مصطفی انتظاری؛ کارشناس مسائل بین الملل
کیوسک خبر ـ ایران در ماه‌های اخیر موفق شده است در راستای سیاست اعتمادسازی با آژانس، به توافق‌هایی با این نهاد دست پیدا کند. ایران به تازگی حداقل در خصوص دو ابهام مهمی که آژانس مطرح کرد و مکان‌هایی که آژانس در آنها آلودگی هایی را شناسایی کرده بود که البته بخش عمده‌ای از آن هم ناشی از «لابی‌های رژیم صهیونیستی» بوده، موفقیت هایی را به دست آورده است. در راستای سیاست اعتمادسازی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت‌وگوها و جلسات متعددی میان دو طرف برگزار شد، سفرهایی صورت گرفت و در نهایت تمام این موارد به این موضوع منتج شد که در جلسه اخیر شورای حکام قطعنامه جدیدی علیه ایران صادر نشود. لفاظی هایی که در این میان از سوی برخی از دولت های غربی در مورد برنامه هسته‌ای ایران صورت گرفت در راستای «سیاست فشار حداکثری علیه ایران» بود، به لحاظ فنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کرده که اختلافات با ایران کمتر شده و این امیدواری که موضوعات اختلافی دو طرف به زودی پایان یابد، افزایش یافته است. تلاش‌های رژیم صهیونیستی و شخص نتانیاهو جهت تحت فشار قرار دادن ایران به وسیله نشست اخیر شورای حکام ناکام ماند، اگر به ادبیات نتانیاهو نگاه کنید، او با عصبانیت آژانس را خطاب قرار می‌دهد و این نشان از بی نتیجه ماندن تلاش های وی در استفاده از آژانس علیه جمهوری اسلامی ایران است. روندهای مثبتی که در ماه‌های اخیر میان تهران و آژانس شاهد بودیم و «ناکام ماندن تلاش های رژیم صهیونیستی» در تحت فشار قرار دادن آژانس علیه تهران، همگی نشان از وجود دست برتر ایران در ارتباط با آژانس نسبت به رژیم صهیونیستی دارد. این وضعیت موجب عصبانیت نتانیاهو شده و وی تصور می‌کند که آژانس طرف ایران را گرفته است، این در حالیست که این آژانس همان آژانسی هست که قبلا شاهد بودیم رژیم صهیونیستی به استناد گزارشات آن، علیه جمهوری اسلامی ایران و برنامه هسته‌ای آن فضاسازی می کرد. به تعبیر دیگر می توان گفت همان «اهرم فشاری» که رژیم صهیونیستی از آن علیه ایران استفاده می کرد امروز علیه خودش به کار گرفته شده است زیرا آژانس متوجه شده اسنادی که صهیونیست‌ها در اختیار آنها قرار دادند، به هیچ عنوان مبنای صادقانه نداشته و نتوانسته برنامه هسته‌ای ایران را خدشه‌دار کند. تصور من این است که ایران از ابتدای «دولت سیزدهم» توانست «دو مسیر فنی مذاکرات با آژانس و مذاکرات سیاسی» با طرف های باقی مانده در برجام را مستقل از یکدیگر پیگیری کند و این در صورتی است که پیشتر این دو موضوع ارتباط تنگاتنگی با هم داشتند. این ارتباط تنگاتنگ در بسیاری از مواقع به زیان برنامه هسته‌ای ایران منتهی می‌شد، چرا که وقتی ما در حوزه سیاسی مذاکرات به جمع بندی نمی‌رسیدیم، این امر موجب آن می‌شد که آژانس به لحاظ فنی فشار خودش را بر روی ایران افزایش دهد. استقلال این دو موضوع و پیشبرد آن به صورت موازی برای ما اتفاقات بهتری را به همراه داشته است، ممکن است که ما در مذاکرات سیاسی پیشرفتی نداشته باشیم، اما در مذاکرات فنی با آژانس پیشرفت هایی را حاصل کرده باشیم و این می‌تواند نقطه قوت و مزیتی برای ما حساب آید. هرچند نمی‌توان این دو موضوع را به طور کلی از یکدیگر جدا کرد، اما باید این نکته را در نظر گرفت که مسیر اعتمادسازی فنی با آژانس مستقل و با شتاب بیشتر پیش می رود و این می تواند «زمینه ساز توافقات سیاسی» هم باشد.