اعتیاد به مواد مخدر از مهمترین معضلات اجتماعی است که در روند توسعه جامعه اخلال ایجاد می کند و بنیان های آن را متزلزل می سازد. اعتیادی که به گفته اسکندر مومنی دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر، ۳۰۰ میلیون نفر در جهان درگیر آن هستند و سالانه بالغ بر ۵۰۰ هزار نفر در اثر سوءمصرف مواد مخدر جان می دهند.
به همین دلیل، مبارزه فراگیر و پیوسته با این پدیده به دغدغه مسئولان بدل شده تا با رویکردی کارشناسانه و علمی به رویارویی با این مهم بپردازند و از این رهگذر، سلامت فردی و اجتماعی جامعه را تضمین کنند.
نکته قابل تامل در مسیر مبارزه با این معضل خانمانسوز اینکه با وجود داروهای تجویزی ترک اعتیاد و اعمال روش های مختلف از سوی کارشناسان متخصص این حوزه و الگو برداری از سایر کشورهای جهان، همچنان انگشت شمارانی از این میدان مبارزه پیروز بیرون می آیند، موضوعی که دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر بر آن صحه می گذارد و عنوان می کند: ۸۰ درصد معتادان بعد از سپری کردن دوره ترک، باز به دامن این ماده افیونی بازمی‌گردند!
علت کشش مجدد بهبودیافتگان به سمت این ماده افیونی از جمله مواردی است که همواره در محافل تخصصی و کارشناسانه مورد بحث و بررسی قرارگرفته و درباره آن چاره اندیشی شده است اما به باور مدیرکل جمعیت احیای انسانی کنگره ۶۰، تا زمانی که بسترهای اجتماعی عوامل برانگیزنده به اعتیاد گسترده است، عوامل بازدارنده قدرت مانور کمتری دارند.
حسین دژاکام روز جمعه در گفت وگو با خبرنگار حوزه ستاد مبارزه با مواد مخدر ایرنا، با بیان اینکه با روش های موجود ترک اعتیاد، درمان کاملی صورت نمی گیرد، خاطرنشان کرد: اعتیاد یعنی جایگزینی؛ جایگزینی مواد مخدر بیرونی به جای مواد مخدر طبیعی درون انسان.
احیای تولید مخدرهای طبیعی بدن بازدارنده مصرف مخدرهای بیرونی است
مدیرکل جمعیت احیای انسانی کنگره ۶۰ توضیح داد: هر نوع مواد مخدری که بیرون موجود است مشابه آن در بدن تولید می شود به عنوان مثال مواد مخدر بیرونی مورفین، تریاک، کودئین و شیشه در بدن انسان عبارت اند از سروتونین، اندروفین، انکفالین و دوپامین که از هر کدام هم سه نوع در بدن ترشح می شود. این مواد شیمیایی مخدر و در واقع مسکن طبیعی بدن برای احساس شادی، سرخوشی و آرامش در پاسخ به محرک های خارجی مانند درد، هیجان و فعالیت بدنی هستند.
وی افزود: وقتی شخصی شروع به مصرف مواد مخدر می کند به مرور زمان مواد مخدر بیرونی جایگزین مواد مخدر درون سیستم عصبی او می شود. حال اگر بخواهیم این شخص را درمان کنیم باید سیستمی را پیش بینی کنیم که مخدرهای طبیعی بدن را به حالت عادی و طبیعی بازگرداند. اینجا است که همه سیستم های حیاتی شخص به تعادل می رسد و این کار در کمتر از ۱۰ماه و بدون استفاده از روش خاص و داروی مناسب امکان پذیر نیست.
نگهداری در کمپ اعتیاد درمان نیست بلکه ترک موقت است
دژاکام با گلایه از اینکه کسی که در کمپ نگهداشته می شود اصلا درمان نشده بلکه فقط مصرف مواد او کم شده است، تاکید کرد: درمان باید سیستم های طبیعی تولید مواد مخدر در بدن را به حالت عادی بازگرداند در غیر این صورت شخص به زودی دچار افسردگی، اختلال در روند زندگی طبیعی و زناشویی می شود و چاره ای غیر از بازگشت به مصرف ندارد.
مدیرکل جمعیت احیای انسانی کنگره ۶۰ با بیان اینکه درمان باید به گونه ای باشد که اگر مواد مخدر در دسترس شخص بهبودیافته قرار گیرد تمایلی به مصرف دوباره نداشته باشد، اظهار داشت: در همه کشورهای جهان، شیوه درمان اعتیاد دچار نقص است زیرا بازگشت مجدد بهبودیافتگان به مصرف مواد مخدر از روی نیاز بدن است و تاکنون هیچ کشوری نتوانسته در درمان نیاز بدن موفق عمل کند.
وی یادآور شد: تلاش کردیم در درمان اعتیاد، ضمن سیستماتیک کردن افراد و برگزاری کلاس های مخصوص برای آنان، مواد مخدر مورد مصرف آنان را معادل سازی کرد و بر مبنای میزان مصرف گذشته شربت مخدر آنان داده شود که به صورت پلکانی و به مرور زمان درمان، از میزان این شربت کاسته می شود. ضمن اینکه کلاس های جهان بینی و خودشناسی هم برای آنان برگزار می شود.
دژاکام درباره مدت زمان درمان هم گفت: پروسه ترک کمتر از ۱۰ ماه نیست؛ چیزی شبیه بارداری یا کاشت گندم که باید زمان آن کامل شود و زمانی که بدن شروع به تولید مواد مخدر طبیعی درونی کرد شخص بهبودیافته دیگر نیازی به مصرف پیدا نمی کند. اما متاسفانه در کمپ ها برابر قانون، شخص مصرف کننده به مدت سه تا ۶ ماه نگهداری می شود به همین دلیل ۸۰ درصد به مصرف مجدد بازمی گردند.
ترک مصرف مواد مخدر در زنان سخت تر از مردان است
دژاکام در پاسخ به اینکه مردان زودتر به درمان پاسخ می دهند یا زنان توضیح داد: تفاوتی میان زنان و مردان در قدرت ترک وجود ندارد اما به طور کلی می توان گفت ترک در زنان مشکل تر است.
وی درباره چرایی این مساله خاطرنشان کرد: به دلیل وجود نگاه های منفی به اعتیاد زنان، پروسه ترک برای آنان بسیار سخت تر است؛ یک زن نمی تواند به راحتی اعلام مصرف کند و به هر جایی برای درمان مراجعه کند. ضمن اینکه از نظر فیزیولوژی، وابستگی زنان به مواد بیشتر از مردان است در نتیجه به همان نسبت ترک آنان سخت تر خواهد شد.
از: فاطمه دهقان نیری