کیوسک خبر ـ درختکاری و جنگلکاری در مباحث آبخیزداری، به خاطر آثار و دستاوردهای متعدد آن مثل مقابله با شدت سیل، کاهش فرسایش خاک، کاهش آلودگی هوا و غیره از اهمیت فراوانی برخوردار است و در این میان لازم است به کاشت درختان میوه و گیاهان مزروعی اهتمام جدی شود.

طبق بررسی ها برخلاف وضع حاضر که نزدیک به صد در صد پوشش فضاهای سبز و جنگلکاری های دست کاشت در طرح های مختلف مثل بیابانزدایی و مقابله با ریزگرد، کاشت چوب و غیره، درختان بی ثمر و چمن است، طبق بررسی ها در طول تاریخ کشور پوشش گیاهی در بیشه زارها، مراتع، جنگل های طبیعی، باغ های ایرانی و مزارع بیش از ۹۵ درصد درختان میوه و گیاهان زراعی، دارویی و مرتعی بوده که هرگز پوشش انبوهی از درختان بی ثمر و چمن نداشتیم.

مطالعات نشان می دهد، در مراتع و جنگل های خودروی ایران کمتر از ۵ درصد درختان و گیاهان غیرمثمر وجود داشته و اکثریت را گونه های مثمر تشکیل می دهند. به عنوان مثال حدود ۶۰ درصد جنگل های زاگرس بلوط و ۳۵ درصد آن را بادام و پسته وحشی و ۵ درصد باقی را زالزالک و آلوچه و غیره تشکیل می دهند پس بیش از ۹۵ درصد پوشش جنگل های طبیعی غرب کشور را گیاهان و درختان مثمر تشکیل می دهند. که متاسفانه این جنگل ها در معرض تخریب و نابودی قرار دارند. بر اساس آمارنامه سال ۱۳۸۱ وسعت جنگل های استان ایلام بین ۴۶۹ تا ۵۰۰ هزار هکتار برآورد شده است که حدود ۹۰ درصد از پوشش جنگلی این استان را گونه ای که بلوط زاگرس نامیده می شود تشکیل می دهد. بلوط حاوی مقادیر بالای ویتامین ها و مواد معدنی است که به سلامت قلب کمک می کند، اسهال را درمان کرده و برای کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت مفید می باشد.

در خصوص پوشش جنگلی ایران در شمال نیز زمانی سراسر سواحل خزر پوشیده از انار جنگلی و انواع و اقسام درختان میوه مثل گردو و آلوچه بوده است. جنگل های اردبیل (فندقلو) به طوری که از اسمش پیدا است فندق، گردو، ازگیل، سیب جنگلی، نسترن، انواع آلوچه های جنگلی و انواع درختان میوه دیگر را تشکیل می دهد.

اما متاسفانه در وضعیت کنونی در کاشت گونه های فضای سبز و نیز جنگل های دست کاشت و پارک های جنگلی به کاشتن درختان غیرمثمر وارداتی که مضرات آن اثبات شده است مبادرت بیشتری شده و هر چه جنگل دست کاشت در یک قرن اخیر احداث شده است همگی از درختان غیرمثمر و علی الخصوص از نوع وارداتی و بعضا مهاجم مانند گونه های کهور و اوکالیپتوس بوده است که با سیاست های نادرست درختان مثمر جنگل ها قطع شده بدون اینکه جای آنها کشت شود. این سوء مدیریت در حالی است که اولا ایران از نظر نوع تنوع گیاهان دارویی در دنیا رتبه چهارم دارد و امکان کاشت انواع درختان میوه و گیاهان مزروعی و گیاهان دارویی وجود دارد و ثانیا در سراسر جهان به ویژه در ایالت های مختلف آمریکا و همچنین کانادا و انگلستان به کاشت درختان میوه و جنگل های غذایی عنایت ویژه داشته و سازمان ها و تشکل های مردم نهاد فراوانی هستند که پیگیر کاشت درختان میوه در فضاهای عمومی هستند.

از این رو سزاوار است فرهنگ کاشت درختان میوه بجای درختان بی ثمر و نیز کاشت گیاهان مزروعی بجای چمن در کشور گسترش یابد و توجه به کاشتن درختان مثمر و گیاهان مزروعی در اولویت نخست طرح های آبخیزداری و آبخوانداری باشد. البته در این باره باید افزود هرنوع درختان میوه و گیاهان مزروعی می توان کاشت و طبیعی است که اولویت در هر شهر و هر منطقه و هر قسمت فضای سبز با توجه به آب و هوا و فرهنگ و خاک و نیازها می تواند متفاوت باشد ولی با تحقیق بهترین و زیباترین درختان نخل و انگور و زیتون و انار و سدر هستند که تقریبا در همه نقاط کشورمان رشد می کنند و بومی چندهزار ساله هستند و اولویت بعدی درختان و گیاهان مزروعی هستند که در هر شهر در باغات آن از دیرباز پرورش یافته است و بومی آن شهر است.