب‌وکارهای اینترنتی خرد را مهم‌ترین گروهی می‌داند که تحت تاثیرات منفی تصویب طرح صیانت قرار می‌گیرند: با اجرای طرح صیانت، کسب‌وکارهای آنلاین در چند لایه درگیر می‌شوند. مهم‌ترین بخش همین کسب‌وکارهای خرد و خانگی هستند که پس از کرونا به سمت شبکه‌های اجتماعی سرازیر شدند و در دو سال اخیر بسیاری از مردم رفتار اقتصادی خود را درباره آن‌ها تغییر داده‌اند. برای مثال، چند شب پیش از جلوی یک مغازه لوازم آرایشی رد می‌شدم و دیدم در حال جمع کردن اجناس و تخلیه است. علت را که جویا شدم گفت من روی اینستاگرام دارم می‌فروشم. نیازی به مغازه و فروش حضوری ندارم و از داخل انبار دارم کارم را ادامه می‌دهم. این موضوع برایم تکان‌دهنده بود که بعد از دو سال وابستگی‌های اقتصادی این طور تغییر کرده است.

البته این مساله تنها نتیجه اجرایی شدن طرح صیانت نخواهد بود. عضو هیات مدیره اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی از دست رفتن بخش قابل توجهی از نیروهای انسانی را یکی دیگر از نتایج منفی و خطرناک تصویب طرح‌هایی مانند صیانت می‌داند: به طور کلی، در کشور ما نیروی انسانی متخصص به‌ویژه در حوزه‌های فنی خیلی کم است. با چنین طرح‌هایی شرایط کاری برای آدم‌هایی که مانده‌اند هم سخت‌تر می‌شود. مهاجرت هم تبعات و نتایج منفی بسیاری برای کسب‌وکارهای آنلاین دارد. فقر منابع انسانی کار را بسیار سخت می‌کند. قطعا در سال ۱۴۰۱ این مساله نمود بیشتری خواهد داشت.

او در انتها با رد ادعای عدم اعمال محدودیت بر اینترنت، عنوان کرد: کاری به صحبت طراحان ندارم که می‌گویند از محدودیت خبری نیست، چراکه ما بارها اثبات کرده‌ایم این طرح برای کسب‌وکارها ایجاد محدودیت می‌کند. این پلتفرم‌ها و اپ‌ها نسخه جایگزین ندارند و حتی اگر مردم بخواهند به اختیار خودشان به یک فضای جایگزین بروند هم چنین امکانی را ندارند.

تاثیر اقتصادی طرح صیانت همسنگ اثرات تحریم‌های بین‌المللی است

حامد بیدی، طراح و مدیرعامل استارتاپ کارزار، یکی دیگر از حاضران در این جلسه بود. بیدی در راستای تبیین عواقب منفی این طرح، آن را خنثی‌کننده توافقات احتمالی بین‌المللی دانست: یکی از مسائلی که در بسیاری از کشورهای دنیا بدیهی محسوب می‌شود امکان مراوده و تجارت بین‌المللی و استفاده از بازارهای منطقه‌ای و خارجی است که ما به لطف تحریم‌ها این امکان را نداشته‌ایم. همه ما می‌دانیم که تحریم‌ها چه ضربه سنگینی به ما زده و تا چه اندازه باعث افت اقتصاد ما شده است. بنابراین، مشکلات اقتصادی کشور ما پیش از مطرح شدن طرح صیانت رخ داده است. با این حال، حتی اگر با انجام مذاکرات، کل تحریم‌های خارجی رفع و مراودات مالی ما با جهان از سر گرفته شود، طرح صیانت مانع از آن می‌شود.

بیدی تصویب طرح صیانت را نوعی خودتحریمی دیجیتال دانست و گفت: با این طرح، خودمان پلتفرم‌هایی را که بخش عمده‌ای از اقتصاد جهان روی آن شکل می‌گیرد، از شهروند ایرانی می‌گیریم و یک خودتحریمی دیجیتال اعمال می‌کنیم. من اثرات اقتصادی تصویب طرح صیانت برای شهروندان را همسنگ با اثر تحریم‌های بین‌المللی می‌دانم. با طرح صیانت اکوسیستم اقتصاد دیجیتال را محدود می‌کنیم. این محدودیت عملا سهم ما در اقتصاد پلتفرمی را صفر کرده و از این دهکده جهانی، بازار و اقتصاد بین‌المللی محروم می‌شویم.

او در ادامه از موافقان و طراحان طرح صیانت نیز انتقاد کرد: با وجود تمام اظهار نظرها، نقدهای کارشناسی و حقوقی، نتایج مرکز پژوهش‌های مجلس و… که در رسانه‌ها و سایر فضاها مطرح شد، به نظر می‌رسد موافقان طرح صیانت در چند ماهی که از مرداد و شهریور امسال گذشته خواب بوده‌اند و در جریان هیچ یک از این اتفاقات و بحث‌ها نبوده‌اند. بیدی، ادعای موافقان این طرح مبنی بر عدم اعمال کنترل بر فضای مجازی را رد کرد و گفت: واقعیت این است که این طرح به صورت واضح و روشن به دنبال کنترل فضای مجازی است، هرچند با نام‌هایی مثل خط مشی ترافیک اینترنت آن را در قالب ایهام بیان می‌کند اما به دنبال اعمال این کنترل به بدترین شکل ممکن است. من توصیه می‌کنم طراحان و موافقان این طرح افکار عمومی را جدی بگیرند. تاریخ به ما نشان داده که چه اتفاقات بدی رخ می‌دهد وقتی مردم احساس کنند به آن‌ها توهین و بی‌اعتنایی می‌شود.

مدیرعامل استارتاپ کارزار، در بخشی از صحبت‌های خود و در پاسخ به برخی ابهامات به تشریح کارکردها و اهداف این مجموعه پرداخت: اصولا هدف از فعالیت‌هایی شبیه به کارزار آگاهی‌بخشی نسبت به اتفاقات مختلف است و فکر می‌کنم کارنامه کارزار از این منظر قابل قبول بوده است.

بیدی در پاسخ به ادعاهای مطرح‌شده درباره جعلی بودن امضاهای کارزار که از سوی موافقان طرح صیانت مطرح شده بود نیز گفت: این نقدها هم نوعی بی‌اخلاقی و بداخلاقی است. طراحان و موافقان این طرح برای بی‌اعتبار کردن مخالفت‌ها به این اظهار نظرات متوسل می‌شوند. با این حال، من از همه دوستانی که ساز و کار کارزار برایشان مبهم است دعوت می‌کنم به دفتر ما بیایند و از نزدیک با این فرایند آشنا شوند.

با تغییر اسم طرح اصل موضوع تغییر نمی‌کند!

در بخش دیگری از این نشست، عادل طالبی، دبیر انجمن صنفی کارفرمایی کسب‌وکارهای اینترنتی در پاسخ به ادعای برخی از موافقان طرح صیانت مبنی بر عدم اعمال فیلترینگ و محدودیت، گفت: آن‌ها که می‌گویند این قانون هیچ ربطی به فیلترینگ ندارد رسما دروغ می‌گویند. بند به بند این طرح توسط کارشناسان و نهادها و اتحادیه‌های مختلف بررسی و نشان داده شده است، با تغییر اسم این طرح هم اصل موضوع تغییری نمی‌کند. این قانون بسیار مبهم و قابل تفسیر نوشته شده تا هرطور که قانون‌گذاران مایل باشند آن را تفسیر کنند و هر کاری که بخواهند با این بستر اطلاعاتی و اقتصادی انجام دهند.

این کارشناس نتایج و آثار طرح صیانت بر نیروی انسانی را چنین تشریح کرد: این طرح تاثیرات متعددی مثل تغییر در ابعاد نیروی انسانی و فرار نخبگان دارد. من به این شکل از رفتن نخبگان مهاجرت نمی‌گویم. مهاجرت این است که برای به دست آوردن امکانات بهتر از جایی به جای دیگر بروید اما وضعیتی که ما با آن روبه‌رو هستیم، فرار نخبگان است، چراکه آن‌ها در حال فرار از مصیبت‌ها هستند. کسانی هم که نمی‌توانند یا نمی‌خواهند مهاجرت کنند در یک ناامیدی کامل به سر می‌برند.

او افزود: برخی می‌گویند ما جایگزین‌های ایرانی برای پلتفرم‌ها می‌سازیم. اما پاسخ من این است که متخصصانی که قرار بود اینستاگرام، گوگل و فیسبوک ایرانی را بسازند، سال‌ها است که از این کشور رفته‌اند و متخصصانی را که فردا ممکن است بتوانند چنین کاری را انجام دهند، با این طرح‌ها از دست خواهی داد.

طالبی کسب‌وکارهای اینترنتی متوسط و کوچک را اصلی‌ترین قربانی‌ها تصویب و اجرای این طرح دانست و گفت: کسب‌وکارهای بزرگ اصلا از این طرح ضربه نمی‌خورند؛ اسنپ، دیجی‌کالا، آپارات و… ضربه نخواهند خورد، همان‌طور که در آن ۱۱روز آبان ۹۸ ضربه‌ای نخوردند و اتفاقا افزایش ترافیک هم داشتند چون در ذهن مردم هستند و رسانه‌های رسمی در اختیارشان است و پول هم دارند. اما کسب‌کارهای کوچک و متوسط که از طریق اینترنت ارتباط‌هایی را با مشتریان خود شکل داده‌اند، صدمه می‌بینند. این کسب‌وکارها وقت و انرژی و هزینه زیادی صرف کرده‌اند و بستن این پلتفرم این زحمات را از بین می‌برد و درست مثل این است که زمین مردم را غصب کنیم.

او در ادامه به از دست رفتن فرصت آموزش و یادگیری نیز اشاره کرد و آن را از مهم‌ترین آفت‌های این طرح برشمرد: موافقان این طرح این دغدغه را دارند که محتوای نامناسب در اینترنت وجود دارد که دغدغه بی‌جایی هم نیست. اما این نوع از محتوا بخش ناچیزی از این فضاست و ۹۹درصد از محتوای موجود در اینترنت این چنین نیست. اما با اجرای این طرح دسترسی محتوایی ما به‌طور کامل قطع می‌شود. این جریان محتوایی است که آموزش و یادگیری را می‌سازد که با محدود شدن از دست می‌رود و کسب‌وکارهای وابسته به این آموزش‌ها از بین می‌روند.