داریوش قنبری – استاد دانشگاه
کیوسک خبر – زمانی که جو بایدن در آمریکا به قدرت رسید همانطور که در مناظره‌ها، دیدگاه‌‌های خود را در ارتباط سیاست خارجی اعلام کرده بود و براساس آنچه رویه دموکرات‌هاست، انتظار می‌رفت فشارهای حداکثری ترامپ نسبت به ایران به اتمام رسیده و برجام به‌زودی احیا می‌شود؛ اما آن‌طور که پیش‌بینی می‌شد این امور پیش نرفت و با آن سرعتی که انتظار می‌رفت، برجام احیا نشد. اما اینکه برجام با آن سرعت احیا نشده دلیلی بر اینکه برجام به آخر خط رسیده باشد، نیست. به نظر می‌رسد تیم مذاکره‌کننده در آمریکا دنبال این بودند که مذاکره را با دولت جدیدی که در ایران سر کار آمده، ادامه دهند و با توجه به اینکه دولت آقای روحانی در انتهای دوره خود است، می‌خواستند توافق مبنای محکم‌تری داشته باشد. البته از یک‌طرف جدا از آنچه طرف مقابل ما انتظار داشت، در داخل کشور هم اراده بر این بود که در دولت فعلی به هر حال مذاکرات برجام به نتیجه نرسد. چون باروی کار آمدن بایدن یکسری خط‌و‌نشان‌ها از طرف برخی گروه‌های قدرت کشیده شد که تا حدودی برای به نتیجه رسیدن مذاکرات محدودکننده بود. اما با‌شکل‌گیری دولت جدید در ایران به نظر می‌رسد مذاکرات ادامه پیدا خواهد کرد و همچنان خوش‌بین هستیم که برجام در دولت آقای رئیسی هم به‌زودی به نتیجه خواهد رسید. همان‌طور که دکتر ظریف هم اعلان کردند ظاهرا چارچوبی برای توافق شکل گرفته؛ بنابراین بر مبنای همان چارچوب مذاکرات پیش خواهد رفت و در روزهای آینده انتظار داریم دولت آقای رئیسی این امیدواری وجود دارد که برجام هرچه سریع‌تر به نتیجه برسد. امیدواریم دولت جدید بتواند از آثار و مواهب اقتصادی آن در جهت حل مشکلات استفاده کند و به نوعی سروسامانی به وضعیت اقتصادی داده شود. به هر حال آمریکایی‌ها گرچه یک مقدار زیاده‌خواهی کرده و در مجموع تلاش کردند امتیازاتی را فراتر از توافق اولیه که در زمان اوباما صورت گرفته بود، بگیرند ولی با توجه به هوشمندی ایرانیان درمجموع به نظر می‌رسد امتیازات مدنظر خود را نتوانستند بگیرند اما در دولت آقای رئیسی هم همچنان زیاده‌خواهی آمریکا ادامه پیدا می‌کند و تلاش‌شان این است که در ارتباط با مسائل موشکی ایران هم امتیازاتی گرفته شود؛ اما ظاهرا بنا بر آنچه در اخبار مذاکرات می‌شنویم امتیازی داده نشده است. فعلا باید منتظر ماند تا ببینیم بعد از به نتیجه رسیدن مذاکرات آیا طبق همان روالی که در زمان اوباما بوده، پیش رفته یا تغییر و تحول دیگری هم ایجاد شده که قطعا با نهایی شدن اخبار مربوط به توافق، امتیازاتی که داده یا گرفته شده منتشر خواهد شد. شاید همان چارچوب قبلی در برجام باشد یا چارچوب جدیدی ایجاد شده که باید دید چه ویژگی‌هایی دارد. در عین حال این نکته را باید در نظر داشت در صورت به نتیجه رسیدن برجام قدم‌هایی برداشته شود و توافق در سطح دولت‌ها نماند تا شاهد بدعهدی و بدقولی آمریکایی‌ها نباشیم.