تحقیقات نشان داده که پس از همه‌گیری کووید ۱۹ در سراسر دنیا خانواده‌ها به ویژه کودکان و نوجوانان از جنبه‌ی روانی بسیار آسیب دیده‌اند.

همزمان با شیوع ویروس کرونا در جهان و تحت تاثیر قرارگرفتن زندگی اجتماعی، بیماری‌های روانی نیز در جامعه افزایش یافته است که از بین آن‌ها می‌توان به اضطراب، افسردگی، بی‌انگیزگی، مشکلات زوجین و… اشاره کرد. یکی از اقشار سنی که از جنبه‌ی روانی پس از شیوع این ویروس آسیب دیده‌اند کودکان و نوجوانان هستند.

صدمات قرنطینه، تعطیلی مراکز تفریحی، تعطیلی مدارس، عدم ارتباط با جامعه‌ی دوستان و همسالان، حضور افراد خانواده در کنار هم در ساعات طولانی و… تاثیرات منفی زیادی بر این قشر داشته است. به طوری که شاهد درجات مختلفی از افسردگی در نوجوانان هستیم که می توان از واژه‌ی «کاهش انگیزه یا تضعیف روحیه» استفاده کرد.

در واقع انرژی این افراد کاهش یافته و خلق پایینی را در طی روز تجربه می‌کنند. کودکان برای توصیف حالت روحی خود از واژه‌هایی نظیر کلافگی، بی‌حوصلگی، خستگی و نظیر اینها استفاده می‌کنند و در طی روز به شکل منفعل و با کج‌خلقی واکنش نشان می‌دهند. با آنکه هنوز هم در جامعه به اشتباه رجوع به روانپزشک یک ننگ و عار محسوب می‌شود، اما خانواده‌ها باید در صورت مشاهده‌ی مشکلات روانی در  نوجوانان‌شان از مراجعه به مراکز بهداشت روان اجتناب نکنند. خصوصا کودکان که از انتقال و توصیف وضعیت روانی خود به بزرگسالان ناتوانند.

ارتباط متقابل و تعامل با سایر همسالان و دوستان در محیط اجتماعی یکی از اساسی‌ترین عوامل رشد و سلامت اجتماعی دانش آموزان است. بنابراین بدون شک محدودیت‌هایی که این ویروس به لحاظ ارتباطات اجتماعی ایجاد کرده است بر این مهم اثر منفی گذاشته است. لذا لازم است، والدین این خلا را به شیوه‌های دیگری جبران کنند، اعم از توضیح اصول ارتباطات مجازی با همسالان، بازی‌های گروهی با رعایت فاصله و پروتکل‌ها و…

راهکارهایی برای نوجوانان

اضطراب امری طبیعی است، پس تلاش کنید آن را در حد بهینه و نرمال نگه دارید و اگر متوجه افزایش بی‌رویه و مخرب آن شدید، از راهکارهای کنترل آن و مشاوره با روانشناس استفاده کنید.ذهن خود را به موضوعات مثبت متمرکز کنید و سعی کنید از این فرصت برای انجام تکالیف مهم و لذت بخش که قبلا فرصت آن‌ها را نداشتید، استفاده کنید.راه‌های جدید برای ارتباط با دوستانتان پیدا کنید. در این مسیر خلاق باشید و سعی کنید، ارتباطات مجازی خود را به ارتباطات واقعی نزدیکتر کنید.

با خودتان و دیگران مهربان باشید. به طوری که احساسات و نیازهای خود را بشناسید و به آن‌ها رسیدگی کنید و همچنین اطرافیان خود را در این شرایط کرونا و قرنطینه درک کنید.به بیان احساسات و مسائل خود با اعضای خانواده بپردازید و موقعی که تحت فشار هستید از اطرافیان خود یاری و همدلی طلب کنید. مطالعه و تماشای فیلم‌های آموزنده می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.

راهکارهایی برای کودکان و والدین

حداقل یک فعالیت مشترک با کودک در روز داشته باشید. با زبان کودک با او صحبت کنید و به او توضیح دهید که درکش می‌کنید و این شرایط همگانی است.

بازی با کودکان؛ در منزل بازی‌های گروهی داشته باشید که حتی پدر خانواده نیز در بازی شرکت داشته باشد. رفتن با وسیله‌ی نقلیه به طبیعت و محیط بیرون از منزل طوری که پنجره‌های خودرو تقریبا بسته باشد و در ساعات کم تردد باشد.

شبیه‌سازی طبیعت در منزل مثل استفاده از گیاهان در منزل، استفاده از آب نماها و…بازی‌هایی که با وسایل طبیعی سر و کار داشته باشند مثل آب بازی، بازی با خاک، گل کاری و…

گروه‌های مجازی با دوستان بچه‌ها ایجاد کنید تا تصویری با یکدیگر صحبت و شوخی و بازی کنند.

معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ

اداره مشاوره مددکاری

حمیدرضابراتی