غلامرضا مرحبا، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس
کیوسک خبر ـ در حال حاضر یک راهبرد بلند مدت برای مدیریت ارز در کشور وجود ندارد، اتحاذ سیاست های تکراری که در ادوار مختلف به کار گرفته شد طبیعتا نتایج تکراری و مشابه را به دنبال خواهد داشت و بدین ترتیب ما نمی توانیم از تله‌ای که گرفتار شدیم خارج شویم. در ملاقاتی که مسئولان نظام با رهبر انقلاب داشتند، مقام معظم رهبری به این نکته اشاره کردند که ما باید نقش و تاثیرگذاری دلار را در اقتصاد کشور کم کنیم. دلار نباید به عنوان رقیب ریال در اقتصاد ما نقش داشته باشد. الان در محافل اقتصادی از اصطلاحی به نام نظام مدیریت پولی برتون وودز سوم یاد می کنند( بعد از جنگ جهانی اول یک کنفرانسی در روستایی به نام برتون وودز در آمریکا تشکیل شد که در آن یک نظام ارزی بین المللی را برنامه ریزی کردند و این اصطلاحی شد بر نظام حاکم بر مبادلات ارزی بین المللی، که بر اساس آن معاهده دلار یک سیادتی پیدا کرد. این معاهده بعدا دچار تغییراتی شد اما اصطلاح برتون وودز پابرجا ماند و اتفاقات کلانی که در حوزه ارز و روابط مالی بین المللی می افتد از آن با عنوان برتون وودز دوم یا سوم یاد می کنند در صورتی که دیگر کنفرانسی در آن روستا تشکیل نشد. ) که در آن ارزهای ملی جای دلار را می گیرند. به عنوان مثال آرژانتین و برزیل با استفاده از ارز ملی مبادلات خود را انجام می‌دهند. عربستان هم به عنوان بزرگ ترین صادرکننده نفت با چین با ارز یوان مبادلات پولی شان را انجام می دهند. ایران نیز مبادلات خود با روسیه را با روبل انجام می دهد. چین و هند نیز با روسیه نیز با روبل مبادلات خود را انجام می دهند که نشان دهنده طلیعه یک نظام بین المللی است که در آن سیادت دلار را به زیر می کشد و اقتصادهای نوظهور در مبادلات منطقه ای و جهانی جای آن را می گیرند. قبول داریم که دلار ارز قدرتمندی است و پشتوانه قوی نیز دارد که منطقی هم نیست نرخ آن در کوتاه مدت ریزش کند اما ارزهای ملی و منطقه ای دارند کم کم جای خود را در اقتصاد پیدا می کنند و در مبادلات بین المللی نقش آفرینی می کنند. ایران جزو اولین کشورهایی بود که این درخواست را داشت و در این راستا تلاش کرد اما همچنان دلار در اقتصاد ما تاثیرگذار است و بعضا تورم از آن تاثیر می گیرد بدون اینکه قیمت ها واقعی باشد. در پشت برخی نرخ‌های تلگرامی، دسیسه‌های سیاسی و امنیتی خارجی وجود دارد که با تغییرات و ایجاد تکانه هایی در نرخ دلار، اقتصاد ما را تحت الشعاع قرار می دهند. لذا باید این موارد را کنترل کنیم و این کار امکان پذیر نیست جز با انضباط مالی و پولی و برنامه ریزی بلند مدت. در بانک مرکزی کشور در زمان مدیریت های مختلف عمدتا تصمیمات خلق‌الساعه گرفته شده، در این دوره ها وقتی با مشکلی روبرو می شدند سعی می کردند با اتحاذ سیاست هایی آن بحران را مدیریت و کنترل کنند، تصمیماتی که اگرچه ممکن بود در کوتاه مدت موثر عمل کند اما نمی توانست نسخه خوبی برای بلندمدت باشد و اقتصاد را مدیریت کند. لذا ما باید برای ارز راهبرد طولانی مدت داشته باشیم. سیاست های تکراری که در ادوار مختلف اتخاذ کردیم طبیعتا نتایج تکراری و مشابه را به دنبال خواهد داشت و بدین ترتیب ما نمی توانیم از این تله خارج شویم. همه مقامات کشور از رهبر معظم انقلاب گرفته تا رئیس جمهور و نمایندگان مجلس بر این نکته تاکید دارند که ما باید ریال را تقویت کنیم و از طرف دیگر نقش دلار در اقتصاد کشور را به حداقل برسانیم و مبادلاتمان را با کشورهایی که سیاست های مستقلی دارند و با ما مراوده و معامله تجاری دارند که اتفاقا عمده مبادله ما هم با این کشورهاست، تقویت کنیم آنهم با استفاده از ارزهای ملی خودمان. به این ترتیب تاثیر سایر ارزها به حداقل خواهد رسید. امیدواریم که در راستای این هدف راهبردهایمان را برای سال جدید طراحی کنیم. اگر واقعا اراده لازم را داشته باشیم شرایط مهیاست. من معتقدم رسیدن به این اهداف قابل دستیابی است. مجلس هم در این راستا حرکت خواهد کرد و به دولت کمک می کند تا به یک راهبرد صحیح بلندمدت برای مدیریت منابع ارزی کشور دست پیدا کند. دلار در کشور ما به عنوان کالای سرمایه ای بین مردم جا باز کرده است و در خانه ها انباشته می شود، در حقیقت دلارها از نظام بانکی خارج می شود اما در مبادلات خارجی استفاده نمی شود. این موضوع یک نوع بیماری در هر اقتصادی تلقی می شود. هیچ ارز خارجی نباید در اقتصاد داخلی نقش داشته باشد تا حدی که جای ارز ملی را تنگ کند و به عنوان وسیله مبادله در داخل کشور و نه در واردات یا صادرات استفاده شود. اما این اتفاقات در اقتصاد ما می‌افتد که یک نوع بیماری است و باید مداوا شود.