بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو
کیوسک خبر ـ قیمت خودرو به شدت تحت تاثیر قیمت دلار است و تغییر رئیس کل بانک مرکزی شوک کوتاه مدتی به این بازار وارد کرد، اما این کاهش مقطعی است و دوباره التهاب قیمت‌ها به بازار خودرو برمی گردد. در کنار آن باید ببینیم دولت در واردات خودرو چقدر می‌تواند موفق باشد؛ از جمله اینکه چه تعداد خودرو با چه قیمتی و با چه مکانیزم فروشی به فروش می‌رسد. اگر قرار باشد خودرو‌های وارداتی با همان روند خودرو‌های داخلی در بورس کالا به فروش برسد و همین بلایی که سر خودرو‌های داخلی در بورس کالا آمد بر سر خودرو‌های وارداتی بیاید، شاهد التهاب قیمت‌ها در بازار خودرو‌های وارداتی نیز خواهیم بود. اگر خودرو‌های وارداتی با یک مکانیزم درست به بازار عرضه شود، می‌تواند مقداری در بازار تاثیر روانی ایجاد و قیمت خودرو را تعدیل کند؛ اما اینکه تصور کنید قیمت‌ها به ۶ ماه قبل برگردد، اشتباه محض است. خودرو شاهد ریزش قیمت شدید نخواهد بود، زیرا ریزش قیمت خودرو با شرایط اقتصادی حالِ حاضر دور از ذهن است. ما در شرایط اقتصادی نابسامان و متزلزلی هستیم که ادامه دار است. در سال‌های اخیر چندین و چند بار شاهد این هستیم که یک سناریوی نوشته شده در بازار خودرو تکرار می‌شود. در این سناریو، قیمت دلار به شدت گران می‌شود، آنگاه به میزان اندکی می‌ریزد و به تبع قیمت خودرو کاهش اندکی می‌یابد و بازار وارد رکود می‌شود. سپس قیمت دلار دوباره گران شده و بازار خودرو شاهد افزایش قیمت‌ها خواهد بود. این اتفاق هر ۶ ماه یک بار در بازار ایران مشاهده می‌شود، نبض بازار خودرو در دست بانک مرکزی است، زیرا بسته به اینکه بانک مرکزی قیمت دلار را در چه کانالی کنترل کند، قیمت خودرو متناسب با آن تغییر جهت می‌دهد. احتمالا ریزش قیمت دلار و به تبع آن قیمت خودرو کوتاه مدت است. ما رگبار نوسانی قیمت دلار را خواهیم داشت، زیرا قیمت دلار در یک بازه زمانی مثل روز شنبه متوقف می‌شود و در یک بازه دیگر تحت تاثیر یک سری اخبار و عوامل، دوباره سیر صعودی به خود می‌گیرد. از طرفی در همه جای دنیا در بورس کالا، کالای سرمایه‌ای عرضه می‌کنند. دولت اول باید تفکیک کند که خودرو را کالای مصرفی می‌داند یا سرمایه ای. نمی‌شود که دولت بگوید خودرو کالای مصرفی است و آن را همانند کالای سرمایه‌ای در بورس عرضه کند. اگر قرار است کالا‌های مصرفی در بورس کالا عرضه شوند؛ پس مردم سبزی خوردن و پنیر و گوشت و مرغ و ماهی را هم از بورس بخرند!
در حال حاضر با عرضه خودرو در بورس چه اتفاقی افتاده است؟ آیا قیمت‌ها در بازار خودرو متعادل شده است؟ شما در همین مدت کوتاه پس از عرضه خودرو در بورس کالا شاهد بودید که قیمت خودرو در بازار ثبات پیدا کرده است؟ خودروی پژو ۲۰۷ را در بورس عرضه کردند و می‌گویند ۴۰ میلیون تومان زیر قیمت بازار در بورس به مردم فروخته اند. اگر همین خودرو را با نرخ بهره حساب کنید، قیمتش با بازار هیچ تفاوتی ندارد، زیرا در بازار آزاد سوییچ قیمت خودرو همان لحظه خرید در دست شماست، ولی در بورس کالا سه ماه بعد عملا خودرو تحویل مشتری می‌شود. ماشین یک میلیادری لاماری در بورس عرضه شد و یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان به فروش رسید. این خودرو در بازار ۲ میلیارد تومان فروخته می‌شود، زیرا دلالان آن را از بورس کالا می‌خرند و با سود ۳۰۰ میلیونی به بازار آزاد عرضه می‌کنند. این کار برخلاف عدالت اجتماعی و حقوق مصرف کننده است. مصرف کننده حق دارد در هر جای دنیا بداند خودروی خریداری شده اش چه قیمتی است. در کجای دنیا خودروساز خودروی خود را در بورس عرضه می‌کند و به مردم می‌گوید بیایید در بورس از من بخرید؟ مسئولان وزارت صمت می‌گویند دست دلالان در بازار خودرو حذف شده است. ما کار نداریم دست چه کسی حذف شده؛ سوال من این است که خروجی این کار چیست؟ الان خودرو با چه قیمتی از بورس کالا بیرون آمده؟ در این شرایط بهتر است دولت قیمت را آزادسازی و قیمت‌ها را به طور شفاف اعلام کند. امیدواریم بانک مرکزی قیمت دلار را کنترل کند تا بازار سر و سامان بگیرد، زیرا مصرف کننده الان دارد له می‌شود. مگر می‌شود قیمت‌ها در بازار خودرو و سایر بازار‌ها لحظه‌ای بالا رود؟