علی اصغر شالبافیان؛ معاون گردشگری کشور
کیوسک خبر ـ از ابتدای سال ۱۴۰۱ برخی از کشورهای توصیه‌های‌ عدم سفر به ایران را داشتند. در این راستا گزارشی از این مهم در تیرماه سال جاری احصاء و خدمت مسئولان وزارت خارجه تقدیم شد. طبیعتا این روزها بعد از ناآرامی‌هایی اخیر، این موضوعات تشدید شد. بسیاری از کشورهای غربی توصیه‌های جدی درخصوص‌ عدم سفر به ایران را منتشر کرده‌اند. عباراتی که درباره ایران توسط مسئولان کشورهای غربی به کار برده می‌شود، مطابق با واقعیت کشور نیست. اما به هر ترتیب منجر به لغو تورهای ورودی خصوصا از مبادی کشورهای اروپایی شده است. البته باید اشاره داشته باشم در حال حاضر در حوزه گردشگری ورودی، از ابتدای مهرماه علاوه بر آنکه یکی از زمان‌های پیک سفر اروپایی‌ها به ایران است و با لغو سفرها روبه رو هستیم، در بازارهای کشورهای همسایه همانند عراق نیز نه به دلیل ناآرامی‌های اخیر بلکه به دلیل آغاز سال تحصیلی و شروع مدارس و البته تاثیری که تقویم مذهبی بر سفر آن‌ها دارد، با کاهش میزان مسافران روبه رو بوده‌ایم. درواقع می‌توان گفت علاوه بر کاهش تورهای ورودی از کشورهای اروپایی با کاهش ورود گردشگران از کشورهای همسایه همچون عراق هم روبه رو هستیم که هریک علل خود را دارند. اما آنچه غیر قابل انکار است، ایران هراسی غیر واقعی است که این روزها بیش از گذشته و بیش از آنچه در تصور باشد رواج یافته. کمتر زمانی سابقه داشته که با این حجم از ایران هراسی روبه رو شده باشیم. راه مقابله آن است که باید ابزارهای معرفی ایران توسط تمام دستگاه‌های مسئول به کار گرفته شود، همچنین پیشنهادی به عنوان لغو روادید با کشورها را به مسئولان ذیربط ارائه دادیم که اگر عملیاتی شود، می‌تواند راه‌ گریزی برای ایران هراسی باشد. به نظر می‌رسد که تسهیل ورود گردشگران از منظر روادید بتواند به افزایش تعداد گردشگران و حضور بی‌واسطه گردشگران و دیدن واقعیت کشور، کمک کند. در حال حاضر پیشنهاد لغو روادید با بیش از ۴۰ کشور از جمله کشورهای حوزه بریکس همچون برزیل، روسیه و هند و چین… که ظرفیت رشد بازارشان وجود دارد، برخی از کشورهای منطقه و همسایگان را با توجه به رویکرد دولت و توسعه روابط با همسایگان در نظر گرفته‌ایم. نباید فراموش کرد که ابزاری بهتر از گردشگری برای مقابله با ایران هراسی وجود ندارد. بهترین ابزاری که می‌توان ایران واقعی را نشان داد حضور گردشگران و دیدن جاذبه‌ها است. ذهنیتی که درخصوص عقب ماندگی ایران در جهانیان بوجود آمده جز با سفر گردشگران و تبلیغی که آن‌ها می‌توانند درخصوص ایران داشته باشند، مرتفع نخواهد شد. باید در معرفی و تبلیغ جاذبه‌های ایران کار جدی‌تری انجام شود. البته بحث لغو روادید درخصوص برخی از کشورها مانند چین، زمانی رخ داد که با شیوع کرونا مواجه شدیم و قطعا این مورد معیار خوبی برای سنجش تاثیر لغو روادید نخواهد بود. اما کشورهایی مانند آذربایجان یکی از بازارهای مهم گردشگر فرست به ایران است. حتی در همین مدتی که توافقنامه لغو روادید بین ایران و عراق به امضاء رسید از خردادماه تاکنون با افزایش تعداد گردشگران روبه رو شده‌ایم. نگاه به تجربه کشورهایی که در حوزه گردشگری پیشرو هستند مانند امارات، عربستان و ترکیه، نشان می‌دهد که یکی از سیاست‌های توسعه گردشگری، تسهیل روادید با همسایگان است. خصوصا اکنون که درخصوص کشور ما تصویری غیر واقعی در دنیا انعکاس یافته، طبیعتا باید بتوانیم از ابزارهایی که در دست داریم مانند تسهیل ورود گردشگران، با درنظر گرفتن همه ملاحظات و جوانب از جمله امنیت ملی، اصول سیاست خارجه و عزت ملی و… بهره جوییم. در این بین موافقنامه کلی لغو روادید گروهی سفر گردشگران ایرانی و روس امضاء شده بود اما با توجه به شیوع ویروس کرونا طرف روس خواستار مرتفع شدن موضوعات مرتبط با کرونا بود. خوشبختانه دو ماه پیش طرف روس، طی پیامی جواب پیگیری‌ها را داد و اعلام آمادگی کرد. در این راستا جلسه‌ای تشکیل شد. فرآیند لغو روادید نیازمند طی کردن ساز و کار اداری است که توسط وزارت خارجه پیشنهاد شد و درحال انجام است. از طرف ایران کارها پیگیری شده و منتظر انجام مناسبات اداری طرف روس هستیم. لزاما آنچه توسط کشورهای غربی درخصوص ایران مطرح می‌شود به حوزه گردشگری ارتباط ندارد بلکه موضوعات سیاسی و مناسبات بین کشورهاست. درواقع می‌توان گفت، موضوعات سیاسی به حوزه گردشگری ورود کرده و نمونه آن را می‌توان در توصیه به‌عدم سفر به ایران شاهد بود. طبیعی است که ما نیز باید از ابزارهایی که در اختیار داریم برای معرفی چهره واقعی کشور استفاده کنیم. برخی از نهادهای غربی، رسانه‌هایی در اختیار دارند که در شکل دهی تصویر ساختگی از ایران موثر هستند. وقتی چنین فضایی به صورت ساختگی سعی دارد علیه ایران عمل کند ما نیز می‌توانیم از همان رسانه‌ها برای ساخت تصویری واقعی از ایران استفاده کنیم اما تحقق این امر نیازمند بسیج همگانی و حضور و تعامل تمام دستگاه‌ها و نهادهای ذیربط است. ما در این نقطه با ضعف روبه رو هستیم. مبارزه با ایران هراسی و ساخت تصویری درست و واقعی از ایران در اذهان جهانیان کار یک دستگاه یا یک وزارتخانه نیست بلکه زمانی که با بسیج نیروهای ضد ایران برای ساخت تصویر غیر واقعی از ایران روبه رو هستیم، باید بسیجی برای ساخت تصویر واقعی از ایران از نظر امکانات و ساختار نیز صورت گیرد تا بتواند در مقابل آن بایستد و ایران واقعی را معرفی کند. نیاز است تا امکان بازدید برخی از رسانه‌های خارجی را از سرزمین ایران فراهم کنیم تا بتوانند جاذبه‌ها و واقعیت ایران را انعکاس دهند.