پیمان مولوی؛ اقتصاددان
کیوسک خبر ـ با یک دید علمی به بازار سرمایه، آن چیزی که در اقتصاد اهمیت دارد، متوسط نرخ دلار در ۳۶۵ روز است. متوسط نرخ دلار در ۳۶۵ روز سال ۱۴۰۱ بین ۳۵ تا ۳۶ هزار تومان بوده و دامنه کرانه پایین بین ۳۱ تا ۳۲ هزار تومان و دامنه کرانه بالا ۶۰ هزار تومان بوده‌ است. در این مدت آن چیزی که باعث شده ارزش ریال کاهش پیدا کند، تورم است و در هر کشوری با نرخ تورم بالا، ارزش پول آن کشور را تضعیف می‌کند و تا زمانی که تورم وجود دارد کاهش ارزش ریال محتوم است و در آن شکی نیست. سوال این است که امسال تورم چقدر خواهد بود؟ برای مثال اگر نرخ تورم امسال ۴۵ درصد باشد و در شرایطی که نرخ تورم در آمریکا ۵ درصد باشد، ریال به صورت بنیادی ۴۰ درصد نسبت به متوسط سال گذشته افت ارزش خواهد داشت. در این شرایط اگر نرخ تورم در سال جاری کاهش پیدا کند، افت ارزش ریال نسبت به سال گذشته کمتر می‌شود. متوسط نرخ ۳۶ هزار تومانی سال گذشته دلار، با احتساب متوسط تورم ۴۵ درصدی به طور متوسط حدود ۵۲ هزار تومان است و این عدد در کرانه بالا تا ۷۰ هزار تومان می‌رسد و در کرانه پایین تا بین ۴۳ هزار تومان می‌رسد. اما آیا این نرخ در این نقاط پایدار است؟ در پاسخ به این پرسش بحث مذاکرات مطرح می‌شود. اگر دولت به دلارهای بلوکه شده دسترسی پیدا کند و آن را در بازار تزریق کند، می‌تواند بازار را کنترل کند، اما موضوع این است که تا چه زمانی؟ باید توجه داشت در اقتصاد ایران، هیچ دوره‌ای نبوده که در آن ارزش ریال افت نداشته باشد و ارزش ریال هر سال در حال کاهش است. تقریبا در تمام دولت‌های بعد از انقلاب با کاهش ارزش ریال مواجه بودیم چراکه تورم وجود داشت. مشخص نیست که نرخ دلار در سال جاری در چه قیمتی کف و سقف باشد اما می‌توان گفت با وجود متوسط نرخ دلار ۳۶ هزار تومانی سال گذشته و با تورم ۴۵ درصدی سالانه، امسال ارزش ریال حداقل ۴۰ درصد کاهش خواهد داشت. اظهارات وزیر اقتصاد درباره دلایل افزایش تورم سال گذشته که عاملی چون حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، تورم کالای وارداتی را مطرح می‌کند و عامل تورم را ارز می‌داند، قابل تامل است. شتر سواری دولا دولا نمی‌شود، آقای خاندوزی سال گذشته عامل افزایش نرخ ارز را نرخ‌سازی در کانال‌های تلگرامی مطرح کرد اما نمی‌توان وقتی نرخ دلار بالا می‌رود مدعی شد که کانال‌های تلگرامی عامل آن بودند و وقتی که نرخ دلار کاهش پیدا می‌کند ادعا کرد که عامل کاهش نرخ، درایت من بوده‌ است. بنابراین اگر مدعی هستند که کاهش نرخ دلار دستاورد دولت بوده، اینکه کانال‌های تلگرامی عامل افزایش نرخ دلار بودند، موضوعیت نداشت. آن چیزی که باعث افزایش نرخ تورم می‌شود، خلق نقدینگی و عدم رشد اقتصادی است. اگر رشد اقتصادی ۱۰ درصدی ایجاد شود با همین خلق نقدینگی حال حاضر، تورم کاهش پیدا می‌کند. اگر رشد اقتصادی به دو درصد برسد، خلق نقدینگی هم که امروز با آن مواجه هستیم به متوسط ۲۰ سال گذشته برسد و نرخ رشد آن ۲٫۵ درصد در ماه و ۳۰ درصد در سال شود، تورم نمی‌‌تواند کمتر از ۴۰ درصد باشد و در این شرایط مابه تفاوت تورم ۴۰ درصدی ایران و ۵ درصدی آمریکا، ۳۵ درصد است و کاهش ارزش ریال به طور قطع ۳۵ درصد خواهد بود و اقدامات بانک مرکزی از جمله تزریق دلار در بازار اثر مقطعی خواهد داشت و دیر یا زود کاهش ارزش ریال را خواهیم داشت.