وحید شقاقی شهری؛ اقتصاددان
کیوسک خبر ـ مالیات بر عایدی سرمایه یکی از پایه‌های مالیاتی است که جلوی فعالیت‌های مخل تولید را می‌گیرد، این نوع مالیات باعث جلوگیری از سفته‌بازی در بازارهای سرمایه گذاری مانند طلا، ارز، خودرو و… می‌شود که تصویب طرح آن همچنان در مجلس معطل مانده است. یکی از کاربردهای نظام مالیاتی جلوگیری از فعالیت‌های مخل تولید است. درآمدزایی برای دولت، بازتوزیع ثروت و جلوگیری از فعالیت‌های مخل تولید از اهداف نظام مالیاتی است. در اقتصاد دنیا وظیفه بازتوزیع ثروت و جلوگیری از فعالیت‌های مخل تولید برعهده نظام مالیاتی است، اما در اقتصاد کشور ما نظام مالیاتی تا کنون چنین رویکردی را نداشته است. مالیات بر عایدی سرمایه نیز یکی از پایه‌های مالیاتی است که جلوی فعالیت‌های مخل تولید را می‌گیرد و این لایحه چند سالی است که در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی متوقف شده و نمی‌دانم تعلل آن به چه دلیل است. تصویب مالیات بر عایدی سرمایه به عنوان یک سیاست سلبی برای فعالیت‌های مخل تولید و جلوگیری از سفته‌بازی در بازارهای سرمایه گذاری مانند طلا، ارز و… است که این طرح کارساز همچنان در مجلس معطل مانده است. اگر بتوانیم با نظام مالیاتی هزینه فعالیت‌های مخل تولید را افزایش دهیم می‌تواند به عنوان یک سیاست سلبی اثرگذار باشد.
یکسری فعالیت‌های غیرمولد در اقتصاد داریم که این فعالیت‌ها صرفاً از طریق افزایش قیمت دارایی‌ها، کسب سود و درآمد می‌کنند و هیچ ارزش‌ افزوده و تولیدی در اقتصاد و اشتغالی ایجاد نمی‌کنند و صرفاً یک دارایی خریداری و بعد از مدتی که قیمت دارایی بالا رفت، به فروش می‌رسد و سودی حاصل از خریدوفروش به دست می‌آید. این بازارها ریسک پایین و بازدهی بالایی دارد، درصورتی‌که این بازارهای غیرمولد را داشته باشیم منجر می‌شود تا بازارهای تولیدی به‌عنوان رقیب به این بازارها نگاه کنند و انتظارشان از سود بالا برود درحالی‌که کسب‌وکارهای مولد با ریسک بالا و بازدهی نسبتاً پایین‌تری مواجه هستند. انتظار سودهای بالا و رهاشدن بازارهای سوداگرانه باعث می‌شود تا بسیاری از کسانی که در بخش تولید فعالیت می‌کنند جذب فعالیت‌های غیرمولد، دلالی و سفته‌بازی شوند که این امر، مالی‌شدن اقتصاد و بالارفتن نقدینگی را بدون رشد اقتصادی به همراه خواهد داشت. باید تلاش شود تا نقدینگی‌های سرگردان و منابع مالی شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران به سمت فعالیت‌ها و کسب‌وکارهای مولد و تولیدی حرکت کنند. طرح مالیات بر عایدی سرمایه ابزار تنظیم‌کننده اقتصاد است که از ۱۱۲ سال پیش در کشورهای جهان برای جلوگیری از سفته‌بازی و دلالی شروع شده است و نقش تنظیم‌گرانه و بازدارنده برای هدایت منابع مالی در اقتصاد به سمت فعالیت‌های مولد دارد. مالیات بر عایدی سرمایه از سوداگری در بخش‌های قابل سرمایه‌گذاری جلوگیری می‌کند و با هدایت نقدینگی ها به سمت تولید و با تأکید بر عدالت اجتماعی در پرداخت مالیات از فاصله و شکاف طبقاتی در جامعه می‌کاهد.