مهدی ذاکریان – تحلیلگر مسائل بین‌الملل
کیوسک خبر – توافــق برجـــام بر مبنای توافــق مجمـوعه جامعه بین‌المللی بوده و مجموعه جامعه بین‌المللی به جای تقابل، تحریم و فشار در روابط بین‌الملل باید به سمت همکاری، گفت‌و‌گو و در نتیجه یک تفاهم برود. بنابراین آنچه در دانش روابط بین‌الملل همواره مورد پذیرش است تفاهم است. مگر اینکه یک تفاهم منجر به آسیب‌‌ یا ناکارآمدی نظام بین‌الملل شود که آن زمان ممکن است کشورها آن تفاهم را جایگزین کنند. به عنوان مثال میثاق جامعه ملل یک تفاهم بوده، اما نتوانسته جلوی جنگ را بگیرد؛ لذا منشور سازمان ملل متحد جایگزین آن شده است. آنچه هست این است که برجام توافقی مبنی‌بر تعهدات دو طرفه‌ای بوده که باید انجام می‌شده است. ایران تعهدات خود را کامل انجام داده اما در طرف مقابل آمریکایی‌ها نقض کرده‌اند. طرف آمریکایی نیز برای اینکه ایران را به ماندن در این توافق مجاب کند باید امتیاز بزرگتری بدهد؛ نه اینکه بگوید من به برجام بازمی‌گردم. این کفایت نمی‌کند. طرف آمریکایی از بازگشت به تعهدات خود خودداری می‌کند؛ در حالی که قاعدتا باید امتیاز بزرگی می‌داد تا طرفی که متضرر شده برای ماندن تشویق ‌شود. بنابر‌این به نظر می‌رسد این آمریکایی‌ها هستند که باید زودتر تصمیم خود را بگیرند که آیا علاقه‌مند به حفظ یک توافقند و اگر هستند باید هم تعهدات خود را عملی کنند و هم امتیاز بزرگتری به ایران بدهند. البته مساله مذاکره و برجام با تغییر دولت تغییر نخواهد کرد؛ چرا‌که مساله سیاست خارجی مساله‌ای است که در قانون اساسی تصریح شده و صنعت هسته‌ای موضوعی است که اجماع ملی در آن وجود دارد. بنابر‌این اینکه یک فرد یا دولت بخواهد این موضوع را نادیده بگیرد یا شخصی عمل کند هیچ زمانی وجود نداشته‌ و عموما با مشورت، هماهنگی و همکاری میان نهادهای تصمیم‌گیرنده بوده است. بنابر‌این رویه‌ای که دولت جدید هم پیش می‌گیرد معمولا با مشورت و همفکری نهادهای مربوطه در مورد اجماعی که در سطح ملی وجود دارد، عمل شده و جلو می‌رود. البته ممکن است سلیقه‌، متد یا روش متفاوت باشد؛ اما هدف واحد است. یعنی ایران معتقد است فعالیت صلح‌‌آمیزی است و در این راستا به غنی‌سازی ادامه خواهد داد و این شعار ثابت ایــران است. بنابرایــن آقای رئیسی هم همین هدف را دنبال می‌کند.همانطور که دولت آقای روحانی هم گفت تحریم‌‌ها برای ما پذیرفتنی نیست و دولت آقای رئیسی نیز با همان دست فرمان جلو می‌رود. خطی را که ایران می‌رود خطی روشن و شفاف است و خطی را که آمریکایی‌ها داشتند خط نادرستی بوده؛‌ به‌گونه‌ای‌ که مورد اعتراض اتحادیه اروپا، انگلیس، چین و روسیه و بسیاری از کشورهای دیگر قرار گرفته است. بنابر‌این آمریکایی‌ها نه‌تنها به تعهدات خود در این دوره عمل نکرده‌اند؛ بلکه تاخیر دارند و باید رویه خود را تغییر داده و اصلاح کنند.