گزینش، عبارت است از فرایند احراز صلاحیت اخلاقی، اعتقادی و سیاسی متقاضی استخدام در دستگاه های دولتی از طریق تحقیق، استعلام، مصاحبه، ارزیابی، صدور رأی و رسیدگی به اعتراضات واصله مطابق قانون و مقررات گزینش. در این راستا و به منظور اهمیت این بخش کلیدی در هر سازمان به خصوص بانک ها و مؤسسات مالی، روابط عمومی بانک صنعت و معدن با توجه به کسب عناوین برتر هسته گزینش این بانک ضمن تبریک به تمامی همکاران این بخش، با حمید محمد میرزائی مدیر هسته گزینش این بانک به گفتگو نشسته است که در ادامه می آید:
۱- قواعد و تشکیلات گزینش در سازمان ها چگونه و از چه زمانی در کشورمان شکل گرفتند؟
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷ و پی‌ریزی نظام جمهوری اسلامی ایران معیارهای گزینش کارگزاران و کارکنان اجرایی کشور از جنبه ایجابی و سلبی تغییر اساسی یافت. بر این اساس اولین مصوبه قانونی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ابتدا در شورای انقلاب در تاریخ ۱۳۵۸/۰۶/۷ لایحه قانونی مربوط به پاکسازی و ایجاد محیط مساعد برای رشد نهادهای انقلاب در وزارتخانه‌ها و دانشگاه‌ها و بانکها و مؤسسات و شرکتهای دولتی به تصویب رسید. همزمان نهاد گزینش کشور از همان ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی در قالب هسته ها و هیات‌های گزینش با توجه به معیارهای فوق و عمدتا” در مواجه با نفوذ افراد دارای هویت‌های سیاسی و ایدئولوژیک متعارض با ارزش‌های اسلام و انقلاب اسلامی آغاز گردید. قانون گزینش در تاریخ ۱۳۷۴/۰۶/۲۲ و آئین نامه اجرائی آن در تاریخ ۱۳۷۷/۰۵/۲۵ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است.
۲- وظیفه و رسالت هسته گزینش چیست؟
بر اساس قانون گزینش کشور هر گونه ورود به دستگاه‌های دولتی و اجرایی به صورت رسمی، غیررسمی ، غیرثابت اعم از روزمزد، قراردادی، پیمانی و عناوین مشابه در چهارچوب این قانون بوده و در هر صورت صدور احکام استخدامی تا مرحله قطعی اعم از رسمی یا ثابت با نظر گزینش می‌باشد. مطابق قوانین و مقررات، سالانه مشمولین این قانون گزینش خواهند شد. اصول متعدد حقوقی چون اصول ۲۸ و ۱۲۶ قانون اساسی حکم می‌کند که حقوق اساسی و بنیادین و قانونی افراد که داوطلب ورود به خدمت در دستگاه‌های اجرایی می‌گردند تضییع نشده، تضمینات لازم شکلی و ماهوی جهت پاسداری ، پایش و استیفا و جبران خسرات مادی و معنوی افراد فراهم گردد. عطف به ماده ۱۰ قانون گزینش هسته های گزینش زیر نظر هیأت های مرکزی گزینش دستگاه‌ها وظایف زیر را بعهده دارند: ۱- اجرای دستورالعمل ها و بخش نامه های هیأت مرکزی و هیأت عالی گزینش، ۲- بررسی و تعیین صلاحیت اخلاقی، اعتقادی و سیاسی متقاضیان مشمول قانون گزینش قبل از ورود تا مرحله قطعیت اشتغال، ۳- تأیید صلاحیت کارکنان هسته و ۴- رسیدگی به شکایات در مرحله تجدید نظر اول.
۳- شرایط گزینش افراد در ورود به سیستم های اداری چیست؟
طبق ماده ۲ قانون گزینش، شرایط لازم از این قرار است:
۱- اعتقاد به دین مبین اسلام یا یکی از ادیان رسمی مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران،
۲- التزام عملی به احکام اسلام،
۳- اعتقاد و التزام به ولایت فقیه، نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی،
۴- عدم اشتهار به فساد اخلاقی و تجاهر به فسق،
۵- عدم سابقه وابستگی تشکیلاتی، هواداری از احزاب و سازمان‌ها و گروه‌هایی که غیرقانونی بودن آن‌ها از طرف مقامات صالحه اعلام شده یا می‌شود مگر آنکه توبه ایشان احراز شود،
۶- عدم سابقه محکومیت کیفری مؤثر
۷- عدم اعتیاد به مواد مخدر
براساس تبصره ۱ این ماده اقلیتهای مذهبی مصرح در قانون اساسی (کلیمی، مسیحی و زرتشتی) از نظر اعتقادی و عملی با رعایت مقررات و قوانین مربوط، تابع شرایط خاص خود می‌باشند که در هر حال نباید متجاهر به نقض احکام اسلامی ‌باشند.
براساس تبصره ۲ این ماده و تبصره‌های ماده ۴ آیین‌نامه اجرائی قانون گزینش، در موارد کثرت تقاضا و محدودیت ظرفیت و نیز جهت گزینش افراد در مشاغل حساس و خاص(مشاغل مدیریتی)، ضابطه انتخاب اصلح ملاک عمل خواهد بود.
براساس تبصره ۳ این ماده تشخیص بند ۵ ضوابط عمومی به عهده وزارت اطلاعات و در سایر موارد به عهده هیئت عالی گزینش می‌باشد.
۴- به طور کلی گزینش شامل چه مراحلی است؟
الف- دعوت به هسته گزینش و تحویل مدارک و تکمیل فرم اطلاعات فردی
ب- اخذ استعلام های مربوطه
ج- انجام تحقیق از محل کار، تحصیل و سکونت
د- انجام مصاحبه اخلاقی، عقیدتی و سیاسی
ه- ارزیابی مراحل تحقیق و مصاحبه (در صورت لزوم)
و- صدور رأی هسته گزینش
ز- ابلاغ رأی به مدیریت معرفی کننده و در صورت منفی بودن، به داوطلب نیز ابلاغ می‌گردد.
ی- پیگیری‌ها و پاسخگویی‌های فرد در صورت صدور رأی منفی و اعتراض وی
۵- هسته گزینش بانک تاکنون موفقیت های چشمگیری در سطح کشور کسب نموده، این موفقیت ها و نحوه ارزیابی ها را برای مخاطبان تشریح کنید؟
بر اساس نتایج ارزیابی و بازرسی صورت گرفته ازسوی هیأت عالی گزینش(ریاست جمهوری) در آبان ماه سال جاری، هسته گزینش این بانک به رتبه خیلی خوب ۹۴/۱ درصد دست یافته است.
در سال گذشته یک مقاله پژوهشی با عنوان “بررسی تطبیقی قانون گزینش در راستای ارتقای سلامت اداری با تأکید بر عدالت استخدامی” به هیأت عالی گزینش ارسال گردید که جزء مقالات برتر انتخاب و از مدیریت و اعضا هسته قدردانی شد.
همچنین در سال گذشته طراحی و راه اندازی درگاه مدیریت هسته گزینش در اینترانت بانک انجام شد که موجب گردید ارتباطات و اطلاع رسانی به همکاران ساده و سریع شود و در اینجا از همه همکاران دعوت می کنم تا به این درگاه مراجعه و نظرات و انتقادات خود را به عنوان هدیه به ما ارائه دهند و پیرو راه‌اندازی درگاه هسته گزینش، با استفاده از این بستر توانستیم در سال جاری در موضوعات اخلاقی، عقیدتی و سیاسی، شش مسابقه را با مشارکت سراسری همکاران در بانک برگزار کنیم که به برترین‌ها جوائزی اعطا گردید.
در سال جاری نیز مقاله ای تحت عنوان” بازنگری دستورالعمل ارزیابی شایستگی های مدیران حرفه ای با تأکید بر صفات شخصیتی و مدیریت جهادی” به هیأت عالی گزینش ارائه گردید.
۶- چه عواملی را در کسب این موفقیت ها دخیل می دانید؟
بدون شک تمامی موفقیت های کسب شده مرهون تقضّلات و برکات الهی، دعای خیر همکاران بانک و تلاش‌های همکاران متعهد و متخصص این مدیریت و حمایت‌های همه جانبه مدیرعامل محترم و اعضای هیأت مدیره بوده که صمیمانه از همه این عزیزان تشکر می کنم.