به گزارش کیوسک خبر به نقل از «کالاخبر»، رحمان آراسته سرپرست مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالا گفت: قرارداد آتی یکی از قراردادهای جذاب و پرکاربرد است که سال‌ها در بورس‌های کالایی جهان فعال بوده است. اولین بار این قرارداد در سال ۱۳۸۷ وارد بازارهای بورس کالای ایران شد.
او افزود: در قرارداد آتی تحویل محصول در آینده صورت می‌گیرد. قرارداد آتی، قراردادی است که فروشنده متعهد می‌شود در سررسیده معینی در آینده مقدار مشخصی از کالا را به قیمتی معلوم بفروشد. در مقابل خریدار نیز متعهد می‌شود همان کالا با آن مشخصات را خریداری کند؛ در قرارداد آتی برای جلوگیری از عدم انجام تعهدات، طرفین مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس می‌گذارند.
بازیگران قراردادهای آتی
آراسته گفت: سه بازیگر در بازار آتی وجود دارد. به طور مثال تولیدکننده‌ای که نگران قیمت و نوسان محصول در آینده است وارد قراردادهای آتی می‌شود تا ریسک خودش را در این حوزه پوشش دهد؛ این تولیدکننده با پرداخت یک مبلغی به عنوان ضمانت، خودش را در برابر نوسانات قیمت بیمه می‌کند و از امروز کالای خود را با قیمتی مشخص برای سررسیدهای آینده به نوعی پیش فروش می کند.
آراسته گفت: دسته دیگر فعالان بازار آتی، خریداران کالا هستند که برای پوشش ریسک نوسانات قیمت در آینده از امروز محصول مورد نیازشان را با قیمتی مشخص و برای تحویل آینده پیش خرید می کنند؛ این افراد در واقع امکان برنامه ریزی تولید در فواصل زمانی مشخص را به دلیل پیش خرید محصولشان پیدا می کنند.
سرپرست مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالا افزود: دسته سوم نیز نوسانگیران یا آربیتراژگران هستند؛ این افراد از اختلاف قیمت رخ داده بین بازار نقد و بازار آتی محصول مورد نظر استفاده می‌کنند و در واقع با پیش بینی روند بازار در آینده و با هدف کسب سود وارد قرارداد آتی می شوند که البته حضور این دسته از بازیگران نیز به افزایش عمق معاملات کمک شایانی می کند.
چرا مس انتخاب شد؟
او در پاسخ به این پرسش که چرا مس به عنوان دارایی جدید بازار قراردادهای آتی بورس کالا انتخاب شد؟ گفت: مس یکی از محصولات جذاب و پر حجم از لحاظ معاملات در بازار فیزیکی و رینگ صادراتی بورس کالا است و طبق بررسی‌ها این محصول اکنون با مازاد عرضه در بازار فیزیکی بورس کالا مواجه است و محدودیت‌های خرید و فروش در این محصول وجود ندارد.
او گفت: فعال‌های بزرگ مس چه در مقام خریدار و چه در مقام فروشنده می‌توانند وارد این بازار شوند و از سوی دیگر، بازار مس یک بازار تقریبا بین المللی است و فعالان آن در حوزه صادرات نیز خیلی فعال هستند؛ از این رو پیش بینی که صورت گرفته این است که یک بازار پر عمق و بهینه‌ای را برای مس داشته باشیم.
آراسته اظهار داشت: با توجه به این در بازار فیزیکی بورس کالا، مبنای قیمت گذاری مس میانگین هفتگی قیمت در بورس فلزات لندن است، قرارداد آتی نیز بر مبنای قیمت ها در بازار فیزیکی راه اندازی می‌شود و به عبارتی می توان گفت مس، بازاری با نوسانات جهانی است؛ قطعا با راه اندازی این قرارداد می‌توانیم گام‌های بیشتری برای راه اندازی سایر دارایی‌های صنعتی در قرار داد بورس کالا هم برداریم.
فاکتورهای ورود یک کالا به بازار آتی
سرپرست مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالا در رابطه با پذیرش محصولات دیگر گفت: محدویت پذیرش دارایی در قرار داد آتی نداریم، اما به هر حال هر محصولی که در بازار آتی بورس مورد معامله قرار می گیرد باید فاکتورهایی داشته باشد به طور مثال حجم تولید بالا، معاملات نقدی قوی و پویایی قیمت از جمله ملزومات یک کالا برای قرار گرفتن بر تابلوی بازار آتی بورس کالا است.
آراسته در پایان به قرارداد آتی مس در بورس فلزات لندن اشاره کرد و گفت: بیشترین حجم معاملات مس در بورس فلزات لندن انجام می شود که این بورس در حال حاضر یکی از بزرگ‌ترین مراجع قیمت گذاری جهانی فلزات است. در این بورس سه مشخصات قراردادی استاندارد برای مس وجود دارد که اندازه قرارداد در بازار فیزیکی و آتی ۲۵ تن در نظر گرفته شده است. البته برای مشتریان خرد نیز قراردادهای کوچکتر وجود دارد و در بورس کالای ایران نیز میزان هر قرارداد آتی مس، ۱۰۰ کیلوگرم و وجه تضمین ۱۵ درصد برای معاملات در نظر گرفته شده تا با جذابیت کافی، نقدینگی مناسبی به این بازار جذب شود.