چرا عرضه کالاهای تولیدی شرکت‌های بورسی در بورس کالا و انرژی اهمیت دارد؟ عرضه خودرو و مسکن در کنار مواد اولیه و کالاهای اساسی در بورس کالا چقدر برای اقتصادمان مفید است؟ آیا نوبت رونق رینگ کشاورزی بورس کالا نرسیده است؟ این‌ها پرسش‌هایی است که ابراهیم بهادرانی، مشاور عالی رئیس اتاق بازرگانی تهران به آن‌ها پاسخ داده است.

به گزارش کیوسک خبر به نقل از کالاخبر ، توجه به ایجاد شفافیت و حذف قیمت‌گذاری دستوری در بازار کالاهای اساسی، پایه و واسطه‌ای، از جمله اولویت‌های دولت سیزدهم در راستای حمایت از بخش تولید به شمار می‌رود. در همین راستا پایگاه جامع اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا) با ابراهیم بهادرانی، مشاور عالی رئیس اتاق بازرگانی تهران به گفت‌وگو پرداخته‌ است، که در ادامه مشروح آن را مشاهد می‌کنید.

اهمیت و مزایای فروش محصول های تولیدی شرکت‌ها در بورس کالا و بورس انرژی چیست؟

به طور کلی و براساس تجربیات این سال‌ها، عرضه کالاهای تولیدی در بورس کالای ایران و همچنین بورس انرژی دارای چند مزیت بزرگ است. نخست اینکه، کالاهای مورد عرضه در بورس های کالایی از نظر کیفیت مورد تائید هستند. بنابراین رقابت در بورس های کالایی بین کالاهای اصیل انجام می‌شود و کالاهای کم کیفیت یا بی کیفیت، جایی در این بازار ندارند. موضوع دوم، روند شفاف و مطمئن تسویه معاملات است. با توجه به اینکه پرداخت وجه و تحویل کالا توسط اتاق پایاپای بورس های کالایی انجام می‌شود فروشنده دغدغه‌ای برای دریافت وجه کالا و خریدار نیز مشکلی در حوزه تحویل کالا نخواهد داشت. مزیت بعدی، معرفی آن شرکت و کالا به بازار است به طوری‌که با عرضه‌های مستمر یک کالا در بورس های کالایی، امکان معرفی و فروش محصول به متقاضیان داخلی و خارجی فراهم می‌شود و برخلاف بازار سنتی، فروش در محدوده کوچکی صورت نمی‌گیرد. امکان اخذ تسهیلات بانکی و سپردن کالا به انبار و دریافت تسهیلات نیز دیگر مزیت حضور شرکت‌ها در معاملات بورس کالاست.

در یک جمع‌بندی باید اشاره کرد که عرضه کالاها در بورس‌های کالایی، ریسک معامله را کاهش می‌دهد، برای عرضه‌کنندگان به نوعی بازاریابی و تبلیغ‌ محصول می‌شود و مشکلات رایج در معاملات بازار سنتی از جمله عدم ایفای تعهدات را حذف می کند.

عملکرد بورس کالا را چطور ارزیابی می‌کنید؟

واقعیت این است که به دلیل ظرفیت بالای سازوکار بورس کالا، معاملات از محصولات و مواد اولیه تولید به محصول های عمومی‌تر مثل خودرو و مسکن نیز رسیده ‌است.

همواره تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای از بورس کالا بهره‌مند می‌شوند به طوری‌که تولیدکنندگان، پس‌ از طی مراحل قانونی و پذیرش، می‌توانند محصول‌هایشان را در این بازار بزرگ عرضه کنند و از مزایای این بورس کالا همچون کشف قیمت براساس عرضه و تقاضا بهره‌مند شوند.

همچنین مصرف‌کنندگان مواد اولیه نیز به قیمت واقعی، کالای مورد نیاز را خریداری می کنند و در یک شرایط رقابتی از صحت و سلامت معامله و محصول اطمینان خواهند داشت. اما طی یکی دو سال اخیر شاهد گسترش و توسعه خدمات بورس کالا به بخش های مختلف اقتصادی هستیم؛ به طوری‌که علاوه بر توسعه بازارهای مالی، عرضه کالاها به خودرو و مسکن نیز رسیده است که بیانگر ظرفیت‌های مطلوب بورس کالا برای اقتصادمان است.

به ‌نظر می‌رسد سرانجام قیمت‌گذاری دستوری که همواره با شعار حمایت از مصرف‌کننده در اقتصاد ایران طرفداران زیادی داشته، این روزها محبوبیت خود را از دست داده است؛ به اعتقاد شما می‌توان به حذف قیمت گذاری دستوری در صنایع و ورود همه این کالاها به بورس کالا امیدوار بود؟

استنباط بنده این است که قیمت‌گذاری دستوری کماکان ادامه دارد و دلیل گرایش سیاستگذاران به این نوع سیاست وجود تورم سالیانه حدود ۴۰ درصد در اقتصاد است. در این میان بهترین روش برای عرضه کالاها و کشف قیمت در بورس کالا، وجود عرضه کنندگان و تقاضاکنندگان زیاد است به نحوی که هیچ عرضه کننده و تقاضا کننده‌ای نتواند در بازار، اثر انحصاری داشته باشد.

در برخی از کالاها که تولیدکنندگان و عرضه کنندگان کمی وجود دارد معمولاً در کشورهای طرفدار اقتصاد آزاد، با اجازه دادن به واردات کمبود بازار را جبران می‌کنند که با توجه به مشکلات تحریم و انتقال ارز به داخل، امکان این عمل در کشور ما در حال حاضر وجود ندارد. نتیجه اینکه در تعدادی از کالاها که تعداد عرضه‌کننده و تقاضاکننده زیاد است، طبیعتا این محصول ها در بورس کالا مورد معامله قرار می‌گیرد و در بخشی که کمبود عرضه وجود دارد نیز اگر بتوان با اجازه واردات به سمت ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا حرکت کرد، کشف قیمت و انجام معامله در بورس کالا به نفع اقتصاد کشور است.

به نظر بنده، کشف قیمت‌ها در سازوکار بورس کالا اگر بدون فشار دولت و براساس رسالت بورس کالا انجام شود، بدون شک به نفع عرضه‌کننده و تقاضاکننده و اقتصاد خواهد بود.

وضعیت عرضه کالاهای کشاورزی در بورس کالا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

بورس کالای کشاورزی در سال ۱۳۸۳ راه‌اندازی شده‌ است و در مهر سال ۱۳۸۶ نیز بورس کالا با ادغام بورس فلزات و بورس کشاورزی به ‌وجود آمده است. نگاهی به فهرست کالاهای پذیرش شده در بورس کالا نیز نشان می دهد که در حال حاضر برخی از کالاهای کشاورزی نظیر روغن‌های خام، شکر، گندم، مرغ، زعفران، خرما، آرد، گندم، برنج، جو دامی وارداتی، جوجه یکروزه، دانه‌های روغنی و امثال آن در این فهرست وجود دارد اما به هر حال به دلیل ساختار یارانه‌ای کالاهای کشاورزی عرضه‌ها به صورت پراکنده انجام شده است.

در این میان با توجه به توسعه فعالیت های بورس کالا امید است با هماهنگی‌های انجام شده میان بورس کالا و وزارت جهاد کشاورزی و افزایش تولید و بهره‌وری در این بخش، تعداد کالاهای مورد معامله کشاورزی نیز در بورس کالا افزایش یابد که اقتصاد بازار محصول های کشاورزی نیز بهبود یابد.