هادی حق شناس؛ کارشناس اقتصادی
کیوسک خبر ـ همیشه وقتی بازارها آشفته می شوند بازارهای غیر رسمی و بازار سیاه شکل می گیرد بنابراین کاری که مسئولان اقتصادی کشور باید انجام دهند ایجاد آرامش در بازار است تا جلوی سوء استفاده ها گرفته شود. به عنوان یک کارشناس اقتصادی نمی توانم بگویم که کانال های تلگرامی از چه طریقی، با چه مکانیزمی یا با چه سازمان های خارج از کشوری همکاری می کنند، در واقع پی بردن به این موضوع کار نهادهای امنیتی است و در حوزه اقتصاد نیست اما روشن است که آثار ایجاد چنین کانال هایی که بازار سیاه و غیر رسمی است را می توان در بازارهای دیگر دید. قطعا بازارهای غیررسمی روی بازارهای رسمی اثرگذارند. حجم مبادلاتی که در میدان فردوسی صورت می گیرد نسبت به حجم تجارت خارجی بسیار ناچیز است. سال گذشته ارزش حجم صادرات و وادارات ایران بیش از یک میلیارد دلار بود در حالی که شاید کمتر از نیم درصد این مبلغ هم عرضه و تقاضا در میدان فردوسی توسط دلالان وجود نداشته باشد. اما کشف قیمتی که در بازار صورت می گیرد مبنا قرار می گیرد. لذا حجم عرضه و تقاضا مهم نیست مهم کشف قیمتی است که صورت می‌گیرد. به دنبال این کشف قیمت انتظارات تورمی است که شکل می گیرد. به عنوان مثال مگر ایران با عربستان چه میزان مبادله تجاری دارد؟ این حجم بسیار ناچیز است اما مشاهده کردیم که ملاقات دبیر شورای عالی امنیت ملی با مقامات عربستان و سفر به امارات موجب شد در آن بازه زمانی دلار ریزش شدیدی داشته باشد. لذا آن چیزی که در میدان فردوسی یا کانال های تلگرامی، اقتصاد را شکل و به آن جهت می دهد انتظارات تورمی است. لذا وقتی مجاری رسمی به هر دلیلی با اختلال مواجه می شود، بازار غیررسمی و تلگرامی شکل می گیرد. لذا اسم بازارها مهم نیست، مگر نرخ دلار در سلیمانیه غراق و هراتافغانستان روی نرخ دلار تهران تاثیرگذار نیست؟ لذا اگر میدان فردوسی را هم تعطیل کنیم و کانال های تلگرامی را هم ببندیم بازهم نرخ ارز متاثر از سه نطقه در منطقه خواهد بود (سلیمانیه عراق، هرات افغانستان و دبی امارات). نرخ در این مناطق تعیین می شود و بازار تهران نرخ این مناطق را می گیرد. لبنابراین مسئولان باید به دنبال علت اصلی این نابسامانی ها بروند و مشکلات اقتصادی را حل کنند. در حقیقت مسئولان نباید اجازه سوء‌استفاده بدهند. ما نمی توانیم جلوی نرخ گذاری دلار در عراق و افغانستان را بگیریم به همان دلیل هم نمی توانیم جلوی فعالیت کانال های تلگرامی را بگیریم اما می توانیم کاری کنیم که نابسامانی ها در اقتصاد کشور برطرف شود. می‌توانیم کاری کنیم که تجارت کشور به حالت عادی برگردد و با حل این مشکلات بساط این کانال ها هم خود به خود برچیده و توان سوء استفاده از سوی آنها گرفته می شود.