امیر‌محمد صالحی ـ خبرنگار

فرهنگ داوطلبی و فعالیت‌های خدمت به جامعه، به‌عنوان یکی از اصول بنیادین در ساخت و ساز جوامع پیشرفته و متعالی شناخته می‌شود. مشارکت در فعالیت‌های داوطلبانه نه‌تنها به حل مشکلات اجتماعی کمک می‌کند بلکه تأثیر عمیقی بر زندگی فردی و اجتماعی افراد نیز دارد.

اولین مزیت فعالیت‌های داوطلبانه، تقویت حس مسئولیت‌پذیری و همبستگی اجتماعی است. مشارکت در چنین فعالیت‌هایی به افراد این امکان را می‌دهد که از نزدیک با مشکلات و چالش‌های جامعه آشنا شوند و در نتیجه نسبت به نیازهای دیگران حساس‌تر شوند. این حس مسئولیت‌پذیری می‌تواند به تقویت روابط اجتماعی و ایجاد اعتماد میان افراد کمک کند. داوطلبان با توجه به نیات نیکوکارانه‌اشان، می‌توانند به‌عنوان الگوهایی برای دیگران عمل کنند و به ترویج فرهنگ درست‌کاری و کمک به دیگران در جامعه بپردازند.
دومین مزیت مهم فعالیت‌های داوطلبانه، توسعه مهارت‌ها و توانمندی‌های فردی است. افرادی که در این نوع فعالیت‌ها مشارکت می‌کنند، فرصت مناسبی برای یادگیری و به‌کارگیری مهارت‌های جدید پیدا می‌کنند. به‌عنوان مثال، کار در تیم‌های مختلف داوطلبانه می‌تواند به بهبود مهارت‌های ارتباطی، مدیریتی و کار گروهی کمک کند. این مهارت‌ها به‌ویژه برای جوانان و دانشجویانی که به دنبال ورود به بازار کار هستند، بسیار ارزشمند و مؤثر خواهند بود. در واقع، تجربه‌های به‌دست‌آمده از فعالیت‌های داوطلبانه می‌تواند به‌عنوان یک نقطه قوت در رزومه افراد مطرح شود.
سومین تأثیر مثبت فعالیت‌های داوطلبانه بر فرد، افزایش احساس خوشحالی و رضایت از زندگی است. تحقیقات نشان داده است که افرادی که در فعالیت‌های داوطلبانه شرکت می‌کنند، معمولاً احساس بیشتری از رضایت و خوشحالی می‌کنند. خدمت به جامعه و کمک به دیگران به‌عنوان یک منبع قوی از شادی و رضایت به شمار می‌رود. این امر به دلیل این است که مشارکت در فعالیت‌های داوطلبانه می‌تواند حس وابستگی به دیگران و مفید بودن را در افراد تقویت کند، که به نوبه خود به بهبود سلامت روانی آنها کمک می‌کند.
از طرف دیگر، در این فرآیند، نتایج مثبت اجتماعی نیز به‌وجود می‌آید. وقتی تعداد قابل‌توجهی از مردم در فعالیت‌های داوطلبانه شرکت می‌کنند، این عمل می‌تواند به کاهش فقر، مبارزه با بی‌عدالتی اجتماعی، و بهبود کیفیت زندگی در جامعه کمک کند. به‌عنوان مثال، چه بسا پروژه‌های محلی که ناشی از مشارکت مردم در فعالیت‌های داوطلبانه راه‌اندازی شده‌اند، توانسته‌اند مشکلات زیست‌محیطی یا اجتماعی را به‌طور مؤثر حل کنند. این فعالیت‌ها به ایجاد روحیه همیاری و همکاری میان افراد جامعه منجر شده و در نهایت باعث افزایش اعتماد به نفس و احساس تعلق نسبت به جامعه می‌شود.
همچنین، فرهنگ داوطلبی می‌تواند به تقویت انسجام اجتماعی و کاهش تنش‌ها در جوامع مختلف کمک کند. در جوامعی که افراد به همدیگر کمک می‌کنند و در کنار هم فعالیت می‌کنند، احتمال بروز تنش‌های اجتماعی و روابط نابرابر کاهش می‌یابد. این فرهنگ می‌تواند به‌عنوان پلی برای ارتباط میان گروه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی عمل کند و به تبادل ایده‌ها و تجربیات کمک کند. این نوع تعاملات می‌تواند به کاهش ستیزه‌ها و ایجاد احساسی از تفاهم میان گروه‌ها منجر شود.
به‌طور خلاصه، فرهنگ داوطلبی و مشارکت در فعالیت‌های داوطلبانه به‌عنوان یک نهاد اجتماعی قوی، دارای مزایای فراوانی برای فرد و جامعه است. از حس مسئولیت‌پذیری و همبستگی اجتماعی گرفته تا توسعه مهارت‌ها و افزایش رضایت از زندگی، تأثیرات این فعالیت‌ها به‌وضوح در جنبه‌های مختلف زندگی فردی و اجتماعی نمایان است. بدون شک، ارتقاء و ترویج فرهنگ داوطلبی نه‌تنها به بهبود شرایط زندگی افراد کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به ایجاد جوامع سالم، متعادل و پایدار منجر شود. در این راستا، لازم است که دولت‌ها، سازمان‌ها و نهادهای اجتماعی اقدامات مؤثری را برای تشویق افراد به مشارکت در فعالیت‌های داوطلبانه انجام دهند و این فرهنگ را به‌عنوان یک ارزش حیاتی در جامعه معرفی کنند.