راه اندازی معاملات گواهی سپرده کالایی در بخش کشاورزی، پس از اقبال فعالان بازارهایی چون زعفران، پسته، برنج، رطب مضافتی، زیره و کشمش، این بار به دسته حبوبات و محصول نخود رسیده است که از روز پنجم دی ماه جاری و پس از پذیرش یک انبار در کرمانشاه، معاملات این محصول در بورس کالا آغاز شد. در همین زمینه و برای بررسی جزییات و نحوه معاملات گواهی سپرده نخود و مزایای این معاملات برای کشاورزان با وحید صادقی نژاد رییس اداره انبارهای بورس کالای ایران به گفت و گو نشسته ایم که در ادامه می خوانید.

به گزارش «کالاخبر» به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان این گفت و گو را در ادامه می خوانید.

*ابتدا توضیح می دهید که گواهی سپرده کالایی چیست؟

یکی از روش های معاملاتی در بورس کالای ایران، معامله از طریق گواهی سپرده کالایی است. گواهی سپرده کالایی، اوراق بهاداری است که نشان‌دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالا است که شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق ‌بهادار و تسویه وجوه به پشتوانه قبض انبار صادره توسط انبارهای مورد تأیید بورس کالا، اقدام به صدور آن می‌نماید. براساس مصوبه شورای عالی بورس و اوراق بهادار، گواهی سپرده کالایی به عنوان ورقه بهادار شناسایی شده است و بر اساس قانون، معاف از مالیات است.

*به تازگی معاملات گواهی سپرده کالایی در دسته حبوبات و برای محصول نخود راه اندازی شده است، در خصوص جزییات و نحوه این معاملات توضیح می دهید؟

انبار نخود پذیرش شده در استان کرمانشاه شهرستان کوزران قرار دارد که متعلق به یک شخص حقیقی است و انبار و نماد گواهی سپرده کالایی آن در تاریخ ۵ دی ماه گشایش یافته و آماده انجام معامله شد. همچنین محصول تحویلی به انبار باید نخود متوسط با شرایط استاندارد منتشر شده در سایت رسمی بورس کالا و تولید سال ۱۴۰۰ باشد و انبار محصول تولیدی سال¬های گذشته را پذیرش نخواهد کرد. حداقل مقدار کالای قابل تحویل به انبار نیز ۵۰۰ کیلوگرم است. در این میان، هزینه¬های انبار/ انبارداری به مبلغ ۹۰ ریال ثابت در بدو ورود محصول به انبار و ۴۰ ریال به ازای هر کیلوگرم در روز برای نگهداری در انبار در نظر گرفته شده است.

در این معاملات، هر گواهی سپرده کالایی یک کیلوگرم لحاظ شده است و امکان معامله خرد هم وجود دارد؛ به طوریکه جهت تحویل گرفتن کالا از انبار لازم است حداقل به میزان ۵۰۰ کیلوگرم گواهی سپرده کالایی توسط مالک ارائه شود. در صورت مالکیت کمتر از این مقدار، لازم است گواهی سپرده لازم تا وزن مذکور توسط فرد متقاضی تحویل و در بازار معاملات گواهی سپرده نخود در بورس کالا خریداری شود.

باید توجه شود، اشخاص حقیقی و حقوقی که دارای کد معاملاتی اوراق بهادار هستند از طریق کارگزار یا به صورت برخط امکان خرید و فروش این اوراق را دارند.

*معاملات از چه تاریخی آغاز و سررسید آن چگونه و چه زمان است؟

معاملات نخود از روز یک‌شنبه مورخ پنجم دی ماه ۱۴۰۰ در بورس کالای ایران آغاز شده است و با توجه به شرایط نگهداری و فصل برداشت، حداکثر زمان نگهداری و سررسید نماد تا پایان اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۱ خواهد بود و افرادی که گواهی سپرده کالایی این محصول را خریداری کرده اند، قبل از تاریخ مذکور لازم است اوراق را به فروش برسانند یا نسبت به تحویل کالا از محل انبار اقدام کنند.

*معاملات گواهی سپرده نخود، پیوسته یا ناپیوسته است؟

با توجه به اینکه محصولات کشاورزی براساس قانون، معاف از مالیات بر ارزش افزوده هستند، معاملات گواهی سپرده کالایی نخود نیز مانند سایر محصولات کشاورزی به صورت پیوسته انجام می شود و روزهای معاملاتی آن در روزهای شنبه تا چهارشنبه است که از ساعت ۸:۴۵ تا ۹ صبح زمان پیش گشایش و از ساعت ۹ تا ۱۵ معاملات به صورت پیوسته است.

*مزایای این معاملات برای بخش کشاورزی به خصوص کشاورزان چیست؟

یکی از مشکلات بخش کشاورزی حضور قابل توجه واسطه گران است که قیمت کالای تولیدی توسط کشاورزان را مدیریت می کنند و سود عمده حاصل از فروش محصولات در اختیار آن ها قرار می گیرد. همچنین با توجه به نبود بازار فروش مشخص و سازمان یافته برای کشاورزان، بخش قابل توجهی از خریدها به صورت اعتباری از کشاورزان انجام می شود. در همین راستا و در بورس کالای ایران، قبل از اجرایی شدن معاملات در هر حوزه، جلسات مشترکی با فعالان آن حوزه برگزار می شود و مشخصات بازار محصول مورد بررسی قرار می گیرد و پس از نگاه همه جانبه به موضوع، مراحل اجرایی انجام می شود. با انجام معاملات گواهی سپرده کالایی برخی مشکلات بخش کشاورزی رفع می شود و مزایایی از قبیل قیمت گذاری مناسب، ایجاد مرجع کشف قیمت معتبر، استفاده از بازار فروش سازمان یافته، دریافت پول در سریع ترین زمان ممکن، رعایت کردن استاندارد تولید، حمایت از تولیدکنندگان و … نصیب کشاورزان خواهد شد.

*آیا محصولات دیگری به این زنجیره اضافه خواهد شد؟

گواهی سپرده کالایی دارای مزایایی از جمله تامین مالی، امنیت مالی در انجام معاملات و تسویه و نگهداری محصول با همان مشخصات تحویلی به انبار بدون هیچ ریسک و نگرانی از کم شدن وزنی محصول یا کیفیت آن، دریافت پول در سریع ترین زمان ممکن و … است که با امکان سنجی صورت گرفته و بررسی تمامی جوانب، معاملات گواهی سپرده کالایی بر روی کالاهای کشاورزی ذرت دامی، جو، زعفران، پسته، زیره، کشمش، رطب مضافتی، برنج و نخود راه اندازی شده است و در صورت درخواست فعالان بازار و نهادهای مرتبط با سایر محصولات کشاورزی، امکان راه اندازی معاملات گواهی سپرده کالایی بر روی سایر محصولات کشاورزی پس از بررسی لازم وجود خواهد داشت.