محسن پاک‌آیین – تحلیلگر مسائل بین‌الملل
کیوسک خبر -ایران به عنوان کشوری با جایگاه مناسب منطقه‌ای و ژئوپلیتیکی در دو حوزه امنیتی و اقتصادی می‌تواند از ظرفیت‌های عضویت در سازمان همکاری شانگهای استفاده کند. در رابطه با موضوع امنیت به طور طبیعی ایران به عنوان یک کشور تاثیرگذار در تصمیمات امنیتی منطقه می‌تواند در کنار باقی کشورها مخصوصا کشورهای بزرگی چون چین و روسیه که عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز هستند، برای تامین امنیت منطقه به خصوص مبارزه با تروریسم، قاچاق مواد مخدر و قاچاق انسان همکاری‌های لازم را انجام دهد و موفقیت‌های مدنظر را کسب کنند. در حوزه اقتصادی، ایران در حوزه‌های انرژی، تجارت و ترانزیت بیشترین ظرفیت را دارد و از سوی دیگر کشورهای بزرگ شانگهای مثل چین و هند وارد کننده نفت ایران هستند و در عین حال ایران نیازمند است که از کشورهایی مثل چین واردات تکنولوژی داشته باشد، لذا این حوزه‌ها زمینه‌های دیگری را برای همکاری فراهم می‌آورند. همچنین نیازهای کشورهای طالب نفت، به دلیل سرعت در صنعتی شدن، در حال افزایش است و آنها نیازمند خرید نفت ایران هستند که این امر نیز فرصتی دیگر برای ایران است. در حوزه تجارت نیز ایران بازار خوبی برای منطقه است و همچنین می‌تواند از بازار خوب کشورهای شانگهای برای صادرات محصولات خود استفاده کند. در حوزه ترانزیت که بسیار حوزه مهمی است، بیشتر این کشورهای حوزه شانگهای هستند که از موقعیت ژئوپلیتیکی ایران و پل اتصال آسیا به اروپا و آفریقا می‌توانند استفاده کنند و به آب‌های گرم خلیج فارس و دریای عمان دست یابند. در این سال‌ها اما تحریم‌های بین‌المللی ایران، مانعی برای انجام برخی اقدامات بوده است و یا انجام این اقدامات را با هزینه و سختی همراه کرده اما با توجه به اراده‌ای که در میان کشورهای عضو پیمان شانگهای برای توسعه همکاری‌های اقتصادی با ایران وجود دارد، به نظر نمی‌رسد مساله تحریم‌ها بتواند مشکلی ایجاد کنند. ایران در دوره تحریم‌ها با بسیاری از همین کشورها همکاری‌هایی داشت و باور بر این است که تمام این همکاری‌ها ادامه پیدا خواهند کرد. این امر باعث تقویت ایران است اما با وجود فشارهای بین‌المللی با استفاده از اهرم‌های مختلف در برابر ایران، این کشور به دنبال استفاده از اهرم شانگهای برای فشار به آمریکا یا اروپا طی مذاکرات هسته‌ای نیست بلکه به طور عادی و معمول همکاری‌های اقتصادی و امنیتی ایران با کشورهای شانگهای دنبال می‌شود و اعتقاد بر این است که در این رابطه اساسا نیازی نیست که از شانگهای به عنوان اهرم استفاده شود، چراکه ایران به دنبال مقاوم سازی اقتصاد است و در همین چارچوب با این کشورها همکاری‌های لازم و ممکن انجام می‌شود و اهداف کشور محقق می‌گردند. آینده این همکاری‌ها با عضویت در شانگهای حتی روشن‌تر است.