محمد زاهدی‌اصل – استاد دانشگاه علامه طباطبایی
کیوسک خبر ـ سومین مناظره کاندیداهای ریاست‌جمهوری در شرایطی برگزار شد، که بسیاری از مردم و طرفداران‌شان انتظار داشتند در آخرین مناظره‌ دغدغه‌های آنها از سوی هفت کاندیدا مطرح شود، اما متاسفانه این موضوع برآورده نشد. آنچه دیدیم و شنیدیم، کاندیداها از پاسخ به سوالات مجری برنامه طفره می‌رفتند. مثلا در بحث مبارزه با فساد، یکی از کاندیداها گفت: «مبارزه با مفسد، مربوط به قوه قضائیه و مبارزه با فساد مسئولیت دولت است»؛ عجیب بود که در قامت یک کاندیدای ریاست‌جمهوری، توجه‌ کافی به اصل ۱۵۶ قانون اساسی نداشت که مبارزه با فساد و تخلفاتی که در امور مختلف از جمله حوزه اقتصاد صورت می‌گیرد، برعهده قوه قضائیه است. همچنین بحث شفافیت مطرح شد، ولی توجهی به FATF نشده، درصورتی که فلسفه وجودی FATF شفافیت است و یکی از کاندیداها، خیلی صریح اعلام کرد که مخالف FATF است و حتی می‌تواند در یک مناظره دلایلش را بیان کند. این تناقضی که در مواضع کاندیداها وجود داشت، برای مردم فقط سردرگمی به همراه داشت. همچنین زمانی‌که از یکی از کاندیداها سوال کردند چه برنامه‌ای برای دوران پسا‌کرونا دارید؟ اصلا پاسخی به این سوال در کلام وی جاری نشد. یکی دیگر از سوالات این بود که چاره‌اندیشی در نظام توزیع و دلالی چگونه است و چه اقداماتی باید انجام شود که به‌نوعی این نظام اصلاح شود، چون بخش عمده‌ای از گرفتاری در معیشت مردم، در این حوزه است و بازهم پاسخی ندیدیم و نشنیدیم. کاندیدای دیگری مطرح می‌کند که اگر جوانی ۱۰ درصد هزینه مسکن را بیاورد، ۹۰ درصد مابقی را بانک‌ها می‌توانند به او وام بلند‌مدت بدهند! کسی متوجه نشد با قیمت فعلی مسکن چطور دولت می‌تواند این بودجه را تامین کند. حتی در برنامه‌های یکی از کاندیداها راه‌اندازی «مدرسه زمامداران آینده» در هر استانی بود؛ اما مشخص نشد در این میان نقش دانشگاه‌ها در کشور چیست؟ همین‌طور در رابطه با بی‌اثر شدن تحریم‌ها که موضوع اصلی کشور است، کاندیداهای محترم راهکاری ارائه ندادند. آنها به‌جای اینکه تدابیر عملیاتی برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها مطرح کنند، حمله به دولتی فعلی را سرلوحه سخنان خود قرار می‌دادند. همچنین یکی از کاندیداها از جانب مردم می‌گوید: «کاش یک روز از خواب بیدار شویم و این هشت سال گذشته خواب بوده باشد!» آیا کابوس فعلی از دید شما، نتیجه عملکرد هشت ساله دولت یازدهم و دوازدهم است؟ آیا دولت نهم و دهم نیز در این رابطه مسئولیت‌هایی داشته که به آن عمل نکرده است؟. جالب‌تر اینکه یکی از کاندیداها تاکید دارد: «دوره کلاه گذاشتن برسر مردم تمام شده و مردم باید قیام کنند!.» همه این حرف‌ها سبب شد ما فقط حرف‌های عامیانه و کلی‌گویی بشنویم و مردم متوجه نشدند فردی که قرار است چهار سال سکان امور اجرایی کشور را در دست بگیرد، نهایتا برای رهایی کشور از این همه مسائل چه کارهایی باید انجام دهد. از سوی دیگر عدم‌واکاوی و ریشه‌یابی آسیب‌های اجتماعی، نکته مغفول این مناظره بوده است. به مساله اعتیاد اشاره شد و برای نگارنده این سطور به عنوان کارشناس این حوزه بسیار عجیب بود که چطور می‌خواهند در مدت چهار سال کشور را از اعتیاد پاک کنند!. از سوی دیگر در سال ۹۲ یکی از کاندیداها در یکی از مناظرات خود به‌طور شفاف و صریح گفت ما دولت در سایه تشکیل داده‌ایم، اما حالا بیان نمی‌شود این دولت در سایه چقدر برای دولت واقعی کارشکنی و مشکل‌آفرینی کرده است. فقدان برنامه جامع و عملیاتی در ایده‌های کاندیداها که مردم بدانند و متوجه شوند چه اتفاقی قرار است رخ بدهد، به سردرگمی آنها برای انتخاب‌شان دامن زده است. همه این عزیزان در هشت سال گذشته در کشور نقش داشته‌اند و هر کدام یک مسئولیتی بردوش‌شان بوده و بی‌انصافی است که همه مشکلات را به گردن دولت فعلی انداخته شود. اینکه ما بخواهیم به‌جای ارائه برنامه‌هایمان صرفا با حمله به دولت فعلی، وقت مناظره را بگیریم، اصلا قابل قبول نیست. در این میان وعده‌هایی داده شد که از اختیارات رئیس‌جمهور خارج است. همچنین قوه مجریه تا چه اندازه در اقتصاد، فرهنگ، سیاست و… سهیم است؟ همه این نکات در میان کلی‌گویی‌ها گم شد و مردم به پاسخ مطالبات اصلی‌شان نرسیدند. امیدوارم در زمان باقی مانده، کاندیداها به این سوالات مردم پاسخ دهند تا در روز ۲۸ خرداد، انتخابات پرشوری داشته باشیم.