کیوسک خبر ـ «محمدرضا شانه ساز» رئیس سازمان غذا و دارو با اشاره به تلاش‌های انجام شده برای کالای تولید داخل، بیان کرد: در سازمان غذا و دارو همواره تلاش ما این بوده که در شرایط تحریم‌های تحمیلی که توسط دشمن اعمال شده، فرصت ایجاد کنیم. همچنین تغییرات در سال ۹۹ نسبت به سال ۹۷ نشان می‌دهد که خوشبختانه در جهت تحقق شعارهای سال توانستیم موفق عمل کنیم و در واقع رویکرد وزارت بهداشت در دولت دوازدهم حمایت از تولید داخل بوده و این موضوع اتفاق افتاده است.

وی ادامه داد: در زمینه مبارزه با بیماری کرونا هم همین جهش را شاهد بودیم و همه داروهای کرونا را ظرف کمتر از سه ماه در کشور تولید کردیم.

شانه ساز در مورد برخی بدقولی‌ها برای واردات واکسن کرونا، گفت: تامین چیزی حدود ۷ و نیم الی ۸ میلیون دز واکسن وارداتی طبق قراردادهایی که بستیم، باید تحقق پیدا می‌کرد ولی چیزی حدود یک چهارم آن محقق شده و باقی آن را هنوز به ما ندادند.

وی افزود: با کمپانی بهارات تفاهمنامه ۲ میلیون دز واردات داشتیم که پول آن هم پرداخت شده بود، ولی متاسفانه ۱۲۵۰۰۰ دز آمد و دیگر اجازه تحویل ندادند.

شانه ساز ادامه داد: با روسیه هم دو میلیون دز قرارداد داشتیم که تا الان حدود ۷۰۰ هزار دز آن محقق شده و البته با تلاش‌هایی که در حال صورت گرفتن است می‌خواهیم تا هر چه زودتر این دو میلیون دز وارد شود و همچنین ۶۰ میلیون دوز هم قرارداد جدید بسته شده که تا آخر سال میلادی تحویل داده شود که نمی‌دانیم این اعداد چقدر محقق خواهد شد.

وی گفت: به لحاظ شرایط خاص امروز در دنیا زیرساخت‌هایی که از قبل برای تولید واکسن وجود داشته و نیازهای بسیار بزرگتری که امروز وجود دارد به هر حال اینکه بگوییم چقدر قراردادها امکان تحقق دارد کار ساده ای نیست و تا الان کمتر این اظهارنظرها توسط ما و همکاران ما در سازمان غذا و دارو مطرح شده، چون متغیرها زیاد بوده است اما تا الان ما تمام تلاشمان را انجام دادیم.

مدت صدور مجوز برای واردات را کاهش دادیم

رئیس سازمان غذا و دارو با اشاره به اینکه شیوع ویروس کرونا باعث به وجود آمدن مشکلاتی در تهیه‌ی تجهیزات پزشکی، دارو و مکمل‌ها و نیازهای دیگر شد، بیان کرد: ما مجبور شدیم در این شرایط برنامه ریزی‌های خاصی داشته باشیم و با این حال در اداره‌ی دارو در حوزه مواد اولیه در سال ۹۹ نسبت به ۹۸ در مجموع شاهد دو درصد رشد ارزبری بودیم و در محصولات وارداتی ۳۱ درصد کاهش واردات را داشتیم و همچنین در حوزه تجهیزات و ملزومات پزشکی ۴۵ درصد تغییر مثبت داشتیم و همینطور ما در زمینه ماسک، ونتیلاتور، کیت‌ها ۴۵ درصد افزایش ارزبری مواد اولیه و متقابلا ۲۲ درصد کاهش واردات را داشتیم.

وی ادامه داد: در حوزه مکمل و اقلام طبیعی و سنتی و شیرخشک در حوزه مواد اولیه ۴۸ درصد شاهد تغییرات مثبت بوده و ۷۴ درصد کاهش واردات داشتیم.

برای تولید داخل قدم‌های بلند برداشتیم

وی ادامه داد: در بازار ریالی ما به نفع تولید داخل قدم‌های بلندی را برداشتیم و در حوزه ریالی دارو و مواد تحت کنترل ۸۲ درصد بازارمان به نفع تولید داخل چرخش مثبت داشته است و محصولات وارداتی‌مان ۲۶ درصد کاهش یافت، همچنین تجهیزات و ملزومات پزشکی ۲۱۳ درصد تولید داخلی رشد داشته و واردات‌مان در این حوزه تنها ۱۰ درصد رشد داشته است که البته از نظر شرایط خاص کرونا این افزایش‌ها قابل توجیه است.

رئیس سازمان غذا و دارو، افزود: در حوزه مکمل‌ها نیز ۵۱ درصد شاهد رشد شرکت‌ها و بازار تولیدات داخلی بودیم و محصولات وارداتی‌مان۹۲ درصد کاهش یافت که در مجموع تولید داخلی ما ۹۲ درصد رشد نشان می‌دهد و وارداتمان نیز کاهش ۲۱ درصدی را نشان می‌دهد، بنابراین در مجموع در حوزه دارو و تجهیزات و داروهای طبیعی و مکمل و آرایشی و بهداشتی ۷۶ درصد شاهد رشد تعدادی پروانه‌های تولید داخل و ۴۱ درصد کاهش پروانه‌های وارداتی هستیم.

شانه ساز با اشاره به اینکه در زمینه‌ی کرونا هم همین تلاش‌ها را داشتیم، افزود: ما از ابتدا‌ی شیوع کرونا چشمداشتی به واردات نداشتیم، البته در زمینه‌ی واردات واکسن از هیچ تلاشی فروگذار نکردیم و در بحث کوواکس علی رغم همه مشکلاتی که زاییده تحریم است و در زمینه انتقال ارز انجام شد با کمک بانک مرکزی زمینه‌ را فراهم کردیم و امروز امیدواریم که در خرداد ماه بتوانیم اولین مجموعه میلیونی واکسن تولید داخل را داشته باشیم و به تبع آن در ماه‌های بعدی اعداد به رقمی بالای ۱۰ میلیون افزایش خواهد داشت و می‌توانیم تا پایان سال نگرانی تامین واکسن را علاوه بر جمعیت اولویت‌دار خودمان، برای سایر گروه‌های جمعیتی‌مان برطرف کنیم.

وی گفت: سازمان غذا و دارو از حدود ۱۰ سال قبل موفق شده بود که گواهی نظارت بر تولید و عرضه واکسن را از سازمان بهداشت جهانی دریافت کند و توانست رجیستر شود و با تلاشی که در سال گذشته شد و با تغییر ضوابط و آیین نامه‌های معمول، علاوه بر اینکه در کوران تامین تجهیزات پزشکی بودیم، داروهای مختلفی را هم داشتیم که همه‌ی آنها را تولید کردیم و در عین حال از بحث کیفیت هم غافل نبودیم.

کنند.

واردات کمتر شده است

شانه ساز در مورد وضعیت بازار واردات دارو طی این سال‌ها، بیان کرد: از نظر ریالی در بازار دارو ۷۵ درصد بازارمان در سال ۹۷ تولید و ۲۵ درصد واردات بود که در سال ۹۹ به سهم بازار تولید داخل به ۸۸ درصد ارتقاء پیدا کرده است و واردات هم به ۱۲ درصد تقلیل پیدا کرده است، از نظر عددی هم تولید داروی ما از ۹۵ درصد به بالای ۹۷ درصد افزایش داشته و وارداتمان از پنج درصد به سه درصد کاهش یافته است.

وی ادامه داد: نمی‌گوییم که کارمان بی نقص است، اما تلاش‌مان بر این بوده که در جهت شعارهای کلان نظام وظایفمان را به عنوان سرباز تولید اقلام سلامت محور انجام دهیم.

شانه ساز افزود: همه‌ی کشورها از خودخواهی و نژادپرستی که در زمینه استفاده از واکسن در دنیا مطرح است، نگرانند، علی‌رغم اینکه شعارهای روز اول این بود که هر کس به تولید واکسن رسید، به همه ملل که مورد تهاجم ویروس هستند، واکسن را تحویل دهد، اما در عمل این اتفاق نمی‌افتد و ما همیشه به لحاظ تحریم‌ها فریاد می‌زدیم و امروز همه ملل‌ها شاهد این تبعیض هستند و کشورهای تولیدکننده واکسن کرونا آن را در اختیار سایر کشورها قرار نمی‌دهند.

وی گفت: ما برای واردات هر آنچه را لازم بود، برنامه ریزی کردیم و علی رغم همه مشکلات تامین ارز و تنگناهایی که برایمان ایجاد کرده بودند، ما بحث پیش خرید کووکس را انجام دادیم و اعداد و ارقام را واریز کردیم که بهانه‌ای برای عدم تحویل واکسن باقی نماند، اما از آنچه که قرار بوده تا دهم فروردین از طریق سازوکار کووکس به ما بدهند به مقدار کم و آن هم با تاخیری طولانی‌مدت بوده است.

شانه ساز ادامه داد: در زمینه واردات تا امروز ما حدود دو میلیون و ۲۰۰ هزار دز واکسن وارد کردیم، البته که طبق برنامه ریزی‌های ما باید هفت تا هشت میلیون دز می‌شد که یک‌چهارم آن محقق شده و اعداد و ارقام همه کشورهای دنیا در این حدود است، مگر کشورهایی که خودشان تولید کردند و بدون توجه به اولویت‌های کشورهای دیگر ابتدا خودشان تزریق کردند.

وی ادامه داد: به هر حال واکسن یک کالایی است که کاملا در اختیار دولت‌ها است و شرکت‌ها و بخش خصوصی نتوانستند در این زمینه فعالیت جدی را داشته باشند، دولت‌ها روی این بخش دست گذاشتند و اجازه نمی‌دهند که شرکت‌ها به صرف منافع اقتصادی خودشان گردش را ایجاد کنند.

او افزود: تا امروز قرار نیست که بابت واکسن کرونا از کسی پولی دریافت شود، توجه کنید اولا واکسن‌هایی که وارد می‌شود، عمدتا باید به وزارت بهداشت تحویل داده شود تا در سازوکار اولویت‌های تعیین شده از سوی همکارانمان در معاونت بهداشتی تزریق شود، که درخواستی از سوی برخی شرکت‌های تولیدکننده و اتاق بازرگانی وجود داشته که با توجه به اینکه در شرایط مختلف قرمز و نارنجی و سایر حالت‌ها، تولید باید کار خودش را انجام دهد و کارگران در محل‌های پرترددی هستند، درخواست کردند که برخی شرکت‌ها هزینه واکسیناسیون پرسنل خودشان و همزمان واردات واکسن را انجام دهند و پرسنل خودشان را واکسینه کنند که این پیشنهادی است که از سوی برخی تولیدکنندگان داده شده و ما مخالفتی با آن نکردیم.

شانه ساز گفت: البته قرار نیست که پرسنل و کارگران بابت واکسیناسیون پولی بپردازند، ما همه واکسن‌هایی را که وارد می‌شود، برچسب‌گذاری کرده و برچسب با کد ملی فرد دریافت کننده واکسن مطابقت داده می‌شود. همه اینها همزمان انجام می‌شود و در زمینه واردات واکسن از سوی بخش خصوصی هم این اتفاق خواهد افتاد.

وی افزود: اگر شرکت‌هایی بخواهند برای پرسنل خودشان با موافقت وزارت بهداشت واکسن وارد کنند، این بخش امکان‌پذیر است.

شانه ساز گفت: چهار شرکت‌ داخلی در زمینه تولید تاکنون موفق شدند از سازمان غذا و دارو مجوز انجام مطالعات بالینی را دریافت کنند و خوشبختانه از سوی رسانه‌ها اطلاع‌رسانی می‌شود که دو شرکت هم در زمینه تولید مشترک و تحت لیسانس از ما مجوز گرفتند.

شانه ساز ادامه داد: باز هم برای ما ثابت شد که باید تکیه اصلی‌مان به تولیدکنندگان داخل باشد و در این زمینه باید کمتر به خارج چشم داشته باشیم، البته به هیچ وجه از واردات غافل نبودیم چون مطمئن هستیم که ظرف چند ماه آینده در تولید به نتایج خوبی می‌رسیم.

شانه‌ساز با اشاره به جهش ویروس و تاثیرش بر کاهش اثرگذاری واکسن، گفت: برخی واکسن‌ها و تغییراتی که در تولید واکسن‌ها است، نسبت به این جهش‌ها پاسخگویی کمتر دارند و برخی روش‌ها می‌تواند در زمینه مقابله با این جهش‌ها کارایی خودش را حفظ کند، تولیدکنندگان ما نظارت کافی رادر این زمینه دارند و در بحث کرونای انگلیسی شرکت‌های ما نتایج‌شان خوب بوده است اما به این معنی نیست که خیالمان راحت باشد که همه جهش‌ها را مدیریت می‌کنیم.

وی ادامه داد: برخی فکر می‌کنند که یک بار تزریق واکسن در کرونا کفایت می‌کند، اما اینطور نیست و اکنون تا زمانیکه درگیری در دنیا وجود دارد، سالیانه و حتی در مدت زمانی کوتاه‌تر واکسن باید استفاده شود تا بتواند جهش‌ها را مدیریت کند.

شانه‌ساز گفت: برای واردات واکسن از سوی جمعیت هلال احمر معرفی نامه‌ها را به آنها دادیم، پیگیری‌ها انجام شده و منتظر آنها هستیم که اگر واکسن وارد شود حتما استفاده می‌کنیم.

وی ادامه داد: در غیر این صورت با توجه به مصوبه ستاد ملی کرونا اگر شرکت‌ها خواستند برای پرسنل خود بزنند، واردات آن را به طور مستقل و با نظر و تاییدیه سازمان غذا و دارو وارد می‌کنند و همه‌ی آنها در سامانه‌ها ثبت می‌شود و خودشان پرداخت می‌کنند، نه اینکه کارگران پولی را پرداخت کنند. قرار نیست واکسن در حوزه تجارت بیفتد.