به گزارش کیوسک خبر به نقل از روابط عمومی منطقه ویژه خلیج فارس، یکی از اهداف اصلی احداث مناطق ویژه اقتصادی، استقرار صنایع صادراتمحور است. منطقه ویژه خلیج فارس، به عنوان یکی از مراکز مهم تولید فولاد و آلومینیوم، نقش انکارناپذیری در تولید و صادرات این محصولات داشته است. در این زمینه با عضو هیئتمدیره منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس به گفتوگو نشستهایم. عبدالعظیم نجیبی فینی اعتقاد دارد که با توجه به زیرساختهای موجود در منطقه ویژه خلیج فارس، این منطقه میتواند نقش بیبدیلی در توسعه صادرات غیرنفتی و جدا شدن اقتصاد کشور از نفت ایفا کند. متن کامل این گفتوگو را در ادامه میخوانید.
اهمیت تامین زیرساختها را برای جذب سرمایهگذاری بهخصوص در منطقه ویژه خلیج فارس چگونه ارزیابی میکنید؟برای جذب سرمایهگذاران داخلی و خارجی، باید ابتدا زیرساختهای اساسی را برای حضور آنها فراهم کرد تا سرمایهگذاران نیازی به صرف هزینه اضافی برای تامین زیرساختهای مورد نیاز خود از جمله آب، برق، گاز و راههای دسترسی نداشته باشند. به همین دلیل، سرمایهگذاران همواره در مناطقی حضور مییابند که پتانسیلهای بیشتری داشته باشند. منطقه ویژه خلیج فارس، که از دهه هشتاد شروع به فعالیت کرده، بهتدریج زیرساختهای خود را برای حضور گسترده سرمایهگذاران داخلی و خارجی مهیا کرده و به محل جذب سرمایهگذاری بهخصوص در حوزه صنایع معدنی و فلزی تبدیل شده است.
مهمترین زیرساختها و جذابیتها برای حضور صنایع فلزی در منطقه ویژه خلیج فارس کداماند؟زیرساختها و جذابیتهای منطقه ویژه خلیج فارس را از چند جنبه میتوان بررسی کرد؛ یکی از نظر مسائل قانونی و دیگری از نظر محل استقرار و سایت این منطقه. نزدیکی به دریا نخستین و مهمترین مزیت اساسی منطقه ویژه خلیج فارس به شمار میرود؛ زیرا تامین آب، به عنوان یکی از نیازهای ضروری صنایع انرژیبَر، از طریق شیرینسازی آب دریا امکانپذیر است. نزدیکی به بزرگترین بندر کشور یعنی شهید رجایی، که حدود ۶۰ درصد از صادرات و واردات کشور از طریق آن انجام میشود، دیگر مزیت مهم منطقه ویژه است؛ زیرا این بندر میتواند به عنوان محلی برای صادرات محصولات فولادی در نظر گرفته شود. یکی دیگر از ویژگیهای مهم این منطقه، اتصال به راهآهن سراسری و نزدیکی به معادن بزرگ سنگآهن همچون گلگهر است که تامینکننده مواد اولیه صنایع فولادی حاضر در منطقه ویژه خلیج فارس محسوب میشود. از نظر قانونی نیز، با توجه به اینکه منطقه ویژه خلیج فارس جزو مناطق ویژه تجاری به حساب میآید، از مزیتهایی اختصاصی برخوردار است. معافیتهای قانونی بهویژه در حوزه صادرات و واردات و همچنین معافیتهای مالیاتی دهسالهای که برای استقرار صنایع بزرگ لحاظ شدهاند مهمترین مشوقهایی هستند که منطقه ویژه خلیج فارس را متمایز میسازند و برای حضور و تشویق سرمایهگذاران صنایع معدنی و فلزی در این منطقه جذابیت به وجود میآورند. نکته مهم این است که در منطقه ویژه خلیج فارس، واردات ماشینآلات، تجهیزات و قطعات مورد نیاز برای احداث یک واحد تولیدی کاملا از پرداخت عوارض و سود گمرکی معاف است. در نتیجه، سرمایهگذاری در این منطقه بهخصوص نسبت به سرزمین اصلی، با توجه به هزینه پایین واردات ماشینآلات، کمهزینهتر انجام میشود.
با توجه به تغییر رویکرد اقتصادی کشور به سمت اقتصاد غیرنفتی، منطقه ویژه خلیج فارس چه نقش اساسیای را میتواند در این خصوص ایفا کند؟در سال ۱۳۸۹ که تحریمهای سازمان ملل بر کشور تحمیل شد، حدود ۵/۲ میلیارد دلار صادرات از طریق منطقه ویژه خلیج فارس صورت گرفت. از این میزان حدود ۲/۱ میلیارد دلار آن مربوط به صادرات محصولات شرکتهایی بود که در منطقه ویژه خلیج فارس استقرار داشتند. اگر رقم یادشده در آن زمان را با صادرات غیرنفتی کل کشور مقایسه کنیم، مشخص میشود که منطقه ویژه خلیج فارس در آن مقطع زمانی سهم بسزایی در صادرات غیر نفتی کشور ایفا کرده بوده است. امکان استقرار صنایع کوچک و بزرگ بسیاری در منطقه ویژه خلیج فارس وجود دارد و در عین حال، شرکتهای مستقر در این منطقه، که عمدتا رویکرد صادراتی دارند، طرحهایی توسعهای در راستای افزایش تولید و تکمیل زنجیره تولید دارند. به این ترتیب، منطقه ویژه خلیج فارس این پتانسیل را دارد تا سهم خود را در توسعه اقتصاد غیرنفتی افزایش دهد.پیشبینی میشود که امسال حدود ۵/۳ تا ۴ میلیون تن فولاد در منطقه ویژه خلیج فارس تولید شود و بر اساس برنامهریزیها، قرار است این منطقه محل استقرار تولید ۱۰ میلیون تن فولاد باشد. وقتی که تولید فولاد در این مقیاس انجام شود، قطعا بخش عمدهای از آن صادر خواهد شد که به توسعه صادرات غیرنفتی کشور و افزایش سهم صنایع معدنی در اقتصاد کمک زیادی خواهد کرد. ضمن اینکه استقرار صنایع بزرگ منجر به توسعه اشتغال، هم در استان هرمزگان و هم در کل کشور، خواهد شد.در شرایط سخت تحریمی، منطقه ویژه خلیج فارس رسالت خود را در خصوص افزایش صادرات و اشتغال بهخوبی انجام داده است، اما باز هم میتوان شاهد بهبود سرمایهگذاری و تولید در این منطقه بود. به همین دلیل، باید زیرساختها را متناسب با چشمانداز منطقه ویژه خلیج فارس توسعه داد تا میزان تولید و سرمایهگذاری نیز افزایش یابد.
چه زیرساختهایی در منطقه ویژه خلیج فارس باید ایجاد شوند که با فعالسازی آنها بتوان رونق اقتصادی را دوچندان ساخت؟مهمترین اصل در رونق اقتصادی منطقه ویژه خلیج فارس توسعه زیرساختهاست. یکی از مهمترین زیرساختهای دارای اولویت در این منطقه، برق است. از سال گذشته مذاکراتی برای تولید هفتصد مگاوات برق در منطقه انجام شده است. باید توجه داشت که برای صنایع انرژیبَر مانند فولاد و آلومینیوم، برق یکی از زیرساختهای حیاتی تلقی میشود و اگر بتوانیم میزان برق مورد نیاز را تامین و یا پستهای برق را در منطقه برقرار کنیم، زمینه اصلی برای تولیدات صنایع انرژیبَر فراهم میشود.خوشبختانه از نظر تامین گاز، با توجه به عبور خط لوله گاز به منطقه ویژه خلیج فارس، مشکلی وجود ندارد؛ ضمن اینکه تامین آب نیز در حال حاضر امکانپذیر است. با این حال، برای توسعه این زیرساخت نیز در حال مذاکره برای انتقال پساب تصفیهخانه بندرعباس به منطقه ویژه خلیج فارس هستیم. این پروژه هم از نظر اقتصادی و هم از نظر زیستمحیطی بسیار مهم است؛ زیرا از یک سو فاضلاب شهر بندرعباس وارد دریا و موجب آلودگی سواحل استان میشود و از سوی دیگر، باید توجه داشت که کشور ما آبوهوای خشک دارد و جزو کمآبترین کشورهای جهان محسوب میشود و از این رو، کمبود منابع آبی با توجه به گسترش صنایع و شهرها قابل لمس است. به همین دلیل، صنایع باید تلاش کنند که از منابع جایگزین آب همچون پساب شهرها استفاده کنند؛ زیرا پساب یک منبع پایدار محسوب میشود و میتوان با هدایت آن به سمت صنایع، بهخوبی از این منبع استفاده کرد.منطقه ویژه خلیج فارس به دنبال آن است که از طریق تشکیل کنسرسیوم میان شرکتهای مستقر، انتقال پساب بندرعباس به منطقه صورت گیرد تا آب مورد نیاز این صنایع تامین شود. در حال حاضر، تخمین زده میشود که ۸۰ هزار متر مکعب در روز پساب در تصفیهخانه بندرعباس وجود داشته باشد که با انتقال آن به منطقه ویژه خلیج فارس، بخش عمدهای از نیاز صنایع برطرف میشود.
تاثیر منطقه ویژه خلیج فارس را بر اقتصاد استان هرمزگان و معیشت مردم چگونه ارزیابی میکنید؟مزایای استقرار صنایع بزرگ در منطقه ویژه و استان هرمزگان بر کسی پوشیده نیست. استقرار صنایع بزرگ در منطقه ویژه منجر به افزایش تولید شده است و هرچه میزان تولید بیشتر شود، اشتغال در کشور توسعه خواهد یافت. ضمن اینکه با افزایش تولید، قیمتها در کشور متعادل خواهد شد. طبعا اشتغال ناشی از توسعه صنایع، بسیار گستردهتر و پایدارتر از اشتغال در سایر حوزههاست.