نهمین همایش پیشرفت و توسعه علمی کشور روز شنبه ۲۳ بهمن‌ماه ۱۴۰۰ توسط شورای انجمن‌های علمی ایران و با حمایت دانشگاه خاتم در محل سالن کنفرانس آن دانشگاه با حضور دکتر پیمان صالحی معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دکتر مجید قاسمی رئیس شورای انجمن‌های علمی ایران، دکتر محمد جلالی دبیر کمیسیون انجمن‌های علمی در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و جمعی از مدیران و اعضای هیأت مدیره انجمن‌های علمی ایران برگزار شد.

---

به گزارش کیوسک خبر به نقل از روابط‌عمومی دانشگاه خاتم، در این کنفرانس که طی دو نشست تخصصی مجزا با محورهای «توسعه شایستگی‌های سرمایه انسانی فناور» و «نوآوری ‌و فناوری‌های نوین» به‌‎صورت حضوری و مجازی برگزار شد، مدیران و اعضای انجمن‌های علمی کشور نظیر انجمن ژنتیک ایران، جمعیت توسعه علمی ایران، انجمن آموزش مهندسی ایران، انجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایران، انجمن تعالی کسب‌وکار ایران، انجمن مدیریت ایران، انجمن فرماندهی و کنترل ایران و… به ارائه سخنرانی و طرح پیشنهادهای خود در خصوص شایسته‌پروری، شایسته‌سالاری، عمل‌گرایی، تحولات فناورانه در زیست‌بوم کارآفرینی، مدیریت استعدادها، نوآوری و خلاقیت در ارائه خدمات و تحول دیجیتالی و کاربست‌های آن در عرصه مدیریت و اقتصاد پرداختند.

دکتر مجید قاسمی در سخنرانی افتتاحیه: لازمه تحول دیجیتالی در سازمان، ایجاد و ارتقای شایستگی‌ها و مهارت‌های دیجیتالی سرمایه انسانی در ارتباط با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات و رسانه‌های دیجیتالی است.

در آغاز این رویداد دکتر مجید قاسمی، رئیس شورای انجمن‌های علمی ایران ضمن عرض خیرمقدم به حاضرین در محل برگزاری و شرکت‌کنندگانی که به‌واسطه شرایط پاندمی به‌صورت آنلاین شاهد برگزاری همایش بودند با تأکید بر موضوع توسعه نوآورانه با رویکرد سرمایه انسانی، فناوری‌های نوین به‌عنوان محور اصلی همایش، برنامه نشست‌های رویداد را تشریح کرد و توسعه شایستگی‌ها و مدیریت استعدادهای دیجیتالی را از رویکردهای اصلی چهارمین انقلاب صنعتی دانست. دکتر قاسمی عنوان داشت: “تحول دیجیتالی روی شانه‌های سرمایه انسانی رقم خواهد خورد و برخلاف تصور رایج، نقش سرمایه انسانی در فرایند حرکت به‌سمت دیجیتالی‌شدن سازمان از فناوری اطلاعات و ارتباطات و رسانه‌های دیجیتالی کم‌اهمیت‌تر نیست؛ بنابراین لازمه تحول دیجیتالی در سازمان، ایجاد و ارتقای شایستگی‌ها و مهارت‌های دیجیتالی سرمایه انسانی در ارتباط با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات و رسانه‌های دیجیتالی است که باید به‌عنوان الزام تحول دیجیتالی و اولویت مدیران ارشد سازمان‏‌ها مطرح باشد”. مدیرعامل بانک پاسارگاد تصریح کرد: “برای تحقق فرصت‌های دیجیتالی‌سازی، سازمان‌ها باید بدانند که مشاغل و مجموعه مهارت‌های مورد نیاز آن‌ها در حال تغییر است و مهارت‌های دیجیتالی از یک امر «اختیاری»، به تغییری «حیاتی» برای سازمان‏ها تبدیل شده‌اند”.

دکتر قاسمی پس از اشاره به انواع مهارت‌های دیجیتالی، مفهوم «شایستگی دیجیتالی» را بسیار گسترده‌تر از مفهوم «مهارت‌های دیجیتالی» توصیف و آن را جزء مهمی از «شایستگی‌های دیجیتالی» دانست. وی ادامه داد:” در عصر ماشین، انسان به لحاظ اهمیت مهارت‌های نرم، به نسبت قبل، از اهمیت بالاتری برخوردار است و از قضا در این دوران باید به انسان بیش از هر دوره دیگری توجه شود”. رئیس دانشگاه خاتم استقرار نظام‌مند اشخاص دارایِ ارزش خاص برای سازمان را در کنار رویکرد توسعه داخلی به‌منظور ایجاد دانش و مهارت ویژه سازمانی از ارکان مهم مدیریت استعداد سازمان برشمرد و استعدادهای دیجیتالی را افرادی معرفی کرد که بدون توجه به شکل و ساختار سازمانی، با ایجاد ایده یا مشارکت و رهبری در فرایند خلق و توسعه یک محصول دیجیتالی در فرایندهای دیجیتالی‌شدن و تحول دیجیتالی مشارکت دارند.

دکتر قاسمی هم‌چنین عنوان داشت که مدیریت نادرست استعداد‏های دیجیتالی هزینه‌های سنگینی برای سازمان‌ها خواهد داشت چراکه این بخش، حوزه‌ای سیال بوده و در سازمان‌های تحت رقابت شدید، عوامل انگیزشی برای جذب و نگهداشت استعدادهای دیجیتالی تأثیرگذار است. وی افزود:”بنابراین باید برای راهبری فرهنگ، عملکرد جذب استعدادها، توسعه استعدادها و حتی خروج استعدادها برنامه و آمادگی لازم را داشته باشیم؛ در ارتباط با جذب و انتخاب استعدادها دوره‌های کارآموزی اهمیت بیشتری از سایر دوره‌ها در سازمان دارد چراکه در آن‌ها باید فرهنگ دیجیتالی‌شدن به‌خوبی منتقل شده تا در ذهن کارآموزان نهادینه شود.”

دکتر محمد جلالی: اعتلای انجمن‌های علمی در گرو نقش‌آفرینی عملی آن‌ها در حل مسائل واقعی و بهبود وضعیت کشور است.

دکتر محمد جلالی دبیر کمیسیون انجمن‌های علمی ایران در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز به‌عنوان سخنران دیگر بخش آغازین این رویداد ضمن قدردانی از دست‌اندرکاران برگزاری این همایش از تجربیات خود در حوزۀ تعامل وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با انجمن‌ها یاد کرد و وظایف انجمن‌های علمی را در حل مسائل مهم و راهبردی کشور بسیار کلیدی توصیف نمود. وی هم‌چنین به اهمیت به رسمیت شناختن هویت مستقل انجمن‌های علمی توسط دستگاه‌های اجرایی به‌عنوان مرجع علمی و کارشناسی به جای متخصصان و دانشمندان فعال در آن حوزه پرداخت و اعتلای انجمن‌ها را در گرو نقش‌آفرینی عملی آن‌ها در حل مشکلات واقعی و بهبود وضعیت کشور دانست و با اشاره به تلاش‌های انجام شده در وزارت متبوع خود در راستای برون‌سپاری برخی وظایف حاکمیتی به انجمن‌ها، از موفقیت این رویکرد در سطوح اولیه خبر داد و در ادامه گفت : “مشکل ما برای ایفای نقش حقیقی انجمن‌ها موضوع قوانین نیست؛ البته که خلاءهایی وجود دارد اما در بسیاری از کشورهای پیشرفته که انجمن‌ها نقش فعالی در حل مسائل دارند، قوانین خاصی برای نحوه فعالیت انجمن‌ها وضع نشده است”. وی پیرامون استفاده از ظرفیت انجمن‌های علمی کشور افزود: “استفاده از توان انجمن‌های علمی می‌تواند یک نوآوری مهم و جدی باشد”. وی در پایان با ذکر مثالی از اقدامات مثبتی که در انجمن فیزیک انجام شده است، اظهارنظر تخصصی انجمن‌ها در خصوص موضوعات روز و پذیرش مرجعیت آن‌ها توسط دستگاه‌های اجرایی و مردم را برای نشر اطلاعات صحیح و جلوگیری از گسترش نظرات غیرکارشناسانه در جامعه ضروری دانست.

دکتر مجید قاسمی: تحول دیجیتالی بیش از آنکه چالشی فناورانه برای سازمان‌ها باشد، چالشی انسانی است.

رئیس شورای انجمن‌های علمی ایران طی نشست دوم این رویداد در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع اقتصاد دیجیتالی پرداخت. وی با اشاره به تعاریف و پیش‌بینی‌های صاحب‌نظرانی چون تپسکات و تامپسون درباره زمان ظهور و نحوه تحقق اقتصاد دیجیتالی و اثرپذیری بخش‌های واقعی و غیرواقعی اقتصاد از دیجیتالی‌شدن، ویژگی اساسی اقتصاد دیجیتالی را تأثیرگذاری بیش از پیش سرمایه‌های دانشی و فناوری معرفی کرد.

دکتر قاسمی در ادامه با استناد به تعریف سال ۲۰۱۸ بانک جهانی از دیجیتالی‌سازی اقتصاد به معنی «بهره‌بردن از فناوری‌های دیجیتالی به منظور بازطراحی ابعاد مختلف اقتصاد از جمله فرایندهای تولیدی، دولت‌ها، خانوار و جریان‌های مالی»، توسعه «سرزمین هوشمند پاد» توسط هولدینگ فناپ را در راستای ایجاد زیست‌بوم لازم برای رسیدن به اقتصاد دیجیتالی دانست که کسب‌وکارها با استفاده از زیرساخت‌های آن می‌توانند حوزه فعالیت خود را گسترش داده و با حرکت بر بستر دیجیتالی آن، سطح رفاه و فرهنگ جامعه را نیز ارتقا بخشند.

دکتر قاسمی با اشاره به پارادایم دیجیتالی‌سازی عنوان داشت که اقتصاد، بیشتر از ابعادی چون فرهنگ و سیاست تحت تأثیر این پارادایم قرار گرفته و پیشران آن ابعاد شده است. وی پس از تشریح سیر تکوین و تکامل اقتصاد سنتی به اقتصاد دیجیتال، اقتصاد دانش‌بنیان را که بر مبنای تولید، توزیع و کاربرد دانش تعریف شده است، ریشه اقتصاد دیجیتالی امروزی خواند و افزود: “در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی کشور متناسب با شرایط زمان تدوین، بخشی متوجه اقتصاد دانش‌بنیان است اما اگر قرار بود امروز این سیاست‌ها تدوین شود باید قسمت مهمی از آن به اقتصاد دیجیتالی اختصاص می‌یافت”.

مدیرعامل بانک پاسارگاد با ذکر مثالی از امکان تجمیع قابلیت‌های یک بانک در هریک از همکاران آن در اقتصاد دیجیتالی، دسترسی به فرآیندها و اموری چون تهیه گزارش‌های مالی و پیش‌‌بینی‌ها را در این اقتصاد در حیطه الگوریتم‌ها و ماشین‌ها دانست و به تغییر نقش و جایگاه سرمایه انسانی در زنجیره تأمین جدید و پررنگ شدن اهمیت مهارت‌های نرم انسان نظیر خلاقیت، شناسایی نقاط ضعف و آینده‌نگری پرداخت. دکتر قاسمی سپس با ذکر ویژگی‌های لایه‌های مختلف اقتصاد دیجیتالی و مزایای آن نظیر ارزش‌آفرینی روش‌های تولید، افزایش قابلیت‌های سازمانی، سهولت و سرعت بهره‌گیری از خدمات، ایجاد ساختار یکپارچه و تغییر رویکردهایِ هدف‌گذاریِ مشتریان، اقتصاد دیجیتالی را ایجاد ارتباط، ارائه و مبادله پیشنهادهایی تعریف کرد که برای مشتریان ایجاد ارزش می‌کند. وی عنوان داشت: “تحول دیجیتالی بیش از آن که چالشی فناورانه برای سازمان‌ها باشد، چالشی انسانی است و مطالعات متعدد توسط شرکت‌های مشاورۀ مدیریتِ مطرح نشان می‌دهد که فرهنگ و مهارت‌های تحول دیجیتالی، مهم‌ترین عامل موفقیت این تحول است”.

رئیس شورای انجمن‌های علمی ایران در ادامه سخنان خود، تأثیر دیجیتالی‌شدن بر اقتصاد را تابعی از ساختار اقتصاد ملی و سیاست‌های اقتصادی نهادها و حکومت‌ها عنوان کرد و با ذکر نمونه‌هایی از روند حل تعارض‌ها و ایجاد اجماع در نظریات اقتصادی از آدام اسمیت و کینز تا اسلاتسکی و لئونتیف عنوان داشت که به‌طور طبیعی بسیاری از تعاریف و سیاست‌های اقتصادی در اقتصاد دیجیتالی مستعد تغییر و بازتعریف هستند. رئیس دانشگاه خاتم با ذکر شاخص‌های کلیدیِ مقایسۀ اقتصاد دیجیتالی بین‌المللی، از قول پروفسور والتر برنر عنوان داشت که استفاده تهاجمی از داده‌ها ضمن تغییر مدل‌های کسب‌وکار و تسهیل ارائه محصولات و خدمات تازه به ایجاد فرآیندهای نو، سودمندی بیشتر و فرهنگ مدیریتی جدید خواهد انجامید. دکتر قاسمی با ارائه آماری از اندازه و رشد اقتصاد دیجیتالی در اروپا و ایالات متحده، به بیان وضعیت قابل‌قبول ایران در شاخص رده سنی نفوذ دیجیتالی‌شدن در مقایسه با متوسط اروپا پرداخت و تدریس رشته‌های جدید و منحصربه‌فردی مانند فناوری‌های هم‌گرا در دانشگاه خاتم و برگزاری دوره‌های مشترک این دانشگاه با دانشگاه سوربن فرانسه را از جمله اقداماتی توصیف کرد که به روند رشد اقتصاد دیجیتالی در کشور کمک شایانی خواهد نمود. وی هم‌چنین برای استفاده از ظرفیت‌های دانشگاه خاتم در راستای تحول علوم پایه و کشف استعدادها با هدف حل مسائل روز جامعه اعلام آمادگی نمود.

مدیرعامل بانک پاسارگاد در پایان به فرایند دیجیتالی‌شدن بانک‌ها و افق ۲۰۳۰ بانکداری و ادغام آن با سبک زندگی پرداخت و با اشاره به طبقه‌بندی‌های مختلف و ویژگی‌های نئوبانک‌ها از جذب ۹میلیون کاربر حقیقی و ۱۰۰هزار کسب‌وکار در زیست‌بوم سرزمین هوشمند پاد برای کسب سهم ۴درصدی از سبد مصرف خانوار ظرف ۵ سال آینده و مشارکت در ایجاد ۱۰۰هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم خبر داد.

دکتر پیمان صالحی: توسعه علمی زمانی است که نوآوری به شکل اقتصاد در بیاید و به حل مسائل واقعی بیانجامد

دکتر پیمان صالحی معاون پژوهشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، در مراسم اختتامیه این رویداد با بیان تجربیات کاری در حوزه فناوری و نوآوری سخنرانی خود را آغاز و به نقش مؤثر سیاست‌گذاری‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و فعالیت انجمن‌های علمی در تولید علم و انتشار ۷۵هزار مقاله توسط پژوهشگران ایرانی پرداخت. وی هدف اصلی مراکز علمی را نه صرفاً تولید علم، بلکه تبدیل علم و نوآوری به محصول دانست و عنوان داشت که طی سال‌های اخیر تلاش‌های خوبی در راستای کاهش فاصله ایده تا بازار شده است. معاون وزیر علوم پس از مرور تاریخچه راه‌اندازی مراکز رشد و پارک‌های فناوری با هدف هموارکردن راه برای تجاری‌سازی ایده‌ها به تأسیس ۳۰۰ مرکز نوآوری، ۲۲۰ مرکز رشد و ۴۰ پارک فناوری در کشور حتی در کوچکترین شهرها اشاره کرد. وی هم‌چنین جهت تمرکز زدایی مراکز تأمین مالی از پایتخت، از توسعه ۶۰ صندوق نوآوری و شکوفایی برای شرکت‌ها در شهرهای مختلف با حضور پررنگ بخش خصوصی یاد کرد و از پشتیبانی همه‌جانبه وزارت علوم از گسترش این قبیل مراکز و تصویب سیاست‌های حمایتی مرتبط سخن گفت.

دکتر صالحی در سخنان خود تحقق توسعه علمی را زمانی دانست که نوآوری به شکل اقتصاد در بیاید و به حل مسائل واقعی بیانجامد و با ذکر مثالی در این خصوص عنوان داشت: “مردم یک منطقه باید وجود یا عدم وجود یک دانشگاه در نزدیکی شهر خود را عملاً حس کنند و این موضوع در خصوص انجمن‌های علمی نیز صادق است”. وی افزود: “باید سعی کنیم در انجمن‌های علمی علاوه بر مسائل علمی، مسائل اقتصادی نیز موج بزند و ما در وزارت علوم باید بتوانیم به این ظرفیتی که انجمن‌های علمی ایجاد می‌کنند تکیه کنیم”. معاون وزیر علوم در ادامه به نقش انجمن‌های علمی در دیپلماسی علمی و حضور کشور در عرصه‌های بین‌المللی پرداخت و از جانب وزارت علوم برای حمایت و پشتیبانی از انجمن‌های صاحب‌کرسی در نهادهای علمی جهانی به‌منظور حفظ و ارتقای جایگاهشان اعلام آمادگی کرد. دکتر صالحی تعامل فعال بین انجمن‌ها و وزارت علوم را در این راستا ضروری دانست و از افزایش فعالیت کمیسیون انجمن‌های علمی در وزارت علوم به همین منظور خبر داد. وی در پایان از مسئولین انجمن‌های علمی خواست تا جای ممکن از تفرق بکاهند و با نگاه هم‌گراییِ موضوعی به فعالیت بپردازند.

گفتنی است در پایان این نشست بیانیه این کنفرانس توسط دکتر ناصر پرتوی، رئیس انجمن حسابداری ایران قرائت شد که در لینک ذیل قابل مشاهده است.

بیانیه پایانی نهمین همایش توسعه و پیشرفت کشور