جلیل جلالیفر، عضو اتاق بازرگانی
کیوسک خبر ـ سیاستهای پولی و مالی که کشور روسیه بعد از تحریمهای آمریکا و غرب اعمال کرده، یک سیاست کاملاً درستی است زیرا سعی بر حفظ ارزش پول ملی خود داشته است. قبل از بحران اوکراین، ۷۵ روبل معادل یک دلار بود و الان ۶۲ الی ۶۵ روبل معادل یک دلار است. بنابراین ارزش پول ملی روسیه افزایش یافته است.
یک سایت مجزای دیگری برای تجارت وجود دارد که در آن سایت ارزش روبل بالاتر هم است؛ به این گونه که ۶۱ الی ۶۲ روبل معادل یک دلار اعلام میشود. معاملات تجاری بر اساس این نرخ انجام میشود.
روسیه به دنبال حذف دلار و یورو از مبادلات تجاری خود با دنیاست که با ایران هم قرار است این سیاست را اعمال کند.
اگرچه با بانک مرکزی تفاهمنامهای در این خصوص امضا شده اما نرخ روبل در بانک مرکزی نرخ عادلانهای نیست؛ به عنوان نمونه روبلی که ارزشش ۵۱۰ تومان است را با نرخ ۴۳۰ یا ۴۲۰ تومان میخرند.
اگرچه مذاکرات بر این است که مبادلات به صورت روبلی_ ریالی شود اما بانک مرکزی ما هنوز اقدام عاجلی انجام نداده و فقط در قالب صحبت و تفاهمنامه است. نرخی که برای روبل در نظر میگیرد نرخ خوبی نیست.
اگر قرار است ایران با روسیه بر اساس روبل و ریال مبادله تجاری انجام دهد باید برای تجار تسهیلاتی قائل شوند که انتظار میرود بانک مرکزی نرخ عادلانهای برای روبل در نظر بگیرد.
روبلی که از طریق صادرات به دست میآید در اختیار واردکننده قرار میگیرد، پس در اینجا بانک مرکزی به جای دادن دلار، با صادرات کالا، روبل به دست میآورد. بنابراین بانک مرکزی در اینجا از روبل تجار نباید سود به دست آورد زیرا منجر به کاهش انگیزه و رقابت بین صادرکنندگان میشود.
مبادلات تجاری ایران و روسیه روز به روز در حال افزایش است. ما از روسیه غلات و روغن وارد میکنیم، میزان واردات ما از روسیه از صادراتمان به این کشور بیشتر است بنابراین هر چقدر روبل بیشتری به دست آوریم برای واردات میتوان اختصاص داد.
همچنین ترانزیت کالا از مسیر ایران رو به افزایش است و تأمین کالا برای عراق و افغانستان مثل آرد و روغن روسیه برای این دو کشور از طریق ایران ترانزیت میشود. از سویی دیگر معمولاً عراقیها و افغانستانیها در داخل ایران دلار نقد میدهند که ما اینجا از محل صادراتمان میتوانیم آرد را بگیریم و در مرز آستارا، امیرآباد و انزلی به تجار این دو کشور بدهیم و دلار نقد بگیریم.
در نتیجه از این طریق روبل را تبدیل به دلار کردهایم، ترانزیت از مسیر ایران را رشد دادهایم و فروش محصولات روسی را از طریق ایران به عراق و افغانستان توسعه دادهایم. بنابراین استفاده از روبل فواید اقتصادی زیادی برای ایران دارد.
این که گفته میشود روبل چندان ارز معتبر بین المللی محسوب نمیشود، اولاً واحد پول هر کشور جایگاه بین المللی خود را دارد، چطور میشود که روسیه با حدود بالغ بر ۸۵۰ میلیارد دلار مبادله تجاری با دنیا، پول معتبری نداشته باشد؟ از سویی دیگر این کشور توانسته در سختترین شرایط تحریمی، ارزش پول خود را قوی کند.
کسانی که اظهارنظرهایی در مورد ضعیف بودن روبل و یا عدم کارایی روبل در ایران میکنند، شناخت درستی از اقتصاد روسیه و نحوه مبادلات ایران و روسیه ندارند یا اینکه تابع جریان غرب گرا بوده و میخواهند به روسیههراسی در ایران دامن بزنند.
از سویی دیگر باید توجه داشت که میزان مبادلات تجاری (کالا) ایران و روسیه منهای مباحث نفتی، میتواند تا سقف ۲۰ میلیارد دلار افزایش یابد.
در حوزه ترانزیت یک سری از بخشهایی که نیازمند پرداخت هزینه بندری است با روبل انجام میشود، درحالیکه از هند، امارات و… به صورت دلاری دریافت میکنیم.
مدت زیادی است که این نظام پیامرسان بین روسیه و چین برقرار شده و این پیامرسانها هیچ ارتباطی با آمریکا و غرب ندارد و هیچ کشوری نمیتواند در این حوزهها نفوذ کند.
پیاده سازی این مساله فقط به خواست و اراده بانک مرکزی وابسته است. البته بانک مرکزی مکلف به انجام این کار است و دولت هم تاکید زیادی روی آن دارد. همچنین این مساله مطالبه جدی صادرکنندگان نیز است.
بازرگانان در میدان تجارت هستند و اعلام میکنند در صورت انجام اقدامات مؤثر از سوی بانک مرکزی، به راحتی میتوانبه صورت روبلی_ ریالی با روسیه مبادله تجاری کرد.
ما مجبور هستیم دلار و یورو از جاهای مختلف حواله کنیم تا روبل تهیه کرده و در مبادلات به طرف روسی بدهیم. بنابراین در حال حاضر مبادله تجاری با روبل و ریال باید انجام شود و نمیتوان گفت کمبود ریال یا روبل داریم.
پوتین رئیسجمهوری روسیه در ۲۴ ژوئن طی یک سخنرانی بر توسعه کریدور شمال_ جنوب، توسعه بنادر، لایروبی رود ولگا، حذف تشریفات غیرضرور در مرز زمینی مشترک آذربایجان و دربند و توسعه ترانزیت و حمل کالا از مسیر ایران به هند، آفریقا و… تاکید کرد.
در این راستا ایران ورود کرده و گفته شرکتهای خصوصی ما میتوانند لایروبی رود ولگا را انجام دهد که بالغ بر ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار ارزش این کار است. حتی اگر ۲۰۰ میلیون دلار خدمات فنی و مهندسی در این رود داشته باشیم بسیار اهمیت دارد.
ضمن اینکه ۴۰ هزار کیلومتر آبراه حمل و نقل رودخانهای در روسیه وجود دارد که بسیاری از این آبراهها نیاز به لایروبی دارند. بنابراین خدمات فنی و مهندسی ایران میتواند سالانه صادرات ثابتی به روسیه داشته باشد و رقم صادرات این بخش کمتر از ۱۵۰ میلیون دلار نخواهد بود.
به صورت میانگین کل صادرات ما به روسیه کمتر از یک میلیارد دلار است، بنابراین استفاده از ظرفیت خدمات فنی و مهندسی بسیار میتواند به افزایش صادرات به روسیه کمک کند که میتوان با استفاده از ارز حاصل از این بخش نیز وضعیت واردات کالاهای اساسی را بهبود بخشید.
همت دولت به ویژه بانک مرکزی باید بر توسعه تسهیلات انتقال پول و معاملات روبلی باشد.
https://www.kioskekhabar.ir/?p=162677